Άνθρωποι που άκουσαν αυτές τις 9 φράσεις μεγαλώνοντας, πιθανότατα μεγάλωσαν με εγωκεντρικούς γονείς
Μια θεραπεύτρια εξηγεί επίσης πώς μπορεί κανείς να θεραπευτεί.
Μεγαλώνοντας, η φράση «Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει» δείχνει τη δύναμη του λόγου και ότι μπορεί κανείς να συντρίψει/καταστρέψει/πληγώσει τον άλλον με τα λόγια του. Το ίδιο ισχύει και για τα λόγια που ακούμε από εγωκεντρικούς γονείς: μπορούν να μας ακολουθούν για μια ολόκληρη ζωή.
Αν άκουγες αυτές τις φράσεις ως παιδί, μεγάλωσες με γονείς που δεν ήξεραν πώς να δείξουν αγάπη
«Όταν είμαστε μικροί, ο εγκέφαλός μας βρίσκεται ακόμα σε ανάπτυξη και είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπείς, οπότε εμπιστευόμαστε φυσικά τους ενήλικες γύρω μας για να μας βοηθήσουν να διαμορφώσουμε την αίσθηση του εαυτού μας», εξηγεί η Samantha Silverman, LCSW, συγγραφέας του Silver Linings: From Surviving to Thriving After 9/11 και ιδρύτρια του Silver Linings Mental Health στο Κολοράντο. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο τρόπος με τον οποίο μας μιλούν μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή μας, στον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε το άγχος και στον τρόπο με τον οποίο συνδεόμαστε με τους άλλους». Οι άνθρωποι που άκουσαν αυτές τις 9 φράσεις μεγαλώνοντας ήταν πιθανότατα μεγαλωμένοι από εγωκεντρικούς γονείς.
Αν οι γονείς σας ήταν εγωκεντρικοί, ίσως ακούγατε επανειλημμένα φράσεις που σας πλήγωναν, ήταν υποτιμητικές ή χειριστικές. Και αυτά τα λόγια μπορεί ακόμα να επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά μέσα στο κεφάλι σας. Θέλετε να τα βάλετε στο mute; Η Silverman εξηγεί πως το να βρείτε το «mute button/σίγαση» απαιτεί θεραπεία — και η θεραπεία ξεκινά από τη συνειδητοποίηση του πώς σας επηρεάζει σήμερα η παιδική σας ηλικία.
«Η συνειδητοποίηση μας δίνει τη δύναμη να θεραπευτούμε και να εξελιχθούμε», λέει.
Η Silverman θέλει να ευαισθητοποιήσει το κοινό, γι' αυτό ορίζει τι σημαίνει όταν ένας γονέας είναι εγωκεντρικός. Μοιράζεται επίσης εννέα κοινές φράσεις που πιθανώς ακούσατε αν είχατε έναν εγωκεντρικό γονέα και πώς να θεραπευτείτε από αυτό.
Αν διδαχθήκατε αυτά τα 8 πράγματα ως παιδί, είχατε εξαιρετικούς γονείς
Τι σημαίνει πραγματικά ο όρος «Εγωκεντρικός γονιός»;
Καθώς λέξεις όπως «τοξικός » και «νάρκισσος » χρησιμοποιούνται συχνά και μερικές φορές καταχρηστικά στα social media, η Silverman εξηγεί ότι είναι σημαντικό να ορίσουμε με ακρίβεια τι σημαίνει εγωκεντρική ανατροφή.
«Οι εγωκεντρικοί γονείς ενδιαφέρονται περισσότερο για τα δικά τους συναισθήματα και ανάγκες απ’ ό,τι για τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού τους», εξηγεί. «Μπορεί να στερούνται συναισθηματικής επίγνωσης, ενσυναίσθησης ή να κουβαλούν τραύματα που δεν έχουν ποτέ αντιμετωπίσει από τη δική τους παιδική ηλικία, κάτι που τους εμποδίζει να δουν το εσωτερικό σύμπαν του παιδιού τους».
Ακούγεται απαίσιο — και μπορεί να είναι. Όμως το δύσκολο είναι ότι οι εγωκεντρικοί γονείς συχνά δεν έχουν πρόθεση να βλάψουν το παιδί τους.
«Συνήθως δεν είναι κάτι ηθελημένο ή κακόβουλο, αλλά η συμπεριφορά τους μπορεί να επηρεάσει το παιδί, αφήνοντάς το να αισθάνεται αόρατο, απροστάτευτο ή συναισθηματικά απορριπτέο», λέει.
Πώς να γίνεις ο γονιός που τα παιδιά σου χρειάζονται
9 φράσεις που λένε συχνά οι εγωκεντρικοί γονείς, σύμφωνα με μια θεραπεύτρια
«Είσαι ένα κακομαθημένο παιδί»!
Όταν ένα παιδί προσπαθεί να θέσει όρια, οι εγωκεντρικοί γονείς το ερμηνεύουν ως αγένεια ή αχαριστία. «Αντί να σεβαστούν την εμπειρία του παιδιού, το ερμηνεύουν ως δικαιωματική στάση», λέει η Silverman.
«Σταμάτα να είσαι τόσο αδύναμος»!
Παρόμοιες φράσεις: «Μην κάνεις σαν μωρό», «Σφίξου λίγο». Αυτές οι φράσεις απορρίπτουν τη συναισθηματική έκφραση και κάνουν το παιδί να αισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτό.
«Είσαι τόσο ευαίσθητος/η»!
Οι εγωκεντρικοί γονείς χρησιμοποιούν αυτή τη φράση για να ελαχιστοποιήσουν τα συναισθήματα του παιδιού, ιδιαίτερα τη θλίψη ή το θυμό.
«Βάζει τη δυσφορία των γονέων πάνω από τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού και μαθαίνει στα παιδιά να αμφιβάλλουν για τα δικά τους συναισθήματα», λέει η Silverman.
«Ουπς… είσαι περίεργος/η»!
Η λέξη «περίεργος» χρησιμοποιείται για να ντροπιάσει παιδιά που είναι διαφορετικά ή εκφραστικά. «Πηγάζει από την ανάγκη των γονιών να συμμορφωθούν με κοινωνικούς κανόνες αντί να αποδεχτούν τη μοναδικότητα του παιδιού», λέει.
«Είσαι απίστευτα εγωιστής/εγωίστρια»!
Αυτό μπορεί να σας φανεί ειρωνικό εκ των υστέρων, καθώς ξεδιπλώνετε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις μιας παιδικής ηλικίας με έναν εγωκεντρικό γονέα. Παρ' όλα αυτά, εξακολουθούν να το λένε.
«Αυτή η φράση απευθύνεται συχνά σε παιδιά που μαθαίνουν να θέτουν όρια ή να μιλούν για τον εαυτό τους», λέει η Silverman. «Αντί να γιορτάζονται, αυτές οι υγιείς συμπεριφορές πλαισιώνονται ως απιστία ή πληγωτικές. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τη διεκδικητικότητα του παιδιού και την αίσθηση του να θέτει τα απαραίτητα όρια».
Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να ζητήσει από τον γονέα του να μην φωνάζει δίνοντας διάφορες συμβουλές από το περιθώριο κατά τη διάρκεια του ποδοσφαιρικού αγώνα (όταν ο γονέας δεν προπονεί καν). Το παιδί δεν ενεργεί «εγωιστικά» ή αχάριστα - τα συναισθήματά του είναι έγκυρα (και πιθανώς μοιράζονται με άλλους στην ομάδα και στο περιθώριο).
«Τι αγενές παιδί είσαι»!
Η Silverman λέει ότι αυτή η φράση είναι μια «παγίδα» όταν οι γονείς θέλουν να φιμώσουν τα παιδιά που αμφισβητούν, διαφωνούν ή υπερασπίζονται τον εαυτό τους.
«Κλείνει την επικοινωνία και απαιτεί υπακοή αντί για αμοιβαία κατανόηση», λέει.
4 πράγματα που δεν έκαναν ποτέ οι γονείς των παιδιών που μπήκαν σε Harvard, Stanford και Princeton
«Υπερβάλλεις»!
Αυτό είναι στενός συγγενής του «Απλά χαλάρωσε», μιας φράσης με ποσοστό επιτυχίας 0%.
«Αυτό μπορεί να ελαχιστοποιήσει τα συναισθήματα ενός παιδιού και να το κάνει να αμφισβητήσει τις δικές του αντιλήψεις», λέει η Silverman. «Συχνά αντικατοπτρίζει τη δυσφορία του γονέα με τη λογοδοσία περισσότερο από την πραγματική συμπεριφορά του παιδιού».
«Είσαι πολύ τεμπέλης/α»!
Τα παιδιά μπορεί επίσης να ακούσουν τους εγωκεντρικούς γονείς τους να τα περιγράφουν με αυτόν τον τρόπο σε δασκάλους, φίλους ή άλλα μέλη της οικογένειας.
«Αυτό υποδηλώνει ένα ελάττωμα του χαρακτήρα αντί να εξεταστούν βαθύτερες αιτίες όπως η εξουθένωση, η έλλειψη υποστήριξης ή η νευροδιαφοροποίηση», προειδοποιεί η Silverman. «Τα παιδιά δεν ευδοκιμούν με την κριτική. Χρειάζονται δομή, ενθάρρυνση και κατανόηση ».
«Ξεκόλλα... Ξεπέρασέ το»!
Και μόνο η ανάγνωση της φράσης μπορεί να σας ενεργοποιήσει και να σας ξυπνήσει δυσάρεστες αναμνήσεις αν είχατε έναν εγωκεντρικό φροντιστή.
«Αυτή η φράση διδάσκει στα παιδιά να καταπιέζουν τα συναισθήματα αντί να τα επεξεργάζονται», λέει η Silverman. «Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να δημιουργήσει άγχος και σύγχυση γύρω από τη συναισθηματική έκφραση και την εμπιστοσύνη».
Οι γονείς σου σε μεγάλωσαν σωστά αν αρνείσαι να έχεις αυτά τα 11 πράγματα στο σπίτι σου
3 συμβουλές για θεραπεία από εγωκεντρικούς γονείς
Αναζήτησε βοήθεια
Οι εγωκεντρικοί γονείς μπορεί να καταλαμβάνουν υπερβολικό «χώρο» στο μυαλό και τη ζωή σας, ακόμα και χρόνια μετά την παιδική ηλικία. Ένας ουδέτερος και εκπαιδευμένος επαγγελματίας, όπως ένας θεραπευτής, μπορεί να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε τις μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτών των εμπειριών σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, μπορείτε να αποκτήσετε τα απαραίτητα εργαλεία και δεξιότητες για να σπάσετε τους αρνητικούς κύκλους που επαναλαμβάνονται από γενιά σε γενιά.
«Η θεραπεία μπορεί να είναι ένας θεραπευτικός χώρος για να ξεδιαλύνετε τις εμπειρίες της παιδικής ηλικίας και πώς αυτές μπορεί να επηρεάζουν ακόμα την ενήλικη ζωή σας», λέει η Silverman. «Εάν σκέφτεστε να δημιουργήσετε οικογένεια ή θέλετε να θεραπεύσετε το εσωτερικό σας παιδί, η συνεργασία με έναν θεραπευτή μπορεί να σας προσφέρει διορατικότητα, θεραπεία και στρατηγικές για αλλαγή».
Πώς ορισμένα γονεϊκά ένστικτα μπορεί να σταθούν εμπόδιο στην ανάπτυξη των παιδιών
Διάβασε βιβλία που αντανακλούν την εμπειρία σου
Η Silverman λέει ότι διάφορα βιβλία και διεισδυτικά άρθρα μπορούν να σας βοηθήσουν να νιώσετε επικυρωμένοι. Μερικά από τα αγαπημένα της είναι το Toxic Parents της Dr. Susan Forward και το The Body Keeps the Score του Dr. Bessel van der Kolk.
«Αυτά τα βιβλία μπορούν να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε τι έχετε περάσει και να σας καθοδηγήσουν προς τη θεραπεία», λέει. «Μπορούν επίσης να προσφέρουν διορατικότητα και να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε περαιτέρω την εμπειρία σας».
Τι είναι η «συναισθηματικά ασφαλής» ανατροφή; Μελέτη σε 200 παιδιά δείχνει την επιτυχία της
Μείνε στο μονοπάτι
Η Silverman μοιράζεται ότι η θεραπεία δεν θα συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται υπομονή και επιμονή, αλλά είναι δυνατόν να προχωρήσετε μπροστά - και να γίνετε ακόμα πιο δυνατοί από ό,τι ήσασταν πριν.
«Συνεχίστε να χτίζετε συναισθηματική επίγνωση και σπάστε τον κύκλο», λέει η Silverman. «Μπορείτε να αλλάξετε την αφήγηση. Η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης, η αναζήτηση υποστηρικτικών σχέσεων και η δέσμευση για αυτοκριτική μπορούν να σας βοηθήσουν να εξελιχθείτε στο άτομο και ενδεχομένως στον γονέα που θέλετε να γίνετε».
Η μόνη συμβουλή γονεϊκότητας που πρέπει να σταματήσεις αμέσως να ακολουθείς
πηγές: parade.com
Samantha Silverman, LCSW (Licensed Clinical Social Worker), author of Silver Linings: From Surviving to Thriving After 9/11 and founder of Silver Linings Mental Health in Colorado
Διαβάστε επίσης
