Δεν χρειάζεται να κάνεις τα πάντα: Το δικαίωμα στη «μη τέλεια» μαμά

Ως ειδικός ψυχικής υγείας, συναντώ καθημερινά μητέρες που κουβαλούν ένα βαθύ και συχνά σιωπηλό άγχος: τον φόβο ότι δεν είναι «αρκετά καλές». Ζουν σε έναν κόσμο που μοιάζει να απαιτεί από εκείνες διαρκή διαθεσιμότητα, τελειότητα και αντοχή. Συχνά νιώθουν πως οφείλουν να είναι ταυτόχρονα φροντιστικές, οργανωμένες, δημιουργικές, υπομονετικές, χαμογελαστές και πάντα σε έλεγχο — σε όλα τα επίπεδα, στο σπίτι, στη δουλειά, στην οικογένεια, στον εαυτό τους. Κι όταν δεν τα καταφέρνουν, νιώθουν ενοχές. Σαν να αποτυγχάνουν.

Η μητρότητα δεν είναι εύκολη και δε χρειάζεται να προβάλουμε την τελειότητα μέσα από τα social media

Θέλω να το πω ξεκάθαρα: η μητρότητα δεν είναι τεστ τελειότητας. Δεν βαθμολογείται, δεν μετριέται σε καθαρά σπίτια, σπιτικά γεύματα, τέλειες δραστηριότητες ή διαρκή υπομονή. Η μητρότητα είναι σχέση, παρουσία και σύνδεση — όχι επίδοση.

Ο μύθος των τέλειων μαμάδων και άλλα ψέματα που έχουμε πει στον εαυτό μας

Τα παιδιά δεν χρειάζονται μια μαμά που κάνει τα πάντα άψογα. Χρειάζονται μια μαμά πραγματική, με συναίσθημα, με αδυναμίες, με προσπάθεια και φροντίδα . Χρειάζονται μια μητέρα που μπορεί να χαρεί, να συγκινηθεί, να κουραστεί , να θυμώσει , να ξεκουραστεί και να ξαναπροσπαθήσει. Αυτή η αληθινή ανθρώπινη επαφή είναι που δημιουργεί ασφάλεια. Όταν τα παιδιά βλέπουν ότι η μητέρα τους κάνει λάθη αλλά τα αναγνωρίζει και τα επισκευάζει, δεν μαθαίνουν ανασφάλεια — μαθαίνουν ανθεκτικότητα και συναισθηματική ωριμότητα.

Πιστεύω να ξέρουν πόσο τα αγαπώ, ακόμη και όταν δεν είμαι τέλεια μαμά

Η τελειότητα δεν είναι αγάπη. Η παρουσία είναι.

Είναι σημαντικό να μιλήσουμε και για κάτι ακόμη: η μητέρα χρειάζεται φροντίδα όσο και το παιδί. Συχνά συναντώ γυναίκες που νιώθουν ότι το δικαίωμα στην ξεκούραση ή στη δική τους ανάγκη είναι εγωισμός. Όμως, η αναπλήρωση ενέργειας, η ψυχική ηρεμία, η ανάπαυση, ο προσωπικός χρόνος — ακόμη και λίγα λεπτά αληθινής παύσης — δεν είναι εγωισμός. Είναι προϋπόθεση για να μπορεί μια μητέρα να δώσει χωρίς να αδειάσει πλήρως.

Μικρές στιγμές αυτοφροντίδας δεν είναι πολυτέλεια· είναι πράξη ευθύνης προς τον εαυτό και τα παιδιά. Μια βαθιά ανάσα πριν αντιδράσεις. Ένα «θα το συνεχίσουμε αργότερα». Μια μέρα με πιο χαλαρό πρόγραμμα. Ένα τηλεφώνημα σε μια φίλη που νιώθει και εκείνη όπως εσύ. Λίγα λεπτά ησυχίας πριν ξεκινήσει η ημέρα ή όταν τελειώσει. Ένα ειλικρινές «σήμερα δυσκολεύτηκα» . Αυτά δεν σε κάνουν λιγότερο καλή μητέρα... σε κάνουν υγιή, παρούσα και ισορροπημένη.

Δεν είμαι μία τέλεια μαμά, αλλά είμαι η τέλεια μαμά για τα παιδιά μου

Ας θυμηθούμε, επίσης, ότι η υποστήριξη μεταξύ γονέων — και ειδικά μεταξύ μητέρων — είναι δύναμη. Δεν χρειάζεται να υποκρινόμαστε ότι όλα είναι πάντα εύκολα. Ούτε χρειάζεται να συγκρινόμαστε . Η αλήθεια θεραπεύει, η αποδοχή ενώνει, το μοίρασμα ανακουφίζει. Καμία μητέρα δεν πρέπει να κουβαλά τα βάρη της σιωπηλά.

Στο τέλος της ημέρας, τα παιδιά δεν θυμούνται αν το σπίτι ήταν άψογο. Θυμούνται αν ένιωθαν αγάπη. Δεν θυμούνται αν πάντα υπήρχε τέλειο πρόγραμμα. Θυμούνται αν είχαν κάποιον που τα άκουγε. Δεν χρειάζονται μια μητέρα-ήρωα. Χρειάζονται μια μητέρα που είναι εκεί.

Είσαι άνθρωπος, όχι μηχανή. Και το «αρκετή» δεν είναι έπαθλο!

Μαμά, είσαι παραπάνω από αρκετή

Αν σήμερα νιώθεις ότι δεν τα πρόλαβες όλα, αν αισθάνεσαι ότι κάτι σου ξέφυγε, αν η μέρα σου είχε κούραση ή ένταση, να θυμάσαι: είσαι άνθρωπος, όχι μηχανή. Και το «αρκετή» δεν είναι έπαθλο — είναι η αλήθεια σου.

Φρόντισε τον εαυτό σου όπως φροντίζεις τα παιδιά σου: με καλοσύνη, υπομονή και τρυφερότητα. Γιατί μια μητέρα που νιώθει καλά μέσα της δεν είναι μόνο πιο ήρεμη και πιο διαθέσιμη — είναι και το πιο ισχυρό δώρο που μπορεί να προσφέρει στην οικογένειά της.

Δεν είμαστε τέλειοι γονείς και δεν έχουμε τέλεια παιδιά

Γεώργιος Τζεφεράκος MD-PhD, Ψυχίατρος
Διεύθυνση Ιατρείου: Διονυσίου Aιγινήτου 8, Αθήνα, Αττική
Τηλέφωνο Ιατρείου: 2107257465
Email: tzefgr@yahoo.gr