Κατάθλιψη και δίαιτα: Νέα μελέτη προειδοποιεί για τις συνέπειες της υποθερμιδικής διατροφής

Ο υπερβολικός περιορισμός των θερμίδων ενδέχεται να σχετίζεται με εντονότερα συμπτώματα κατάθλιψης, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό BMJ Nutrition, Prevention & Health ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 28.000 ενήλικες της Εθνικής Έρευνας για την Υγεία και τη Διατροφή των ΗΠΑ (NHANES), εξετάζοντας την ποιότητα της διατροφής και τα καταθλιπτικά συμπτώματα των συμμετεχόντων.

Τα άτομα που ακολουθούσαν μια διατροφή με περιορισμένες θερμίδες - ιδιαίτερα άνδρες και άτομα με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) που θεωρείται υψηλός - εμφάνιζαν υψηλότερα συμπτώματα κατάθλιψης, σύμφωνα με τα δεδομένα.

Ξεχάστε τις δίαιτες: Υπάρχει καλύτερος τρόπος να χάσετε βάρος, σύμφωνα με ειδικό

Ποιότητα διατροφής και κατάθλιψη

Η ποιότητα της διατροφής επίσης έπαιξε ρόλο. Τα άτομα που κατανάλωναν περισσότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, ραφιναρισμένους υδατάνθρακες, κορεσμένα λιπαρά, επεξεργασμένα κρέατα και γλυκά είχαν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης. Αντίθετα, όσοι ακολουθούσαν περισσότερο τη μεσογειακή διατροφή εμφάνιζαν μικρότερο κίνδυνο κατάθλιψης.

«Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι χρειάζεται προσοχή με τις υπερβολικά περιοριστικές ή μη ισορροπημένες δίαιτες, ειδικά σε άτομα που ήδη βιώνουν άγχος ή δυσκολίες σχετικές με το βάρος», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ Venkat Bhat, ψυχίατρος και διευθυντής του Προγράμματος Παρεμβατικής Ψυχιατρικής στο Νοσοκομείο St. Michael’s και στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

Αντί αυτού, ο Bhat προτείνει «να προτιμώνται ισορροπημένες, βιώσιμες διατροφικές αλλαγές που καλύπτουν τις διατροφικές ανάγκες και λαμβάνουν υπόψη τις ψυχολογικές επιδράσεις».

Μπορείτε να χάσετε 7 κιλά σε μια εβδομάδα; Τι απαντά ειδικός

Διαφορετικό εύρημα από προηγούμενες μελέτες

Ωστόσο, όπως σπεύδει να διευκρινίσει, υπάρχουν περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Σύμφωνα με τον Δρ Venkat Bhatο σχεδιασμός της μελέτης μπορεί να δείξει συσχετίσεις, όχι όμως να αποδείξει αιτιώδη σχέση.

Επιπλέον, όπως εξηγεί η Δρ Kary Woodruff, καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, η οποία δεν συμμετείχε στην έρευνα, η μελέτη βασίστηκε σε αυτοαναφορές των συμμετεχόντων σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες, γεγονός που επιτρέπει περιθώρια σφαλμάτων.

«Ένα άτομο μπορεί να νομίζει ότι ακολουθεί υποθερμιδική διατροφή, ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να καταναλώνει πλεόνασμα θερμίδων - δεν υπάρχει τρόπος επαλήθευσης», είπε χαρακτηριστικά.

Αν και η μελέτη είναι μεγάλης κλίμακας και ελέγχει άλλους παράγοντες, τα ευρήματα έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι υποθερμιδικές δίαιτες μειώνουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα, όπως δήλωσε η Δρ Johanna Keeler, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο King’s College του Λονδίνου.

Η διαφορά είναι ότι προηγούμενες μελέτες, όπως μία του 2023 που συνέγραψε η ίδια, μελέτησαν περιοριστικές δίαιτες υπό ιατρική επίβλεψη.

«Έτσι, τα ευρήματα ίσως αντικατοπτρίζουν ότι ο μη εποπτευόμενος περιορισμός θερμίδων, που μπορεί να προκαλέσει διατροφικές ελλείψεις, δεν ωφελεί τα συμπτώματα κατάθλιψης», εξήγησε η Keeler.

Προφανώς χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές για να κατανοηθεί πλήρως ο αντίκτυπος της δίαιτας στην ψυχική υγεία.

Πότε ο περιορισμός θερμίδων επηρεάζει την κατάθλιψη

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους ο περιορισμός θερμίδων ίσως συνδέεται με αρνητική επίδραση στην ψυχική υγεία, σύμφωνα με το νέο άρθρο.

Προηγούμενες μελέτες, όπως αυτή της Keeler, έδειξαν ότι οι χαμηλοθερμιδικές δίαιτες που οδηγούν σε απώλεια βάρους για υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα συνδέονται με μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε φυσιολογικές αλλαγές, καλύτερη κινητικότητα ή θετικότερη κοινωνική αντιμετώπιση.

«Όταν κάποιος ξεκινά δίαιτα χωρίς να βλέπει απώλεια βάρους ή βιώνει "κύκλους βάρους" (απώλεια και επανάκτηση), μπορεί όχι μόνο να μη βελτιωθεί η κατάθλιψη, αλλά και να επιδεινωθεί λόγω απογοήτευσης ή άγχους», πρόσθεσε η Keeler.

Η υπερβολική μείωση θερμίδων ή η έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να επηρεάσει βασικές σωματικές λειτουργίες, προκαλώντας κόπωση, διαταραχές ύπνου και συγκέντρωσης.

Επίσης, τα ακραία διατροφικά πρότυπα σχετίζονται με αυξημένο άγχος και μεγαλύτερο κίνδυνο διατροφικών διαταραχών.

«Το ζητούμενο είναι να εξεταστεί τι —και πόσο— περιορίζεται. Μια υγιεινή διατροφή με ήπιο έως μέτριο περιορισμό θερμίδων μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και την ψυχική υγεία, ενώ ακραίες συμπεριφορές μπορεί να την επιδεινώσουν», είπε η Δρ Kary Woodruff.

Διατροφικές διαταραχές - Πώς να αναγνωρίσετε τα σημάδια και πότε να ζητήσετε βοήθεια

Η ισορροπία είναι το παν

Η αντίδραση κάθε ατόμου στη δίαιτα είναι διαφορετική. Τα αποτελέσματα της μελέτης υπογραμμίζουν την ανάγκη για εξατομικευμένες διατροφικές συμβουλές και για ενσωμάτωση ψυχολογικών παραμέτρων μαζί με τις σωματικές.

Καθώς υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με τη διατροφή, η Keeler συνιστά να ζητάμε τη συμβουλή ιατρικού επαγγελματία πριν ξεκινήσουμε προσπάθειες απώλειας βάρους.

Ακόμα και για άτομα που επιθυμούν να χάσουν βάρος, ο υπερβολικός περιορισμός θερμίδων μπορεί να μην είναι η πιο βιώσιμη λύση, σύμφωνα με τη διατροφολόγο Natalie Mokari από τη Βόρεια Καρολίνα.

Αντί γι’ αυτό, προτείνει μικρές αλλαγές προς έναν πιο ισορροπημένο τρόπο ζωής.

Υπάρχει στο πιάτο σας πρωτεΐνη, υδατάνθρακες, υγιεινά λιπαρά και φυτικές ίνες από φρούτα και λαχανικά;

Προσπαθήστε να δώσετε προτεραιότητα στην προσθήκη των θρεπτικών στοιχείων που χρειάζεστε και μετά εξετάστε τι ίσως να μην είναι απαραίτητο. Ίσως, αν έχετε πλήρες γεύμα και τρώτε πιο αργά, να μην νιώθετε ανάγκη για δεύτερη μερίδα ή επιδόρπιο.

«Ανεξάρτητα από την απώλεια βάρους, η βελτίωση της ποιότητας της διατροφής μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη συνολική υγεία και ποιότητα ζωής», δήλωσε η Woodruff.