10 βασικά πράγματα που κάνουν τα παιδιά που ξέρουν πώς να αποφεύγουν τον κίνδυνο

Οι περισσότεροι γονείς γνωρίζουν τη φράση «κίνδυνος από ξένους». Ωστόσο, οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας λένε ότι αυτή η προσέγγιση δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να διδάξουμε στα παιδιά την προσωπική ασφάλεια. Αντ' αυτού, συνιστούν να επικεντρωθούμε σε πονηρούς ή επικίνδυνους ανθρώπους—γιατί η πραγματικότητα είναι ότι δεν είναι όλοι όσοι αποτελούν απειλή ξένοι. Στην πραγματικότητα, στο 93% των περιπτώσεων, τα παιδιά γνωρίζουν το άτομο που σκοπεύει να τα βλάψει.

Είναι επίσης σημαντικό «να θυμόμαστε ότι τα παιδιά είναι κυριολεκτικοί στοχαστές με περιορισμένη εμπειρία ζωής», εξηγεί η Cynthia Vejar, PhD, LPC, LSC/PPS, NCC, αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια των προγραμμάτων πιστοποίησης CMHC/SC/TR στο Lebanon Valley College. Ενώ μπορεί να κατανοούν ότι δεν είναι όλοι αξιόπιστοι, μπορεί να μην αναγνωρίζουν τα σημάδια ενός επικίνδυνου ατόμου.

Έρευνα: Οι έφηβοι βλέπουν ακατάλληλο περιεχόμενο στο διαδίκτυο κι έρχονται σε επαφή με αγνώστους

«Για παράδειγμα, ο τρόπος με τον οποίο απεικονίζονται οι "κακοί" χαρακτήρες στα μέσα ενημέρωσης είναι ότι υπάρχουν ενδείξεις και σημάδια για την αναξιοπιστία τους… όπως το να είναι φανερά κακοπροαίρετοι», λέει η Vejar. «Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι στην πραγματική ζωή, ένα επικίνδυνο ή (πανούργο) άτομο μπορεί να είναι φαινομενικά φιλικό, γενναιόδωρο και ευγενικό, αλλά και ότι το εξωτερικό και το εσωτερικό δεν ταιριάζουν πάντα.»

Ειδικοί σε θέματα ασφάλειας σχετικά με τα βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά για να παραμείνουν ασφαλή (συμπεριλαμβανομένου του τρόπου αναγνώρισης πονηρών ανθρώπων, της αποφυγής επικίνδυνων καταστάσεων και της εμπιστοσύνης στο ένστικτό τους) έδωσαν μερικά tips.

Διαφορά μεταξύ πονηρών, ξένων και επικίνδυνων ανθρώπων

Μεγαλώνοντας, πολλοί γονείς διδάχθηκαν τον χρυσό κανόνα: μην μιλάτε σε αγνώστους. Δυστυχώς σήμερα όμως, εκτός από τους αγνώστους η πλειονότητα των ανθρώπων που θα μπορούσαν να βλάψουν ένα παιδί δεν είναι καθόλου ξένοι. Στην πραγματικότητα, το 34% των δραστών είναι μέλη της οικογένειας, ενώ το 59% είναι γνωστοί και φίλοι της οικογένειας. Γι' αυτό οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας τονίζουν ότι είναι σημαντικό οι γονείς να μάθουν στα παιδιά τους πώς να αναγνωρίζουν πονηρούς ή επικίνδυνους ανθρώπους, αντί να επικεντρώνονται αποκλειστικά στους ξένους.

Τόσο οι επικίνδυνοι όσο και οι πανούργοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τακτικές χειραγώγησης, όπως το να κάνουν δώρα ή να δίνουν υποσχέσεις για μελλοντικά δώρα, καθώς και να ενθαρρύνουν τα παιδιά να κρατούν μυστικά, λέει η Vejar. «Μπορεί να θέλουν να συνδεθούν με παιδιά σε απομονωμένες τοποθεσίες ή να βάζουν τα δικά τους όρια, όπως, "Ξέρω ότι δεν επιτρέπεται να κάνεις [Χ συμπεριφορά], αλλά επιτρέπεται να το κάνεις αυτό μαζί μου"».

4 λέξεις που βλάπτουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών & μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχία τους

Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα άτομα μπορεί να εισάγουν ένα παιδί σε καταστάσεις που αισθάνονται ηθικά λανθασμένες, προσθέτει η Vejar. Αυτό τους επιτρέπει να δοκιμάσουν πόσο καλά κρατάει μυστικά το παιδί και, αργότερα, να χρησιμοποιήσουν την ενοχή ως εργαλείο για συναισθηματική κακοποίηση ή εκβιασμό.

Απλά να γνωρίζετε ότι «στο τέλος, οι πανούργοι άνθρωποι μπορούν επίσης να γίνουν σωματικά επικίνδυνοι», εξηγεί ο Dale Bendler, MA, πρώην πράκτορας της CIA και πρόεδρος της ONE.61Cyber και της UrbanSafetyCompany στην Stay Safe Digital Academy.

Πράγματα που πρέπει να γνωρίζει το παιδί σας για να παραμείνει ασφαλές

Η συζήτηση για την ασφάλεια, δεν είναι μια κουβέντα που θα γίνει μια φορά και τέλος, λέει η Stacey Doumas, MD, παιδοψυχίατρος και εφηβική ψυχίατρος στο Jersey Shore University Medical Center. «Από τα πρώτα τους χρόνια, εμφυσήστε βασικές συνήθειες ασφάλειας.»

Για τα μικρά παιδιά, αυτό σημαίνει να διδάσκετε απλές, καθημερινές προφυλάξεις—όπως να κοιτάζουν και προς τις δύο κατευθύνσεις πριν διασχίσουν τον δρόμο, να κατανοούν τους κινδύνους της αναρρίχησης και να μένουν μακριά από θερμές επιφάνειες. «Πλαισιώστε αυτά τα μαθήματα γύρω από τις συνέπειες και όχι τον φόβο», συμβουλεύει η Doumas.

Καθώς τα παιδιά αποκτούν ανεξαρτησία, η διατήρηση ανοιχτής επικοινωνίας είναι το κλειδί. «Αναγνωρίστε ότι ενώ ο κόσμος είναι γεμάτος συναρπαστικές ευκαιρίες, έχει επίσης πιθανούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων τόσο μη ασφαλών καταστάσεων όσο και ατόμων», λέει. «Ο στόχος δεν είναι να τα τρομάξετε, αλλά να τα ενδυναμώσετε με επίγνωση.»

Έχοντας αυτό κατά νου, ακολουθούν 10 βασικά μαθήματα που οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας λένε ότι κάθε παιδί πρέπει να γνωρίζει για να αναγνωρίζει τους πονηρούς ανθρώπους και να αποφεύγει τις επικίνδυνες καταστάσεις.

1. Να γνωρίζουν τη διεύθυνσή τους και ασφαλή μέρη

Κάθε παιδί πρέπει να γνωρίζει τη διεύθυνση του σπιτιού του, τον αριθμό τηλεφώνου ενός γονέα ή κηδεμόνα και πώς να καλέσει το 112 σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, λέει η Nancy Topping-Tailby, MSW, αδειούχος κοινωνική λειτουργός και κλινικός ψυχικής υγείας στο Education Development Center. Τα παιδιά πρέπει να μπορούν να πουν τη διεύθυνσή τους και τον αριθμό τηλεφώνου ενός έμπιστου κηδεμόνα όταν τους ζητηθεί.

«Ακόμη και πολύ μικρά παιδιά μπορούν να το μάθουν αυτό», λέει η Topping-Tailby. «Επίσης, δείξτε τους πού μένουν οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειάς σας καθώς επίσης και ασφαλή μέρη στην γειτονιά σας όπου μπορούν να βρουν ένα άτομο που μπορούν να εμπιστευτούν, όπως ένα πυροσβεστικό σταθμό, ένα σχολείο, μια βιβλιοθήκη ή ένα κατάστημα.»

Παιδιά και διαδίκτυο: 7 χρήσιμες συμβουλές για ασφαλή πλοήγηση

2. Να μένουν με άλλους

Σύμφωνα με τον Bendler, το 90% της ασφάλειας συνοψίζεται σε έναν απλό κανόνα: μην είστε μόνοι. «Εάν τα παιδιά δεν είναι με τους γονείς ή άλλους ενήλικες, η καλύτερη άμυνα είναι τα παιδιά και οι έφηβοι να μένουν πάντα με μια ομάδα φίλων και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί τη νύχτα.»

Αυτή η συμβουλή επεκτείνεται και στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι μόνο και μόνο επειδή μια ομάδα ανθρώπων φαίνεται φιλική ή «κουλ» δεν σημαίνει ότι είναι ασφαλής. «Και πάλι, βγείτε έξω με φίλους, και όσο περισσότεροι τόσο καλύτερα… Έτσι οι φίλοι μπορούν να προσέχουν τους φίλους», προσθέτει ο Bendler.

3. Να εμπιστεύονται το ένστικτό τους

Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να ακούνε το ένστικτό τους, λέει η Doumas. Τα παιδιά συχνά αισθάνονται πότε κάτι δεν πάει καλά—και αυτό είναι ένα σήμα να απομακρυνθούν από την κατάσταση.

«Ενισχύστε ότι το να λένε όχι είναι πάντα εντάξει και ότι η αναζήτηση βοήθειας από έναν έμπιστο ενήλικα είναι ζωτικής σημασίας», λέει. «Βοηθήστε τα να αναπτύξουν στρατηγικές για να βρουν κάποιον ασφαλή.»

Για να ενισχύσει αυτό το μήνυμα, η Vejar προτείνει να πείτε κάτι σαν: «Ακόμα κι αν ένας ενήλικας χαμογελάει και λέει ότι θα σε βοηθήσει, αν αισθάνεσαι άβολα, το σώμα σου προσπαθεί να σου πει ότι κάτι δεν πάει καλά. Δεν χρειάζεται να ξέρεις το ‘γιατί’ για να ενεργήσεις βάσει αυτού του αισθήματος.»

4. Να αποφεύγουν δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις

Ο Bendler και η Michelle Ruda, MD, ειδικοί σε θέματα παιδικής ασφάλειας στο UTHealth Houston, συνιστούν να διδάξετε στο παιδί σας να είναι ενήμερα για το περιβάλλον τους και να αποφεύγουν δυνητικά επικίνδυνες καταστάσεις. Αυτό σημαίνει να μην έχουν το πρόσωπό τους στο τηλέφωνο ή ακουστικά στα αυτιά όταν περπατούν, αλλά αντίθετα να προσέχουν άλλους ανθρώπους και οχήματα στον δρόμο. Σημαίνει επίσης να είναι προσεκτικοί στο διαδίκτυο.

«Αν περπατάτε και βλέπετε έναν άντρα να κάθεται σε ένα αυτοκίνητο που δουλεύει στο ρελαντί, περάστε στην άλλη πλευρά του δρόμου», λέει ο Bendler. «Για τους εφήβους στα πάρτι, φτιάξτε μόνοι σας το ποτό σας—ακόμη και μη αλκοολούχα ποτά. Και στο διαδίκτυο, κάντε "φίλους" μόνο άτομα που γνωρίζετε. Για διαδικτυακά σχόλια, μην εμπλακείτε σε έντονες συζητήσεις.»

Νέα μελέτη: Εσείς οι γονείς ευθύνεστε για την έκθεση των παιδιών σας σε περιεχόμενο για ενήλικες

5. Να προσέχουν τα προειδοποιητικά σημάδια

Δεν φαίνονται όλοι οι πονηροί άνθρωποι τρομακτικοί ή ύποπτοι. Μερικοί μπορεί να φαίνονται φιλικοί ή γοητευτικοί, ακόμη και εξυπηρετικοί. Μπορεί να προσφέρουν κάτι δελεαστικό όπως ένα χαριτωμένο κουτάβι, καραμέλες ή ένα ωραίο παιχνίδι. Ή μπορεί να ζητήσουν τη βοήθεια του παιδιού σας.

Το παιδί σας πρέπει να γνωρίζει ότι αν ένας ενήλικας του ζητήσει βοήθεια, αυτό είναι ένα κόκκινο πανί. Οι ενήλικες δεν πρέπει να βασίζονται στα παιδιά για να πάρουν κάτι από το αυτοκίνητό τους, να ψάξουν για ένα χαμένο κατοικίδιο ή να κουβαλήσουν ένα βαρύ αντικείμενο—πρέπει να ζητήσουν από έναν άλλο ενήλικα.

6. Να λένε σε έναν ενήλικα πού πηγαίνουν

Το παιδί σας πρέπει πάντα να σας ενημερώνει πού θα βρίσκεται—και να σας ενημερώνει αν αλλάξουν τα σχέδια. Έτσι, αν βρεθεί σε μια επικίνδυνη κατάσταση, θα ξέρετε πού να το βρείτε.

Θεσπίστε σαφείς κανόνες, όπως να σας ενημερώνουν όταν αλλάζουν τα σχέδια, να επικοινωνούν πριν πάνε οπουδήποτε ή να ρωτούν πριν μπουν σε ένα αυτοκίνητο (ακόμη και με άτομα που γνωρίζουν). Θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν να παίζουν μόνοι τους σε βιντεοπαιχνιδάδικα, πάρκα και εμπορικά κέντρα.

7. Να ακολουθούν οδηγίες ασφάλειας όταν μένουν μόνα στο σπίτι

Μόλις το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να μείνει μόνο στο σπίτι, θεσπίστε κάποιες οδηγίες ασφάλειας. Αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν τον έλεγχο του σπιτιού πριν μπουν και να πάνε σε ένα ασφαλές μέρος αν κάτι φαίνεται περίεργο, να κλειδώνουν την πόρτα μόλις μπουν μέσα και να σας τηλεφωνούν ή να σας στέλνουν μήνυμα για να επιβεβαιώσουν ότι είναι σπίτι. Τα παιδιά επίσης δεν πρέπει να ανοίγουν την πόρτα ούτε να λένε σε άλλους ότι είναι μόνα τους στο σπίτι.

8. Να τραβούν την προσοχή

Αν κάποιος τους πλησιάσει στον δρόμο ή τους βάλει σε μια επικίνδυνη κατάσταση, τα παιδιά πρέπει να ξέρουν να κάνουν θόρυβο ή να πάνε σε μια πολυσύχναστη περιοχή. «Αν κάποιος προσπαθήσει να πάρει το παιδί σας κάπου, θα πρέπει να φύγει γρήγορα και να φωνάξει: "Αυτό το άτομο προσπαθεί να με πάρει!" ή "Αυτό το άτομο δεν είναι ο πατέρας (η μητέρα) μου!"», λέει η Vejar.

Μπορούν επίσης να φωνάξουν: «Δεν σε ξέρω!» Δώστε στο παιδί σας την άδεια να ξεχάσει τους τρόπους του σε αυτές τις καταστάσεις—όσο πιο δυνατά μπορούν να φωνάξουν και όσο περισσότερη προσοχή μπορούν να τραβήξουν, τόσο καλύτερα.

9. Να γνωρίζουν μια λέξη «κώδικα»

Μια λέξη «κώδικας» μπορεί να σώσει ζωές σε επικίνδυνες καταστάσεις. Η Vejar προτείνει να βρείτε μια τέτοια λέξη εκ των προτέρων για επικίνδυνες καταστάσεις. «Για παράδειγμα, αν ο επικίνδυνος άνθρωπος πει σε ένα παιδί να τηλεφωνήσει στους γονείς του και να τους ενημερώσει ότι θα αργήσει να γυρίσει σπίτι, και το παιδί έχει ήδη καθιερώσει λέξη «κώδικα» όπως «παγωτό», μπορεί να πει: «Μαμά, θα αργήσω να γυρίσω σπίτι. Σίγουρα, μπορούμε να πάμε για παγωτό αργότερα».

Φροντίστε να επιλέξετε μια λέξη που το παιδί σας μπορεί να εντάξει φυσικά στις συζητήσεις χωρίς να κινήσει υποψίες.

Έρευνα δείχνει ότι τα παιδιά ηλικίας 9-12 ετών δεν είναι ασφαλή όταν σερφάρουν στο διαδίκτυο

10. Να αποφεύγουν να κρατούν μυστικά

Κάντε το σαφές: Το παιδί σας δεν πρέπει ποτέ να σας κρύβει μυστικά—ειδικά αν κάποιος το κάνει να φοβάται, να αισθάνεται άβολα ή του ζητήσει να κάνει κάτι που δεν θα εγκρίνατε, λέει η Topping-Tailby. Αν κάποιος το κάνει να φοβάται ή του ζητήσει να κάνει κάτι άβολο, θα πρέπει να σας το πει αμέσως, λέει, ακόμη και αν ο επικίνδυνος άνθρωπος απειλήσει να βλάψει μέλη της οικογένειας.

Διαβεβαιώστε τα ότι ανεξάρτητα από το τι, οι γραμμές επικοινωνίας είναι πάντα ανοιχτές μεταξύ σας—χωρίς φόβο τιμωρίας ή κρίσης, λέει η Vejar. «Συχνά, επικίνδυνοι και πονηροί άνθρωποι ενισχύουν την ιδέα ότι αν αποκαλυφθεί ένα μυστικό, οι γονείς τους θα θυμώσουν μαζί τους»

Τι μπορεί να κάνουν οι επικίνδυνοι ή πονηροί άνθρωποι

Η Ruda λέει ότι τα παιδιά πρέπει να αναγνωρίζουν κοινά τεχνάσματα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας επικίνδυνος ή πονηρός άνθρωπος για να τα αιφνιδιάσει. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Να τους ζητήσουν να μην υπακούσουν στους γονείς τους
• Να κάνουν κάτι χωρίς γονική άδεια
• Να τους προσφέρουν μια βόλτα
• Να τους δώσουν καραμέλες ή ένα γλυκό
• Να τους ζητήσουν βοήθεια ή οδηγίες
• Να τους προσφέρουν χρήματα ή ένα ακριβό δώρο
• Να τους δείξουν ένα ζώο ή ένα κατοικίδιο
• Να τα ενθαρρύνουν να κρατήσουν ένα μυστικό
• Να τους προτείνουν να παραβιάσουν τους οικογενειακούς κανόνες
• Τους απειλούν ότι θα τους βάλουν σε μπελάδες ή θα βλάψουν ένα μέλος της οικογένειας

Τι άλλο μπορούν να κάνουν οι γονείς;

Για να είναι ασφαλή τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν, ως γονείς είναι σημαντικό να μιλάμε μαζί τους για τους κινδύνους με τρόπο που να καταλαβαίνουν, χωρίς να τα φοβίζουμε. Πρέπει να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν τι μπορεί να συμβεί από τις επιλογές τους και να τα ενθαρρύνουμε να παίρνουν σωστές αποφάσεις για την ασφάλειά τους.

Η συχνή και ανοιχτή επικοινωνία, η εμπιστοσύνη και η εκπαίδευσή τους στο να αναγνωρίζουν και να αποφεύγουν τους κινδύνους, θα τα βοηθήσει να εξερευνούν τον κόσμο με σιγουριά. Είναι επίσης σημαντικό να τους μιλάμε για θέματα όπως το αλκοόλ, ανάλογα με την ηλικία τους, και πώς μπορεί να επηρεάσει την κρίση τους. Η διδασκαλία για την ασφάλεια πρέπει να ξεκινά νωρίς και να γίνεται συχνά, καθώς είναι μια δεξιότητα που θα τα ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή, με την καθοδήγηση και το παράδειγμα των γονιών τους.

^{πηγή: parents.com}