Η ισότιμη κατανομή ευθυνών στο ζευγάρι αυξάνει τη γονιμότητα, σύμφωνα με μελέτη

Μια νέα μελέτη της νομπελίστριας οικονομολόγου Claudia Goldin διαπίστωσε ότι οι χώρες όπου οι άνδρες συμμετέχουν ενεργά στη φροντίδα των παιδιών και βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού - δηλαδή δεν είναι μόνο κουβαλητές - παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά γονιμότητας.

Οι γυναίκες θέλουν να είναι σίγουρες πως ο σύντροφός τους θα μοιραστεί τα βάρη πριν αποφασίσουν να κάνουν παιδιά.

Τα ποσοστά γονιμότητας έχουν μειωθεί παγκοσμίως, με κάθε πτώση να συμβαδίζει με βελτιώσεις στην απασχόληση, την εκπαίδευση και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών, σύμφωνα με την έρευνα της οικονομολόγου. Στις ΗΠΑ, η μείωση έγινε πιο έντονη μετά τη Μεγάλη Ύφεση, κυρίως επειδή οι γυναίκες με πανεπιστημιακή μόρφωση ανέβαλαν την τεκνοποίηση . Στην ηλικιακή ομάδα 20–24 ετών, το ποσοστό γεννήσεων έπεσε από 106,3 ανά 1.000 γυναίκες το 2007, σε 56,7 ανά 1.000 το 2024.

«Οι γυναίκες έχουν επενδύσει στην εκπαίδευσή τους και θέλουν να διασφαλίσουν την καριέρα τους πριν κάνουν παιδιά. Για κάποιες, αυτό θα σημαίνει τόση καθυστέρηση που τελικά δεν θα αποκτήσουν παιδιά», έγραψε η Claudia Goldin.

Προσπαθείτε να κάνετε παιδί; Πότε πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό γονιμότητας;

Περισσότερη ισότητα στο σπίτι

Ωστόσο, η οικονομική αυτονομία των γυναικών δεν είναι η κύρια αιτία για τις λιγότερες γεννήσεις, τονίζει. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η στήριξη - ή η έλλειψή της - από τους άνδρες.

Για να το αποδείξει, η μελέτη εξέτασε δύο ομάδες χωρών:

• Πρώτη ομάδα (Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ): έχουν σχετικά χαμηλή γονιμότητα, που άρχισε να μειώνεται τις τελευταίες δεκαετίες.
• Δεύτερη ομάδα (Ελλάδα, Ιταλία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Πορτογαλία, Ισπανία): έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας στον κόσμο, με απότομη πτώση τα τελευταία χρόνια.

Στις χώρες της δεύτερης ομάδας, όπου οι οικονομικές αλλαγές είναι πιο πρόσφατες και οι έμφυλοι ρόλοι πιο παραδοσιακοί, οι γυναίκες καθυστερούν ή αποφεύγουν εντελώς τη μητρότητα όταν δεν βρίσκουν σύντροφο που να μοιράζεται το βάρος.

Η κρίση γονιμότητας δεν αντιμετωπίζεται με αριθμούς, αλλά με ουσιαστική στήριξη στην οικογένεια

Στην Ιαπωνία και την Ιταλία, οι γυναίκες κάνουν τρεις ώρες περισσότερη απλήρωτη εργασία στο σπίτι καθημερινά σε σχέση με τους άνδρες, ενώ στη Σουηδία και τη Δανία η διαφορά είναι λιγότερη από μία ώρα. Στη Νότια Κορέα, που έχει το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων παγκοσμίως, οι άκαμπτοι έμφυλοι ρόλοι έχουν οδηγήσει πολλές γυναίκες να απορρίπτουν πλήρως τον γάμο και την τεκνοποίηση, μέσα από το κίνημα 4B.

Στις ΗΠΑ, οι γυναίκες αποτελούν το μισό του εργατικού δυναμικού από το 2000. Οι Αμερικανοί άνδρες συμμετέχουν όλο και περισσότερο στις δουλειές του σπιτιού, αν και η ισότητα δεν έχει επιτευχθεί πλήρως. Το 2023, το 87% των γυναικών και το 74% των ανδρών δήλωσαν ότι αφιέρωσαν χρόνο σε οικιακές εργασίες καθημερινά. Στα νοικοκυριά με παιδιά κάτω των έξι ετών, οι γυναίκες πέρασαν μία ώρα περισσότερη στη φροντίδα από τους άνδρες. Το 2014, μόνο το 65% των ανδρών έκαναν δουλειές στο σπίτι.

Υπογεννητικότητα: Η μεγαλύτερη πρόσκληση που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στο μέλλον

Άλλες πολιτικές, όπως οι κρατικές επιδοτήσεις για παιδική φροντίδα ή η πληρωμένη γονική άδεια, μπορούν να βοηθήσουν - όπως σε Δανία, Γαλλία, Γερμανία και Σουηδία- αλλά, σύμφωνα με τη Claudia Goldin, δεν έχουν μεγαλύτερη επίδραση από τη συμμετοχή των ανδρών στο σπίτι. Στην Ιαπωνία, όπου υπάρχει γενναιόδωρη πατρική άδεια και κρατική υποστήριξη στη γονιμότητα, τα ποσοστά γεννήσεων παραμένουν από τα χαμηλότερα.

Μειώνεται ο αριθμός των παιδιών ανά οικογένεια στην ΕΕ και την Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat

Στις ΗΠΑ, όπου η γονιμότητα έφτασε σε ιστορικό χαμηλό πέρσι, το συντηρητικό κίνημα υπέρ της τεκνοποίησης προωθεί την ιδέα οι γυναίκες να μείνουν στο σπίτι και να κάνουν περισσότερα παιδιά για να αποφευχθεί έλλειψη εργατικού δυναμικού και οικονομική κρίση.

Σε μια οικονομία όπου οι γυναίκες αποτελούν εδώ και 25 χρόνια το μισό του εργατικού δυναμικού, η λύση δεν μπορεί να είναι η ανατροπή της προόδου.

Όπως σημειώνει η Claudia Goldin «η αναστροφή της προοδευτικής αλλαγής» μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και να μειώσει περαιτέρω τα ποσοστά γεννήσεων.