Όταν δεν είναι απλώς ένα ξέσπασμα: Τα διακριτικά σημάδια OCD σε νήπια

Για τους περισσότερους γονείς, η εμμονή ενός νήπιου με το «σωστό» πιάτο ή την καθιερωμένη ρουτίνα ύπνου φαίνεται σαν ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό χαρακτηριστικό ή απλώς η τελευταία αιτία για ένα ξέσπασμα.

Ξεσπάσματα μετά το σχολείο: Οδηγός για γονείς που θέλουν ήρεμα απογεύματα

Ωστόσο, για ορισμένα παιδιά, αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής-καταναγκαστικής συμπεριφοράς (OCD/ΙΨΔ), μιας κατάστασης που συχνά θεωρείται ότι επηρεάζει μόνο μεγαλύτερα παιδιά ή ενήλικες.

«Η ΙΨΔ (OCD) χαρακτηρίζεται από την παρουσία εμμονών — επίμονων, ανεπιθύμητων, στρεσογόνων σκέψεων — και οι καταναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που εκτελεί κάποιος για να μειώσει το άγχος», δήλωσε η κλινική παιδοψυχολόγος Δρ. Kendra Read, Ph.D., στο Newsweek.

«Για πολύ μικρά παιδιά, μπορεί να είναι δύσκολο να διαχωριστεί τι είναι φυσιολογικό από το ανησυχητικό, γιατί πολλά νήπια προτιμούν φυσιολογικά την ομοιομορφία ή την επανάληψη», πρόσθεσε η Read.

Συμπεριφορά παιδιού 3 ετών: Πώς να κατανοήσετε τις ανάγκες και τα συναισθήματά του

Πόσο νωρίς μπορεί να εμφανιστεί η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ή ΙΨΔ (OCD);

Η OCD εμφανίζεται συνήθως μεταξύ 8 και 12 ετών ή κατά την εφηβεία, αλλά σύμφωνα με το International OCD Foundation, μπορεί να διαγνωστεί και σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry εκτιμά ότι περίπου το 1–3% των παιδιών και εφήβων έχουν OCD, με κάποιες περιπτώσεις πρώιμης εμφάνισης να εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 5 ετών.

Η Read, που είναι επίσης αντιπρόεδρος της Therapy στο Brightline, είπε ότι το κλειδί για να ξεχωρίσουμε την OCD από τη συνηθισμένη συμπεριφορά του νήπιου βρίσκεται σε τρεις παράγοντες:

• Στρες: πόσο αναστατώνεται το παιδί όταν δεν μπορεί να εκτελέσει τη συμπεριφορά.
• Δυσλειτουργία: αν παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες — για το παιδί ή την οικογένεια.
• Επιμονή: αν τα συμπτώματα διαρκούν εβδομάδες ή μήνες.

Για παράδειγμα, μια ρουτίνα ύπνου που διαρκεί πάνω από μία ώρα και πρέπει να ξαναγίνει αν κάτι γίνει «λάθος», προκαλώντας έντονη αναστάτωση όταν διακοπεί, μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από μια απλή συνήθεια.

Άλλα σημάδια είναι η υπερβολική καθαριότητα και η αποφυγή ορισμένων παιχνιδιών ή χώρων λόγω φόβων ή τελετουργιών που φαίνονται παράλογες ή ασύνδετες με την κατάσταση.

Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα ξεσπάσπατα των παιδιών;

Ο ρόλος των γονέων και του περιβάλλοντος

Όταν οι γονείς αλλάζουν το περιβάλλον για να μην αγχωθεί το παιδί, μπορεί χωρίς να το θέλουν να ενισχύουν τις καταναγκαστικές του συμπεριφορές.

«Στην πράξη, αυτό σημαίνει να προσαρμόζουμε τα πράγματα γύρω μας ώστε να γίνονται όπως θέλει το παιδί με OCD. Για παράδειγμα, να δίνουμε πάντα νέο πιρούνι ή πιάτο όταν το ζητήσει επειδή φοβάται μόλυνση, ή να κάνουμε τη ρουτίνα ύπνου με έναν τρόπο που μπορεί να κρατήσει ώρες!», εξήγησε η Read.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το παιδί μπορεί να μην είναι πολύ αναστατωμένο, αλλά οι γονείς εξαντλούνται προσπαθώντας να ζουν σύμφωνα με τους κανόνες της OCD.

Η οικογενειακή ιστορία επίσης παίζει ρόλο: η OCD και το άγχος συχνά κληρονομούνται, και ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας μπορεί να κάνουν κάποιες συμπεριφορές πιο πιθανές.

4 λόγοι που καταρρέει το παιδί μετά το σχολείο και 8 τρόποι να το βοηθήσετε

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Ακόμα και χωρίς επίσημη διάγνωση, οι γονείς μπορούν να στηρίξουν το παιδί αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά του («Βλέπω ότι αυτό σε ανησυχεί»), δίνοντας στο άγχος ένα παρατσούκλι («Τέρας της Ανησυχίας») και ενθαρρύνοντας με ήπιο τρόπο μικρά βήματα αντίθετα με την καταναγκαστική συμπεριφορά — πάντα σε ασφαλές πλαίσιο.

«Για παιδιά προσχολικής ηλικίας, μου αρέσει να σχεδιάζω έναν γρήγορο χάρτη περιπέτειας σε ένα χαρτί με στάσεις θάρρους και ένα θησαυρό — συνήθως μια επίσκεψη στο παγωτατζίδικο — στο τέλος», αναφέρει η Read. «Εσείς ξέρετε καλύτερα το παιδί σας, συμπεριλαμβανομένων των κινήτρων του».

Αν οι ανησυχίες επιμένουν, η Read συνιστά επαγγελματική αξιολόγηση.

Η τεκμηριωμένη θεραπεία, όπως η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) με έκθεση και πρόληψη αντίδρασης (ERP), έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική ακόμη και σε μικρά παιδιά.

5 tips για να αντιμετωπίσετε με ψυχραιμία τα ξεσπάσματα του παιδιού

«Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ή ΙΨΔ και οι διαταραχές άγχους δεν είναι δια βίου», είπε η Read. «Με την υποστήριξη αποτελεσματικής παρέμβασης … ακόμα και αν το παιδί πληροί τα κριτήρια κάποια στιγμή, ο στόχος της θεραπείας είναι … να φτάσουμε στο σημείο όπου δεν πληροί πλέον τα κριτήρια με υποστηρικτική, τεκμηριωμένη παρέμβαση».

^{Πηγή: newsweek.com}