Οι γονείς λένε στα παιδιά «πρόσεχε» 27 φορές τη μέρα σύμφωνα με έρευνα (infographic)

Αν το παιδί σου πέρασε την τελευταία εβδομάδα χτίζοντας μικρά σπίτια για έντομα ή πατώντας τα κουμπιά του ασανσέρ με τη συγκέντρωση κάποιου που αποτρέπει έκρηξη, συγχαρητήρια μεγαλώνεις ένα παιδί γεμάτο περιέργεια. Και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, αυτό είναι κάτι που αξίζει να ενθαρρύνεις, όχι να περιορίζεις.

Μια πρόσφατη έρευνα σε 2.000 γονείς με παιδιά ηλικίας 0-6 ετών, που διεξήχθη από την Talker Research για λογαριασμό της Lightbridge Academy, αποκάλυψε αυτό που όλοι παρατηρούμε στο σπίτι: τα σημερινά μικρά παιδιά είναι ασταμάτητα γοητευμένα από τον κόσμο γύρω τους. Από το βρόχινο νερό και τα σκουλήκια μέχρι τους ιππότες και τα τύμπανα, τα ενδιαφέροντά τους κυμαίνονται από αναμενόμενα έως απολαυστικά παράξενα. Το αγαπημένο θέμα ενός παιδιού; «Εξαφανισμένα ψάρια». Ενός άλλου; Ο μηχανισμός του στοπ της πόρτας.

Κι εδώ είναι το παράδοξο: ενώ το 91% των γονιών πιστεύουν ότι πρέπει να ενθαρρύνουν τη φυσική περιέργεια του παιδιού τους, λένε «πρόσεχε» περίπου 27 φορές τη μέρα. Αν προσθέσεις και τις 25 φορές που λέμε «μην το πιάνεις εκείνο», φαίνεται καθαρά πως προσπαθούμε να βρούμε τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στο να αφήνουμε τα παιδιά να εξερευνούν και στο να τα κρατάμε ασφαλή.

Πώς να απαντήσετε στις «δύσκολες» ερωτήσεις των παιδιών

Ο μαραθώνιος των ερωτήσεων (και γιατί μένουμε άφωνοι)

Η έρευνα έδειξε ότι οι γονείς απαντούν κατά μέσο όρο σε 46 ερωτήσεις την ημέρα και το 35% από αυτές δεν ξέρουν πώς να τις απαντήσουν. Και πώς να ξέρουν, όταν οι ερωτήσεις των παιδιών είναι σαν αυτές:
«Αν ο χρόνος είχε μυρωδιά, ποια θα ήταν;»
«Ποιος τρέπει πιο γρήγορα; Ένας ιπποπόταμος ή ένας ελέφαντας;»
«Πού πάνε τα όνειρα όταν ξυπνάμε;»

Προφανώς, αυτές δεν είναι ερωτήσεις που μπορείς να ψάξεις στο Google την ώρα που μαγειρεύεις. Είναι φιλοσοφικές, επιστημονικές και εντελώς απρόβλεπτες απορίες, που σε κάνουν να σκέφτεσαι αν το τετράχρονο παιδί σου είναι κρυφά μικρός επιστήμονας ή φιλόσοφος.

Οι περισσότεροι γονείς αρχικά απορούν από πού προκύπτουν αυτές οι ερωτήσεις (52%), ενώ άλλοι επιλέγουν να ψάξουν απαντήσεις μαζί (42%) ή να το ερευνήσουν αργότερα μόνοι τους (27%). Και ειλικρινά; Όλες αυτές οι αντιδράσεις είναι σωστές. Όπως έχουμε ξαναπεί, το να πεις «δεν ξέρω, ας το ψάξουμε μαζί» είναι ακριβώς ο τρόπος σκέψης που θέλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας.

Γιατί τα παιδιά λένε συνεχώς «όχι»;

Το παράδοξο του «πρόσεχε»

Κάτι που απασχολεί πολλούς γονείς (38%) είναι ότι, παρότι ξέρουμε πως πρέπει να εξηγούμε γιατί λέμε «πρόσεχε», δεν είμαστε πάντα σίγουροι αν το παιδί το καταλαβαίνει. Σχεδόν όλοι οι γονείς (97%) πιστεύουν ότι είναι σημαντικό το παιδί να κατανοεί τον λόγο πίσω από την προειδοποίηση, και οι περισσότεροι το εξηγούν αμέσως ή λίγο αργότερα.

Ωστόσο, η έρευνα έδειξε κάτι ενδιαφέρον: μόνο το 34% των «πρόσεχε» που λέμε στα παιδιά αφορούν πραγματικό κίνδυνο. Για σχεδόν τους μισούς γονείς (45%), η φράση βγαίνει αυθόρμητα, σαν αντανακλαστικό, πριν καν προλάβουμε να σκεφτούμε τι συμβαίνει.

Αυτό δείχνει πολλά για το πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά σήμερα. Από τη μία, κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τα στηρίξουμε -ενθαρρύνουμε τα ενδιαφέροντά τους και τα βοηθάμε σε κάθε βήμα. Από την άλλη, όμως, ίσως δεν τα αφήνουμε πάντα τον χώρο να πειραματιστούν, να κάνουν λάθη ή να χτυπήσουν λίγο. Οι παλιότερες γενιές ήταν πιο χαλαρές. Τα παιδιά έπαιζαν έξω, δοκίμαζαν πράγματα, λερώνονταν. Τώρα περνούν περισσότερο χρόνο σε οθόνες και έχουν λιγότερη ελευθερία να ανακαλύψουν μόνα τους τον κόσμο. Έτσι, τα «πρόσεχε» που λέμε από αγάπη μπορεί, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, να περιορίζουν την περιέργεια που θέλουμε να καλλιεργήσουμε.

Γιατί τα παιδιά ρωτούν «γιατί» τόσο συχνά;

Ο στόχος, σύμφωνα με τους ειδικούς της Lightbridge Academy, είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν ασφαλείς συνήθειες (57%), ενώ παράλληλα καλλιεργούμε την περιέργεια και την ανθεκτικότητα που θα τους χρησιμεύσουν σε όλη τους τη ζωή. Είναι θέμα αντικατάστασης του «γιατί έτσι είπα» (που το 61% από εμάς άκουγε μικρό) με εξηγήσεις που βοηθούν τα παιδιά να καταλάβουν την αιτία και το αποτέλεσμα.

Τα σημερινά παιδιά είναι πιο περίεργα

Σχεδόν όλοι οι γονείς (97%) περιγράφουν τα παιδιά τους ως περίεργα, με το 71% να λέει ότι είναι «πολύ περίεργα». Ακόμη πιο εντυπωσιακό; Το 77% πιστεύει ότι το παιδί του είναι πιο περίεργο απ’ ό,τι ήταν το ίδιο στην ηλικία του.

Κι αυτό έχει λογική. Οι σημερινοί γονείς λένε πιο συχνά «πρόσεχε» (71%) παρά «γιατί έτσι είπα» (μόνο το 22% το λέει τακτικά). Και οι περισσότεροι (3 στους 4) βλέπουν θετικές αντιδράσεις από τα παιδιά τους, κάτι που δείχνει ότι αυτή η πιο ήρεμη και εξηγητική προσέγγιση φαίνεται να λειτουργεί.

Ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και την περιέργεια

Η εμμονή του παιδιού σου με τα στοπ της πόρτας δεν είναι ενοχλητική (άντε, ίσως λίγο!). Είναι στην πραγματικότητα δείγμα περιέργειας και σκέψης. Όταν φτιάχνει σπίτια για έντομα, μαθαίνει για τη φύση. Όταν πατάει τα κουμπιά του ασανσέρ, καταλαβαίνει πώς λειτουργεί η αιτία και το αποτέλεσμα.

Τα «γιατί» των παιδιών έχουν τεράστια σημασία στην ανάπτυξή τους

Ο στόχος μας δεν είναι να έχουμε όλες τις απαντήσεις ή να αποφεύγουμε κάθε κίνδυνο. Είναι να δίνουμε στα παιδιά χώρο να εξερευνούν, ενώ τα βοηθάμε να σκέφτονται και να καταλαβαίνουν τον κόσμο γύρω τους. Άλλωστε, το 92% των γονιών πιστεύει ότι η ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η Επιστήμη, η Τεχνολογία, η Τέχνη και τα Μαθηματικά ξεκινάει από την περιέργεια.

Οπότε, την επόμενη φορά που το παιδί σου θα σε ρωτήσει για εκατοστή φορά πού πάνε τα όνειρα ή γιατί τρέχουν οι ιπποπόταμοι, πάρε μια ανάσα. Δεν απαντάς απλώς σε μια παιδική απορία - βοηθάς να μεγαλώσει ένας άνθρωπος που θα σκέφτεται, θα δημιουργεί και θα βρίσκει λύσεις.

Ακόμα κι αν πρώτα χρειαστεί να ψάξεις στο Google πώς λειτουργεί το κουμπί του ασανσέρ.

^{με πληροφορίες από το mother.ly}