Ροδάκινο: Το σούπερφουντ της Ελληνίδας μάνας πριν γίνει μόδα

Αν υπάρχει μια γεύση που μπορεί να ξεκλειδώσει παιδικές αναμνήσεις μέσα σε δευτερόλεπτα, αυτή δεν είναι ούτε σοκολάτα ούτε καραμέλα. Είναι το ροδάκινο. Όχι, όμως, οποιοδήποτε ροδάκινο . Εκείνο το ζουμερό, πορτοκαλί, κιτρινόσαρκο ροδάκινο, που έσταζε στα χέρια και μας έφερνε πιο κοντά σε κάτι που σήμερα λέμε «ευτυχία», αλλά τότε το ζούσαμε χωρίς δεύτερη σκέψη.

Μεγάλωσα στο Καρπενήσι, με τη γιαγιά μου – μια αυθεντική Ελληνίδα γιαγιά, με ποδιά και μαντήλι στα μαλλιά, που μαγείρευε χωρίς συνταγές και αγαπούσε με τρόπο απόλυτο και ανεπιτήδευτο. Τα καλοκαιρινά απογεύματα είχαν πάντα το ίδιο τελετουργικό: παιχνίδι στην αλάνα, φωνές μέχρι τις 2 (μετά απαγόρευε η γειτονιά γιατί κοιμόταν ο κόσμος) και ύστερα… φρούτα. Καρπούζι σε τεράστιες φέτες, πεπόνι, φράουλες από τον κήπο – και φυσικά ροδάκινα.

Η γιαγιά είχε τον δικό της «μανάβη», που ήξερε να της φυλάει τα πιο μεγάλα, μυρωδάτα και ώριμα ροδάκινα. Δεν καταδεχόταν τα λευκόσαρκα. Τα καλά ήταν τα κιτρινόσαρκα – εκείνα που μόλις τα έκοβες, ευωδίαζε το σπίτι. Κι όταν μου τα έδινε, πάντα το συνόδευε με τη μαγική φράση: «Φάε ροδάκινο, να γλυκάνεις».

Πράγματα που έκανα εγώ σαν παιδί το καλοκαίρι και το παιδί μου δεν θα τα κάνει ποτέ

Το ροδάκινο δεν ήταν απλώς φρούτο. Ήταν σύμβολο

Στη δική της γενιά – και της μαμάς μου επίσης – τα φρούτα δεν ήταν απλά τροφή. Ήταν μικρές πράξεις αγάπης. Κουβαλούσαν μαζί τους ιστορίες, συμβουλές, ευχές. Η μαμά μου, που καταγόταν από τη Σκύδρα, την καρδιά της ροδακινοπαραγωγής στην Πέλλα, είχε πάντα ιστορίες να μου λέει για τις ροδακινιές , τα καλοκαίρια που περνούσε ανάμεσά τους, τις μυρωδιές που απλώνονταν στον αέρα όταν ωρίμαζαν οι καρποί, και τη δική της γιαγιά, που έκοβε τα πιο ώριμα ροδάκινα και της τα έδινε με την ίδια ατάκα που θα έλεγε χρόνια αργότερα και σε μένα: «Φάε ροδάκινο, να γλυκάνεις». Κάθε φράουλα «για να λάμπεις», κάθε πορτοκάλι «για να μην αρρωστήσεις» και κάθε ροδάκινο… για να «γλυκάνεις». Ήταν σαν να είχε η γλυκύτητα της γεύσης τη δύναμη να μεταμορφώσει και τη διάθεση, και την ψυχή, και την παιδική καρδιά.

Και τη μεταμόρφωνε. Γιατί δεν ήταν μόνο το φρούτο. Ήταν η φροντίδα που το συνόδευε. Το πλύσιμο κάτω από το λάστιχο, η πετσέτα στο χέρι, το κομμάτι που έκοβε η μαμά ή η γιαγιά και στο έφερνε στο πιάτο. Δεν έτρωγες απλώς ροδάκινο – συμμετείχες σε ένα μικρό τελετουργικό τρυφερότητας.

Θυμάσαι τα καλοκαίρια που γεμίζαμε σακούλες με νερό και παίζαμε μπουγέλο;

Πασαλειμμένοι από ζουμιά και χαρά

Κι έπειτα, το φρούτο αυτό δεν το έτρωγες με καλούς τρόπους. Το έτρωγες με τα χέρια. Με τα ζουμιά να τρέχουν μέχρι τους αγκώνες. Με κομμάτια να στάζουν στο πάτωμα. Με σάρκα κολλημένη στα μάγουλα. Κι όταν τελείωνε, τρέχαμε όλοι στο λάστιχο της αυλής. Το πλύσιμο ήταν δροσιά και ελευθερία μαζί – κι έπειτα επιστροφή στο παιχνίδι. Το ροδάκινο δεν ήταν διάλειμμα, ήταν μέρος της περιπέτειας.

Η γιαγιά ήξερε

Οι γιαγιάδες μας, όλες, είχαν αυτή τη σοφία. Χωρίς Google, χωρίς διατροφολόγους, χωρίς bio-ετικέτες και χωρίς tips από Instagram. Ήξεραν απλώς – διαισθητικά – ποιο φρούτο κάνει καλό. Κι όχι μόνο στο σώμα. Ήξεραν τι έκανε καλό και στην ψυχή. Γι’ αυτό και το ροδάκινο δεν το έδιναν ποτέ χωρίς λόγια. Δεν στο πέταγαν απλώς. Στο έδιναν με τη φράση-καρδιά: «Φάε ροδάκινο να γλυκάνεις».

Κι αυτή η λέξη – το «γλυκάνεις» – κουβαλούσε κάτι παραπάνω από γεύση. Ήταν η ευχή να μαλακώσεις, να χαρείς, να ηρεμήσεις, να γελάσεις. Ήταν μια πράξη καθαρής, αυθεντικής συναισθηματικής υποστήριξης. Ένα είδος γιαγιαδίστικης ... ψυχοθεραπείας, που ερχόταν σε μορφή φρούτου.

Από την παράδοση στην ψυχολογία – κι όμως, ίδια αγάπη

Πολλές μελέτες σήμερα δείχνουν τη σημασία του «comfort food» – της τροφής που μας παρηγορεί. Αλλά για εμάς, αυτό το λέγαμε αλλιώς. Το λέγαμε: «Το φρούτο της μαμάς ή της γιαγιάς». Ήταν το φρούτο που, εκτός από γλυκό, ήταν και ασφαλές. Ήταν παιδική ηλικία. Ήταν νοιάξιμο. Ήταν παρηγοριά σε κάθε σιωπηλό παιδικό δράμα.

Και δεν χρειάζεται να έχεις μεγαλώσει στο χωριό για να το νιώσεις. Κάθε παιδί των ‘80s, των ‘90s – ακόμα και των ‘70s – έχει ακούσει αυτή τη φράση. Σε μπαλκόνια, αυλές, σαλόνια ή παραλίες. Από μαμάδες, γιαγιάδες, θείες, γειτόνισσες. Παντού.

Από τα καλοκαίρια της αυλής στα ταπεράκια της παραλίας

Μπορεί σήμερα να ψάχνουμε superfoods στα ράφια του βιολογικού και να γεμίζουμε τα παιδικά lunch boxes με αβοκάντο, chia και μπάρες βρώμης, όμως το ροδάκινο παραμένει εκεί — ίσως λίγο ξεχασμένο, ίσως λίγο παλιομοδίτικο, αλλά πάντα αληθινό.

Η βρεφική φώτο μιας μαμάς από το 1993 είναι ο χειρότερος εφιάλτης ενός σύγχρονου παιδιάτρου

Το βάζουν ακόμα οι μαμάδες στα ταπεράκια, είτε είναι της Generation X , είτε millennial multitaskers, είτε οι πρώτες Gen Z μαμάδες που ανακαλύπτουν τη χαρά της «παλιάς σχολής». Κομμένο σε φέτες, ξεφλουδισμένο, δροσερό από το ψυγειάκι παραλίας, κάνει την εμφάνισή του ανάμεσα σε ρακέτες, πετσέτες και κουβαδάκια, όπως τότε.

Το ροδάκινο είναι μια μικρή τελετουργία φροντίδας που αντέχει στον χρόνο. Κι όταν το δώσεις στο παιδί σου, το κοιτάξεις στα μάτια και του πεις «Φάε ροδάκινο, να γλυκάνεις», κάτι βαθύτερο συμβαίνει: ξαναγίνεσαι παιδί. Θυμάσαι πώς είναι να αγαπάς μέσα από μικρές, απλές κινήσεις. Και νιώθεις ξανά αυτό που νόμιζες ότι είχες ξεχάσει: ότι η φροντίδα κρύβεται στις πιο καθημερινές στιγμές — και ότι ένα ροδάκινο μπορεί να φτιάξει ολόκληρη μέρα. Ίσως και ολόκληρη παιδική ηλικία.