Το άγχος δεν κάνει διακρίσεις: Γιατί και οι μπαμπάδες το βιώνουν (και δεν μιλούν γι’ αυτό)

Το να γίνεσαι γονιός είναι, χωρίς αμφιβολία, μια από τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες της ζωής ενός ανθρώπου. Από τη μία θεωρείται ευλογία, από την άλλη όμως, ταυτόχρονα, θεωρείται και πρόκληση καθώς αυξάνεται το άγχος και το στρες. Πόσο μάλλον όταν τα βλέμματα στρέφονται κυρίως στη μητέρα και στο πώς αισθάνεται εκείνη, αν κουράζεται, αν έχει βοήθεια στο μεγάλωμα του μικρού της, στην ψυχολογία της. Και όμως, πρόκειται για μία κατάσταση που επηρεάζει και τους δύο γονείς.

Οι μπαμπάδες νιώθουν περισσότερη μοναξιά και άγχος από τις μαμάδες – Νέες έρευνες

Πράγματι, η επιστήμη έρχεται να υπενθυμίσει πως το άγχος δεν κάνει διακρίσεις. Επηρεάζει και τους μπαμπάδες οι οποίοι το βιώνουν συνήθως πιο σιωπηλά και πίσω από τα στραμμένα στις μαμάδες φώτα. Η παραδοσιακή εικόνα του «δυνατού πατέρα» λειτουργεί σαν φίλτρο που τους εμποδίζει να μιλήσουν, να ζητήσουν βοήθεια ή να παραδεχτούν πως δυσκολεύονται. Στερεοτυπικά κρατούν μέσα τους ανησυχίες που κοινωνικά «δεν πρέπει» να εκφράζουν αλλά τις κρύβουν και δεν μιλούν για αυτές. Αποτέλεσμα, το άγχος ενώ αυξάνεται, μένει στη «σκιά» και συχνά αδιάγνωστο και ανεπεξέργαστο, σύμφωνα με όλο και περισσότερες σύγχρονες έρευνες.

Μπαμπάς αντιμετώπισε το άγχος του κεντώντας - Δείτε υπέροχες φωτογραφίες (pics)

Τι αγχώνει τους μπαμπάδες;

Τα αίτια δεν διαφέρουν πολύ με εκείνα που αγχώνουν τις μαμάδες, υπάρχουν όμως και ορισμένοι επιπλέον παράγοντες που αφορούν περισσότερο τον ανδρικό ρόλο.

• Προσαρμογή στο νέο ρόλο: Ο ερχομός ενός νέου μέλους στην οικογένεια είναι γεγονός οτι αλλάζει την καθημερινότητα. Ο ύπνος λιγοστεύει και για τους δυο γονείς, η κόπωση καραδοκεί, ο προσωπικός χρόνος συρρικνώνεται ενώ αρκετά συχνά δοκιμάζεται και η σχέση του ζευγαριού. Αν μάλιστα προσθέσουμε και τις οικονομικές πιέσεις, αντιλαμβανόμαστε πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει το άγχος των μπαμπάδων, οι οποίοι νιώθουν πως «απλά» χρειάζεται να ανταπεξέλθουν στο νέο τους ρόλο και να στηρίξουν την οικογένεια, χωρίς όμως να παραπονεθούν. Κάτι που συχνά κρύβει συναισθήματα που μένουν όμως ανομολόγητα.

Η ψυχική υγεία του πατέρα έχει αντίκτυπο στην ψυχολογία του παιδιού

• Στήριξη της μητέρας: Σύμφωνα με έρευνες, ο μπαμπάς καλείται να στηρίξει τη μητέρα ακόμα περισσότερο και να επωμιστεί και τις δικές της ευθύνες – κυρίως όταν καραδοκεί μία επιλόχεια κατάθλιψη για παράδειγμα. Κάτι που σχετίζεται με την αύξηση των επιπέδων του στρες και της κατάθλιψης και στους μπαμπάδες, αν όχι στο κρίσιμο διάστημα, μόλις η μητέρα νιώσει καλύτερα, σα να επιτρέπει τότε ο μπαμπάς στον εαυτό του να «καταρρεύσει».

Γιατί οι μπαμπάδες δεν μιλούν για το άγχος τους;

Όσο και να θεωρούμε σήμερα ότι διαφέρουμε από τους παππούδες μας και τους γονείς μας, φαίνεται πως τα στερεότυπα ακόμα καλά κρατούν. Ναι, ακόμα και σήμερα – παρόλο που και η γυναίκα εργάζεται και στηρίζει το σπίτι οικονομικά – φαίνεται ότι εξακολουθεί και υπάρχει η «ιδέα» ενός άνδρα που πρέπει να είναι δυνατός, να αντέχει, να μην είναι αδύναμος. Και για έναν άνδρα, η πιο συναισθηματική εκδήλωση μπορεί να θεωρηθεί αδυναμία. Η παραδοσιακή αρρενωπότητα φαίνεται να απαγορεύει την έκφραση δυσφορίας για εκείνους τους άνδρες που ταυτίζονται με αυτού του είδους τα στερεότυπα από φόβο μην στιγματιστούν.

Γιατί πολλοί μπαμπάδες δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους

Και όμως, το άγχος των μπαμπάδων δεν είναι ένδειξη αδυναμίας

Αρκετές οι σύγχρονες μελέτες που συνηγορούν υπέρ της φροντίδας της ψυχικής υγείας των μπαμπάδων καθώς είναι μέρος της φροντίδας ολόκληρης της οικογένειας. Σκεφτείτε πως νιώθει ένας πατέρας όταν του δίνεται χώρος να εκφράσει το πώς αισθάνεται, να πάρει την στήριξη που έχει ανάγκη και πόσο μπορεί να ενδυναμωθεί η σχέση του ζευγαριού, καθώς οι δύο σύντροφοι νιώθουν ότι στηρίζει ο ένας τον άλλον και κατ’ επέκταση και την ψυχική ανθεκτικότητα του μικρού τους.

Ποια είναι τα σημάδια κατάθλιψης στους άνδρες;

Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην οικογένεια;

Δυστυχώς, οι επιπτώσεις είναι φανερές σε όλα τα μέλη της οικογένειας όταν ο μπαμπάς βιώνει συναισθήματα που τα κρατάει μέσα του και δεν εκφράζει, με άμεσα αποτελέσματα στην καθημερινή λειτουργικότητα (ύπνος, εργασία, σχέσεις), με αυξημένο κίνδυνο έντονου/χρόνιου άγχους ή κατάθλιψης , στις σχέση του ζευγαριού (συγκρούσεις, μειωμένη επικοινωνία). Συνέπειες εμφανίζονται επίσης και στο παιδί, όπου πρόσφατη έρευνα (2025) συμφωνεί με προηγούμενες μελέτες που δείχνουν ότι η ψυχική δυσφορία των μπαμπάδων συσχετίζεται με μακροπρόθεσμα αρνητικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη και στη συμπεριφορά του παιδιού.

Ανασφάλειες μπαμπάδων και πώς να τους βοηθήσουμε να τις ξεπεράσουν

Συμβουλές προς έναν μπαμπά που βιώνει άγχος

• Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα και ονομάστε τα (ύπνος, ανησυχία, απώλεια ενδιαφέροντος).
• Μιλήστε σε έναν άνθρωπο που νιώθετε άνετα ή σε ειδικό.
• Δοκιμάστε μικρές, καθημερινές τεχνικές διαχείρισης άγχους.

Κινδυνεύουν και οι μπαμπάδες από επιλόχειο κατάθλιψη;

Και πώς μπορώ να σπάσω τη σιωπή;

Σίγουρα δεν είναι κάτι εύκολο, εφόσον πρόκειται για μια κατάσταση ετών με καταπίεση συναισθηματική λόγω μη έκφρασής της. Ας κρατήσουμε λοιπόν στο μυαλό μας ότι το άγχος είναι φυσικό και αναμενόμενο μέρος της προσαρμογής στη νέα κατάσταση της γονεϊκότητας. Είναι λογικό να έχετε συναισθήματα που θεωρούνται όχι και τόσο αποδεκτά, το να αγχώνεστε με την αλλαγή της καθημερινότητάς σας. Για αυτό, θα είναι πολύ βοηθητικό να τα μοιραστείτε με τη σύντροφό σας, με έναν φίλο, με έναν επαγγελματία, άλλωστε η αναγνώριση αυτού που μας συμβαίνει είναι το πρώτο βήμα θεραπείας. Επίσης, σημαντική είναι και η αυτοφροντίδα , ώστε να μπορεί ο οργανισμός να στηρίξει τον ψυχισμό. Τέλος, η ενεργή συμμετοχή στη φροντίδα του μικρού σας, όχι μόνο μειώνει το άγχος σας αλλά ενισχύεται και ο δεσμός με το παιδί σας.

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας