Ο Νο1 κανόνας ανατροφής για υγιή & ανθεκτικά παιδιά: «Η έρευνα δεκαετιών είναι σαφής» λέει ψυχολόγος

Φανταστείτε να είστε 10 χρονών και να λέτε στους γονείς σας: «Θέλω ένα gadget αξίας 1.000 ευρώ, συν 30 ευρώ κάθε μήνα για να δίκτυο και data. Θα με βοηθήσει να μιλάω με φίλους και ενήλικες που δεν έχω γνωρίσει ποτέ στη ζωή μου. Και παρεμπιπτόντως, δεν θα το αφήσω ποτέ από τα μάτια μου.»

Παιδιά και τεχνολογία: Τελικά, ποιος ορίζει τα όρια;

Θα σας είχαν πει «όχι!».

Ή φανταστείτε αυτό στα 12: «Θέλω να βγάζω εκατοντάδες φωτογραφίες του εαυτού μου και να τις δημοσιεύω ώστε όλοι οι συμμαθητές μου και όποιος άλλος στο διαδίκτυο να τις βλέπει και να κρίνει πώς φαίνομαι.» Αυτό είναι ουσιαστικά το Instagram. Και πάλι, οι γονείς σας πιθανότατα θα το είχαν σταματήσει αμέσως.

Μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη η απαγόρευση των social media στα παιδιά κάτω των 15;

Αλλά σήμερα; Οι περισσότεροι γονείς λένε ναι, συχνά χωρίς να καταλαβαίνουν τι συμφωνούν όταν δίνουν ένα smartphone. Δεν σημαίνει ότι είναι κακοί γονείς. Πολλοί είναι οι ίδιοι γονείς που επιβάλλουν ώρα ύπνου, απαιτούν ζώνες ασφαλείας και περιμένουν καλή συμπεριφορά. Ωστόσο, η έλξη της τεχνολογίας και των κοινωνικών δικτύων είναι τόσο ισχυρή και κάτι φυσιολογικό πιά που ακόμη και προσεκτικοί γονείς παρασύρονται από αυτό που κάνουν όλοι οι άλλοι.

Ψηφιακός εθισμός των γονιών - Υπάρχει;

Τα στατιστικά είναι ανησυχητικά: Τα παιδιά αποκτούν το πρώτο τους smartphone περίπου στα 11 τους χρόνια. Σχεδόν το 40% των 10- έως 12χρονων είναι ήδη στα social media. Τα αποτελέσματα, σύμφωνα με αυξανόμενη έρευνα, δεν είναι καλά.

Λοιπόν, τι πρέπει να κάνει ένας γονέας; Η απάντηση είναι παραπλανητικά απλή: Να έχει τον έλεγχο. Να τι προτείνει η ψυχολόγος Jean Twenge:

Στυλ ανατροφής — και ποιο λειτουργεί καλύτερα

Τα στυλ ανατροφής είναι εδώ και καιρό ένα καυτό θέμα. Πιθανότατα έχετε ακούσει για γονείς-ελικόπτερο, γονείς οδοστρωτήρες , ή γονείς που ακολουθούν την ήπια (gentle) γονεϊκότητα.

Οι ακαδημαϊκοί, όμως, συνήθως χωρίζουν την ανατροφή σε τέσσερα στυλ. Για να είναι πιο εύκολα στη μνήμη, ας τα συνδέσουμε με θαλάσσια ζώα:

Αδιάφοροι: Παρέχουν βασικές ανάγκες και μετά απομακρύνονται. Χωρίς κανόνες, χωρίς στοργή. Τα παιδιά είναι κατά βάση μόνα τους.

Επιεικείς: Μαλακοί και φροντιστικοί, αλλά χωρίς αυστηρότητα. Σπάνια θέτουν όρια. Το «ήπια ανατροφή» συχνά εμπίπτει εδώ — πολύ αγάπη, λίγη δομή.

Αυταρχικοί: Αυστηροί κανόνες, σκληρές τιμωρίες, λίγη στοργή. Σκεφτείτε: «Επειδή έτσι το είπα». Τα παιδιά υπακούν, αλλά συχνά το μισούν.

Δημοκρατικοί/Αυθεντικοί (γονείς-δελφίνια) : Ισορροπία στοργής και ορίων. Σαφείς αλλά ευέλικτοι. Οι κανόνες εξηγούνται, δεν επιβάλλονται.

Δεκαετίες έρευνας δείχνουν ξεκάθαρα: Οι γονείς-δελφίνια παράγουν τα πιο υγιή και ανθεκτικά παιδιά.

Παιδική ανθεκτικότητα: 5 απλοί τρόποι για να την καλλιεργείτε καθημερινά

Γιατί τα υπόλοιπα υστερούν;

Οι αδιάφοροι γονείς και οι επιεικείς δεν θέτουν όρια. Τα παιδιά που μεγαλώνουν έτσι συχνά ξενυχτούν, τρώνε ανθυγιεινά και δυσκολεύονται όταν ο πραγματικός κόσμος τους λέει «όχι».

Οι αυστηροί γονείς από την άλλη, επιβάλλουν κανόνες, αλλά χωρίς στοργή ή εξήγηση. Τα παιδιά τους μπορεί να υπακούουν όταν παρακολουθούνται αλλά να παραβαίνουν όταν είναι μόνα. Πολλά μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες που λειτουργούν υπεύθυνα μόνο υπό πίεση.

Οι γονείς-δελφίνια, αντίθετα, συνδυάζουν δομή και ενσυναίσθηση . Επιβεβαιώνουν τα συναισθήματα ενώ τηρούν όρια. Η ψυχολόγος Becky Kennedy το ονομάζει «σταθερή ηγεσία»: παίρνεις αποφάσεις που ξέρεις ότι είναι καλές για το παιδί, ακόμη κι αν το κάνουν να θυμώσει για λίγο.

Οι γονείς «δελφίνια» και η σχέση τους με την τεχνολογία

Στην πράξη, αυτό σημαίνει καθορισμένους κανόνες για συσκευές και social media (π.χ., χωρίς κινητά στα υπνοδωμάτια τη νύχτα, χωρίς social media πριν από ορισμένη ηλικία, όρια στον χρόνο οθόνης) και συνεπή εφαρμογή τους.

Αλλά σημαίνει επίσης εξήγηση. Αντί για «γιατί έτσι το είπα», μπορεί να ακούγεται: «Η δουλειά μου είναι να παίρνω αποφάσεις που σε κρατούν υγιή, ακόμα κι αν δεν σου αρέσουν τώρα. Καταλαβαίνω ότι θυμώνεις, αλλά αυτές είναι στιγμές που χρειάζεται να είμαστε σταθεροί.»

Αυτό βοηθά τα παιδιά να ισορροπήσουν μέσα του και επίσης τα βοηθά να καταλάβουν ότι τα όρια δεν είναι τιμωρίες, αλλά προστασίες. Και διατηρεί τη σχέση γονέα-παιδιού βασισμένη στην εμπιστοσύνη και τη φροντίδα, όχι στον φόβο ή την αποφυγή.

Ο No1 κανόνας για χαρούμενα και υγιή παιδιά, σύμφωνα με ψυχολόγο

Ο στόχος δεν είναι η στιγμιαία ευτυχία

Το να λέμε «ναι» σε ατελείωτο χρόνο οθόνης μπορεί να διατηρήσει την ηρεμία στο σπίτι σήμερα, αλλά μπορεί να υπονομεύει την ικανότητα του παιδιού να συγκεντρώνεται, να χτίζει σχέσεις και να αναπτύσσει ανεξαρτησία. Η πραγματική μας δουλειά δεν είναι να κάνουμε τα παιδιά χαρούμενα κάθε στιγμή, αλλά να τα βοηθήσουμε να εξελιχθούν σε γεμάτους αυτοπεποίθηση ενήλικες που μπορούν να ευημερήσουν μόνοι τους.

Η ανατροφή δεν είναι σχέση ίσων. Ναι, θέλουμε να είμαστε κοντά τους. Αλλά είμαστε οι γονείς τους, όχι οι φίλοι τους. Τα παιδιά δεν έχουν ακόμα την αναπτυγμένη λογική ή την εμπειρία ζωής για να παίρνουν τις καλύτερες μακροπρόθεσμες αποφάσεις. Εκεί έρχεται η σταθερή ηγεσία: να τους δίνουμε ό,τι χρειάζονται, όχι μόνο ό,τι θέλουν.

Γιατί το «παίζω μόνος μου» δεν είναι πάντα υγιές για το παιδί

Συμπέρασμα

Την επόμενη φορά που θα σας πιάσει η τάση να υποχωρήσετε, θυμηθείτε: Δεν μεγαλώνετε απλώς παιδιά. Μεγαλώνετε μελλοντικούς ενήλικες. Να είστε σταθεροί, ευέλικτοι, στοργικοί και συνεπείς — αυτό δίνει τις καλύτερες πιθανότητες να γίνουν υγιείς, ανεξάρτητοι άνθρωποι σε έναν κόσμο που η τεχνολογία και η ΤΝ εξελίσσονται.

^{με πληροφορίες από cnbc.com}