Ενδομητρίτιδα: Παράγοντες κινδύνου, επιπλοκές, υπογονιμότητα, αντιμετώπιση

Στους ιατρικούς όρους η κατάληξη « - ίτις» ή « - ίτιδα» υποδηλώνει, πως υφίσταται φλεγμονή στον ιστό, που περιγράφεται στο πρώτο ήμισυ της λέξης. Έτσι ο όρος «ενδομητρ – ίτις» ή «ενδομητρ – ιτιδα» υποδηλώνει, ότι υφίσταται φλεγμονή στο ενδομήτριο.

Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης ενδομητρίτιδας;

Ως παράγοντες, οι οποίοι αυξάνουν τις πιθανότητες εκδήλωσης ενδομητρίτιδας έχουν αναφερθεί:

• η συχνή σεξουαλική επαφή χωρίς τη χρήση προφυλακτικού
• οι πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι
• οι συχνές κολπικές πλύσεις
• η εμμένουσα κολπίτιδα
• η εμμένουσα τραχηλίτιδα

Τόσο η συχνή σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό, όσο και οι πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι συνδέονται με αύξηση των πιθανοτήτων εισαγωγής στον κόλπο παθογόνων μικροοργανισμών.

Οι συχνές κολπικές πλύσεις ως αποτέλεσμα έχουν την διαταραχή της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας. Με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε στο σύνολο των μη παθογόνων μικροοργανισμών, που υπό φυσιολογικές συνθήκες εντοπίζονται εντός του κόλπου και «ανταγωνίζονται» τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Έτσι παρεμποδίζεται η αύξηση του πληθυσμού των παθογόνων μικροοργανισμών και κατ’ επέκταση η εκδήλωση φλεγμονής.

Η εμμένουσα κολπίτιδα και τραχηλίτιδα υποδηλώνει την εκεί παρουσία σημαντικού πληθυσμού παθογόνων μικροοργανισμών, οι οποίοι ενδεχομένως να μεταναστεύσουν υπό τις κατάλληλες συνθήκες και στο εσωτερικό της μήτρας, όπου θα προκαλέσουν την εκδήλωση ενδομητρίτιδας.

Κατά καιρούς και η τοποθέτηση ενδομητρίου σπειράματος (σπιράλ) έχει συνδεθεί με την αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσης ενδομητρίτιδας, το οποίο θεωρήθηκε, ότι «διευκολύνει» την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών στην ενδομητρική κοιλότητα.

Όμως αυτό ίσχυε για παλαιότερα είδη ενδομητρίων σπειραμάτων. Με βάση την κλινική εμπειρία οι γυναίκες, στις οποίες έχει τοποθετηθεί ενδομήτριο σπείραμα νέου τύπου, δεν διατρέχουν κατ’ ουσίαν υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης ενδομητρίτιδας.

Η άποψη αυτή εξάλλου επιβεβαιώνεται και από τη διαθέσιμη επιστημονική βιβλιογραφία. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τόσο μελέτη του 2000, όσο και μελέτη του 2014.

Αυξημένες είναι επίσης οι πιθανότητες εκδήλωσης ενδομητρίτιδας μετά από επεμβάσεις στην ενδομητρική κοιλότητα, όπως απόξεση ή υστεροσκόπηση. Για το λόγο αυτό συνήθως συστήνεται η προφυλακτική λήψη αντιβίωσης μετά από τέτοιου είδους επεμβάσεις.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της ενδομητρίτιδας;

Οι ενδεχόμενες επιπλοκές της ενδομητρίτιδας είναι:

• η περιτονίτιδα (έτσι ονομάζεται μία γενικευμένη φλεγμονή, η οποία εντοπίζεται επί του περιτοναίου – της μεμβράνης, που περικλείει τα όργανα της κοιλιάς και της πυέλου)
• δημιουργία αποστήματος εντός της πυέλου (συλλογή από πυώδες υγρό)
• δημιουργία αιματώματος εντός της πυέλου
• θρόμβωση των αγγείων της πυέλου

Μπορεί η ενδομητρίτιδα να προκαλέσει υπογονιμότητα;

Μελέτη του 2018 κατέληξε στο συμπέρασμα, πως ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των γυναικών, που αναφέρουν υπογονιμότητα αγνώστου αιτιολογίας, παρουσιάζουν τελικά υποφώσκουσα χρόνια ενδομητρίτιδα. Οι συντάκτες της μελέτης αυτής μάλιστα υποστηρίζουν, πως η θεραπεία της ενδομητρίτιδας αυξάνει τις πιθανότητες απόκτησης τέκνου στις περιπτώσεις αυτές.

Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται και από μελέτη του 2021. Οι επιστήμονες στην περίπτωση αυτή θωρούν, ότι η διάγνωση της ενδομητρίτιδας δια υστεροσκόπησης ή απλής απόξεσης του ενδομητρίου και η θεραπεία αυτής βελτιώνει τις πιθανότητες του ζευγαριού να αποκτήσει παιδί τόσο μετά από φυσιολογική σύλληψη, όσο και μέσω σπερματέγχυσης ή εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Η εξάπλωση εξάλλου της φλεγμονής στης σάλπιγγες είναι εξαιρετικά πιθανό να προκαλέσει εκεί βλάβη και «απόφραξή» τους. Η φλεγμονή στις σάλπιγγες είναι συχνά ασυμπτωματική και διαγιγνώσκεται μόνον αφού η γυναίκα απευθυνθεί στο γυναικολόγο της λόγω υπογονιμότητας και υποβληθεί σε υστεροσαλπιγγογραφία.

Έχει υπολογιστεί, πως σε ποσοστό 70% έως 90% των γυναικών, με διαγνωσμένη σαλπιγγίτιδα συνυπάρχει και ενδομητρίτιδα. Το ποσοστό αυτό φανερώνει και το πόσο «στενή» είναι η σχέση μεταξύ των δύο αυτών φλεγμονών.

Πώς αντιμετωπίζεται η ενδομητρίτιδα;

Η ενδομητρίτιδα αντιμετωπίζεται κατά βάσιν δια της χορήγησης αντιβιοτικών συνήθως από του στόματος, αλλά επί σοβαροτέρων φλεγμονών δεν αποκλείεται να γίνει σύσταση για χορήγηση αντιβίωσης ενδοφλεβίως, ενώ δεν αποκλείεται να γίνει και σύσταση λήψης αντιβιοτικών ενδοκολπικών κρεμών ή γελών (gels).

Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr

^{Ενδεικτική βιβλιογραφία}

^{Grimes DA. Intrauterine device and upper-genital-tract infection. Lancet. 2000 Sep 16;356(9234):1013-9. doi: 10.1016/S0140-6736(00)02699-4. PMID: 11041414.}

^{Hardeman J, Weiss BD. Intrauterine devices: an update. Am Fam Physician. 2014 Mar 15;89(6):445-50. PMID: 24695563.}

^{Cicinelli E, Matteo M, Trojano G, Mitola PC, Tinelli R, Vitagliano A, Crupano FM, Lepera A, Miragliotta G, Resta L. Chronic endometritis in patients with unexplained infertility: Prevalence and effects of antibiotic treatment on spontaneous conception. Am J Reprod Immunol. 2018 Jan;79(1). doi: 10.1111/aji.12782. Epub 2017 Nov 14. PMID: 29135053.}

^{Ravel J, Moreno I, Simón C. Bacterial vaginosis and its association with infertility, endometritis, and pelvic inflammatory disease. Am J Obstet Gynecol. 2021 Mar;224(3):251-257. doi: 10.1016/j.ajog.2020.10.019. Epub 2020 Oct 19. PMID: 33091407.}