Ιλαρά: Οδηγός πρόληψης για γονείς

Τα πρόσφατα κρούσματα ιλαράς έχουν ανησυχήσει πολλές οικογένειες. Οι περισσότεροι από όσους νόσησαν δεν είχαν εμβολιαστεί κατά της ιλαράς. Αυτό είναι μια σκληρή υπενθύμιση της σημασίας του να διασφαλίζουμε ότι τα παιδιά μας είναι πλήρως εμβολιασμένα.

Ακολουθούν απαντήσεις σε ερωτήσεις που έχουν πολλοί γονείς σχετικά με τα συνεχιζόμενα κρούσματα ιλαράς και βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να προστατέψετε την οικογένειά σας.

Οι ειδικοί λένε ότι η βιταμίνη Α δεν προλαμβάνει την ιλαρά

Νόμιζα πως η ιλαρά είναι μια ήπια ασθένεια. Γιατί τέτοιος συναγερμός τώρα;

Η ιλαρά ήταν κάποτε μια συνηθισμένη παιδική ασθένεια, σχεδόν αναμενόμενο μέρος της παιδικής ηλικίας. Αν και τα περισσότερα παιδιά ανάρρωναν χωρίς προβλήματα, πολλά άλλα δεν ανάρρωναν με τον ίδιο τρόπο Σε ορισμένα παιδιά, η λοίμωξη προκαλούσε πνευμονία και σε λίγα, εγκεφαλίτιδα (μόλυνση του εγκεφάλου) ή ακόμη και θάνατο.

Πριν κυκλοφορήσει το εμβόλιο για την ιλαρά στις ΗΠΑ, κάθε χρόνο πέθαιναν κατά μέσο όρο 450 άτομα από ιλαρά — οι περισσότεροι ήταν προηγουμένως υγιή παιδιά. Χάρη στο εμβόλιο, πλέον μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, κάποιοι γονείς αρνήθηκαν ή καθυστέρησαν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, εξαιτίας φόβων ή παραπληροφόρησης σχετικά με την ασφάλεια του εμβολίου.

Τι γίνεται στην Ευρώπη;

Η Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας καταγράφει τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων ιλαράς των τελευταίων 25 ετών, με 127.350 περιστατικά το 2024 — υπερδιπλάσια από το 2023. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι πάνω από το 40% των κρουσμάτων αφορούν παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς χρειάστηκαν νοσηλεία. Συνολικά, έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 38 θάνατοι.

Χώρες όπως η Ρουμανία, το Καζακστάν, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο αντιμετωπίζουν ιδιαίτερη έξαρση, με τη Ρουμανία να καταγράφει σχεδόν 31.000 κρούσματα το 2024. Σε πολλές από αυτές τις χώρες, τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης είναι κάτω από το κρίσιμο όριο του 95% που απαιτείται για την επίτευξη συλλογικής ανοσίας — σε ορισμένες περιπτώσεις κάτω και από το 70% για την πρώτη δόση του εμβολίου MMR. Ο ΠΟΥ και η UNICEF προειδοποιούν πως η επάνοδος της ιλαράς αποτελεί "σήμα κινδύνου", υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επείγουσα δράση, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών αναπλήρωσης εμβολιασμών, ενίσχυσης των συστημάτων υγείας και στοχευμένης προσέγγισης ευάλωτων πληθυσμών.

Το να μην εμβολιάσετε τα παιδιά σας δεν θέτει μόνο σε κίνδυνο τα ίδια, αλλά και άλλα παιδιά. Αυτό περιλαμβάνει βρέφη που είναι πολύ μικρά για να εμβολιαστούν, καθώς και άτομα που δεν μπορούν να εμβολιαστούν λόγω άλλων προβλημάτων υγείας.

Ιλαρά στα παιδιά: Γιατί είναι σε έξαρση - Έκκληση για εμβολιασμό

Πώς μεταδίδεται η ιλαρά;

Ο ιός της ιλαράς μεταδίδεται εύκολα μέσω του αέρα όταν ένα μολυσμένο άτομο φταρνίζεται ή βήχει και κάποιος κοντά του εισπνέει τα σταγονίδια. Επίσης μπορεί να μεταδοθεί με άμεση επαφή με υγρά της μύτης ή του στόματος ενός μολυσμένου ατόμου.

Πόσο ζει ο ιός της ιλαράς σε επιφάνειες;

Η ιλαρά είναι μια από τις πιο μεταδοτικές μολυσματικές ασθένειες. Ο ιός μπορεί να επιβιώσει έως και 2 ώρες στον αέρα ή σε επιφάνειες που άγγιξε ένα μολυσμένο άτομο. Αυτό σημαίνει ότι οποιοσδήποτε σε πολυσύχναστους, δημόσιους χώρους μπορεί να εκτεθεί στην ιλαρά.

Ιλαρά: Αυξάνονται τα κρούσματα - Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν

Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα της ιλαράς;

Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ιλαράς είναι ο πολύ υψηλός πυρετός μαζί με ένα κόκκινο ή καφετί εξάνθημα με κηλίδες, αν και αυτό δεν είναι το μόνο σύμπτωμα.

Πριν εμφανιστεί το εξάνθημα, τα παιδιά με ιλαρά παρουσιάζουν συμπτώματα παρόμοια με το κοινό κρυολόγημα, όπως:

• Βήχας
• Καταρροή
• Πυρετός
• Κόκκινα, υγρά μάτια

Αυτά τα συμπτώματα επιδεινώνονται τις πρώτες 1 έως 3 ημέρες της νόσου.

Πότε πρέπει να κάνουν τα παιδιά το εμβόλιο ιλαράς;

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP), τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), και η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Ιατρών συνιστούν τα παιδιά να λαμβάνουν το εμβόλιο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά) στην ηλικία των 12-15 μηνών και ξανά στα 4-6 έτη. Η δεύτερη δόση μπορεί να δοθεί νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει τουλάχιστον 28 ημέρες από την πρώτη δόση.

Υπάρχει επίσης ένα συνδυαστικό εμβόλιο, το MMRV, που περιέχει και το εμβόλιο ανεμοβλογιάς. Είναι διαθέσιμο για ορισμένα παιδιά ηλικίας 12 μηνών έως 12 ετών.

Τι γίνεται αν το μωρό μου είναι πολύ μικρό για να κάνει το εμβόλιο;

Τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού σε μια κοινότητα προστατεύουν εκείνα τα άτομα που είναι πολύ μικρά για να εμβολιαστούν — όπως τα βρέφη κάτω των 12 μηνών. Αυτά τα βρέφη διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσου, νοσηλείας και θανάτου από ιλαρά. Βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

Είναι ασφαλές το εμβόλιο ιλαράς;

Ναι. Οι περιστασιακές παρενέργειες περιλαμβάνουν πυρετό, ευαισθησία στο σημείο της ένεσης και εξάνθημα. Σπάνιες παρενέργειες περιλαμβάνουν παροδική μείωση των αιμοπεταλίων. Το εμβόλιο της ιλαράς δεν προκαλεί αυτισμό. Ο εμβολιασμός είναι πολύ πιο ασφαλής από τη μόλυνση με ιλαρά.

Πόσο διαρκεί η προστασία του εμβολίου;

Το εμβόλιο είναι πολύ αποτελεσματικό. Ωστόσο, κανένα εμβόλιο δεν προσφέρει 100% προστασία, οπότε σπανίως κάποιοι εμβολιασμένοι μπορεί να νοσήσουν. Περίπου 95 στα 100 άτομα προστατεύονται πλήρως μετά την πρώτη δόση. Δύο δόσεις προστατεύουν το 97-99% των ατόμων.

^{με πληροφορίες από το: Source American Academy of Pediatrics Section on Infectious Diseases / healthychildren.org}