Ο ύπνος του μωρού: Τόσο αναγκαίος και τόσο δύσκολος

Ο ύπνος είναι τόσο αναγκαίος, αλλά συχνά τόσο δύσκολος στην καθημερινότητα με το μωρό.

Με βάση δεδομένα μελετών σε βρέφη, οι νεότερες γενιές κοιμούνται λιγότερο, υπάρχει επίσης τεράστια ποικιλία στον αριθμό των ωρών ύπνου, ενώ στον μητρικό θηλασμό δεν υφίσταται ωράριο ύπνου.

Στα νήπια από την άλλη, υπάρχει μεγάλο εύρος στις συνολικές ώρες ύπνου ανά ημέρα. Για παράδειγμα, ένα πεντάχρονο χρειάζεται από 9 εως 14 ώρες ύπνου, ενώ ένα εννιάχρονο από 6 εως14 ώρες. Συνήθως σε αυτές τις ηλικίες δεν υπάρχουν επεισόδια ύπνου μέσα στην ημέρα.

Παράγοντες που επηρεάζουν τον ύπνο του μωρού ανά ηλικία

Πολλοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τον ύπνο, διαφορετικοί ανά ηλικία.

Στα βρέφη παίζει ρόλο η ιδιοσυγκρασία, οι κολικοί, η έκφυση των δοντιών, ο ίκτερος, το άγχος του αποχωρισμού και τα άλματα ανάπτυξης, η αλλαγή περιβάλλοντος, τυχόν προβλήματα στην οικογένεια, οι ιώσεις ή κάποιος πρόσφατος εμβολιασμός.

Στα νήπια από την άλλη, πέρα από την ιδιοσυγκρασία και τυχόν θέματα υγείας, παίζει ρόλο η άφιξη νέου μέλους στην οικογένεια, τυχόν προβλήματα στην οικογένεια (διαφωνίες γονέων, διαζύγιο κτλ) και επιπλέον οι εφιάλτες ή ο νυχτερινός τρόμος.

Ωστόσο, δεν ανησυχούμε αν επηρεαστεί η διάρκεια του ύπνου, εφόσον δεν παρατηρούμε σημαντική δυσλειτουργία στην ψυχική και σωματική υγεία του παιδιού.

Μιλώντας για νυχτερινό τρόμο, εννοούμε την αιφνίδια έγερση του παιδιού στον ύπνο με έντονο άγχος, κινητικότητα, εφίδρωση, ταχυκαρδία, μη ανταπόκριση σε εξωτερικά ερεθίσματα και αποπροσανατολισμό. Το επεισόδιο διαρκεί 1-10 λεπτά, συνηθέστερα σε νυχτερινούς ύπνους και εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ 1-3 ετών. Το παιδί δεν θυμάται το περιστατικό εκ των υστέρων.

Από την άλλη, ο εφιάλτης είναι ένα παρατεταμένο τρομακτικό όνειρο που παραμένει σαν ανάμνηση και το παιδί ξυπνά τρομαγμένο με αγωνία και φόβο. Ο εφιλάλτης μποορεί απλά να είναι ένδειξη ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης, αλλά μπορεί να οφείλεται σε επικείμενο πυρετό ή σε τραυματικά γεγονότα που βιώνει το παιδί. Βασικό αιτιολογικό παράγοντα μπορεί να αποτελεί και η θέαση τηλεόρασης.

Τι βοηθά ένα μωρό να κοιμηθεί;

Ο θηλασμός, η αγκαλιά, το λίκνισμα, οι «λευκοί» ήχοι, το νανούρισμα, η ρουτίνα, ο ύπνος μαζί με τους γονείς (co sleeping, co bedding), αποτελούν τρόπους χαλάρωσης και στη συνέχεια ύπνου του μωρού.

Κάποια μωρά -ή και μεγαλύτερα παιδάκια- χρειάζονται και κάποιο αντικείμενο παρηγοριάς (πιπίλα, αγαπημένο αρκουδάκι κ.ά).

Αντίθετα, το φαγητό πριν τον ύπνο ή η πολλή κούραση, θα φέρουν το αντίθετο αποτέλεσμα.

Συνεπώς, το απόγευμα επιλέξτε πιο χαλαρά παιχνίδια για να μειώσετε την ένταση και την κούραση του παιδιού και φροντίστε το δείπνο να απέχει τουλάχιστον 2 ώρες από την ώρα του ύπνου. Πριν τον ύπνο, προσφέρετε μόνο γάλα.

Πείτε όχι στην «εκπαίδευση ύπνου».

Μεταξύ μαμάδων ανταλλάσσονται συμβουλές ύπνου και μεγάλη μερίδα συστήνει τη μη ανταπόκριση στο κλάμα του μωρού που βρίσκεται μόνο στο κρεβατάκι του και αναζητά τη μαμά του.

Η πρακτική αυτή δε θα έπρεπε να είναι αποδεκτή. Όντως, αν η μαμά δεν ανταποκριθεί, το βρέφος πιθανότατα θα σταματήσει να κλαίει και θα αποκοιμηθεί, αλλά γιατί;

Όχι γιατί κατανόησε ότι πρέπει να κοιμάται μόνο του, αλλά γιατί δεν ελπίζει πλέον στην παρουσία των γονέων! Βιώνει τη ματαίωση και την απόρριψη, γεγονός τρομερά τραυματικό.

Επιστημονικά , έχει βρεθεί ότι μια τέτοια τακτική εκθέτει το βρέφος στον κίνδυνο SIDS (σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου) και προκαλεί καταστροφή των νευρικών συνάψεων βρεφικού εγκεφάλου, από την υπερέκκριση κορτιζόλης λόγω του άγχους του βρέφους από τη μη παρέμβαση του γονέα.

Σε ποια ηλικία ένα παιδί πρέπει να κοιμάται σε δικό του δωμάτιο;

Όχι πριν τον 6ο μήνα ζωής του και σίγουρα μετά τα 2 του χρόνια όπως συστήνουν οι ψυχολόγοι.

Η προσπάθεια μετάβασης στο δωμάτιο του παιδιού λοιπόν, πρέπει να γίνεται σταδιακά, με ενσυναίσθηση και σεβασμό στις ανάγκες του, μεταξύ 6-24 μηνών.

Αν η προσπάθεια γίνει μεταξύ 6 και 12 μηνών, φροντίστε οι ενδιάμεσοι ύπνοι να γίνονται στο νέο δωμάτιο, αλλά και να περνάτε ελεύθερο χρόνο παιχνιδιού με το μωρό στο δωμάτιο αυτό!

Το κλειδί της διαδικασίας στην ηλικία αυτή είναι άμεση ανταπόκρισή σας σε κάθε του ξύπνημα.

Αν η προσπάθεια γίνει μεταξύ 1 και 2 ετών, φροντίστε επιπλέον η διακόσμηση του δωματίου να γίνει με το γούστο και τη βοήθειά του του παιδιού και να είναι το δωμάτιο φιλικό προς το νήπιο. Να περνάτε ελεύθερο χρόνο στο χώρο αυτό, να μην παραλείπετε το παραμύθι ή το νανούρισμα στο κρεβάτι ώσπου να αποκοιμηθεί και φυσικά να ανταποκρίνεστε άμεσα σε κάθε του ξύπνημα.

Το κλειδί της διαδικασίας εδώ, είναι η ενσυναίσθηση: Εξηγήστε στο παιδί γιατί θα συμβεί αυτή η αλλαγή, κατανοήστε πώς αισθάνεται, συζητήστε μαζί του και δώστε του πολύ χρόνο για να προσαρμοστεί.

Πριν από κάθε απόφαση, βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι έτοιμο για αυτή την αλλαγή (η οποία καλό θα είναι να μη συμπίπτει με άλλες αλλαγές) καθώς η προσπάθεια για πρόωρη ανεξαρτητοποίηση οδηγεί σε συναισθηματικά προβλήματα στο μέλλον.

^{Πηγή: maia.authorway.com}

Φανή Ζαχείλα-Δαμαρλάκη, Μαία-Σύμβουλος θηλασμού
Website: www.maia.authorway.com
Ε-mail: fani.damarlaki@gmail.com
Social media
Facebook: https://www.facebook.com/maia.Kifissia
Instagram: https://www.instagram.com/fani_zachila_damarlaki_maia/
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCjfwc72MNCrcBqNL9aTJbQA