Η υπερβολική χρήση οθονών μπορεί να επηρεάσει τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών, σύμφωνα με έρευνα

Η υπερβολική χρήση οθονών στην πρώιμη παιδική ηλικία φαίνεται να σχετίζεται με χαμηλότερες επιδόσεις των παιδιών στα πρώτα σχολικά χρόνια, σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που περνούσαν περισσότερο χρόνο μπροστά σε οθόνες – είτε παρακολουθώντας τηλεόραση, παίζοντας βιντεοπαιχνίδια ή χρησιμοποιώντας υπολογιστές, κινητά και τάμπλετ – είχαν χειρότερες επιδόσεις σε τεστ ανάγνωσης και μαθηματικών.

Παιδιά και τεχνολογία: Τελικά, ποιος ορίζει τα όρια;

Χρόνος οθόνης και σχολικές επιδόσεις

Για τις ανάγκες της μελέτης, οι ερευνητές παρακολούθησαν πάνω από 3.000 παιδιά από το Οντάριο του Καναδά, από το 2008 έως το 2023. Οι επιστήμονες συνέδεσαν δεδομένα που παρείχαν οι γονείς σχετικά με τον χρόνο οθόνης των παιδιών με τα αποτελέσματα των τυποποιημένων σχολικών τεστ που έγιναν σε τάξεις δημοτικού, στις ηλικίες των 8 και 11 ετών.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, όσο περισσότερος ήταν ο συνολικός χρόνος μπροστά σε οθόνες, τόσο χαμηλότερες ήταν οι επιδόσεις των παιδιών στα μαθήματα της ανάγνωσης και των μαθηματικών. Ιδιαίτερα, η παρακολούθηση τηλεόρασης και η χρήση ψηφιακών συσκευών συνδέθηκαν με τα χαμηλότερα σκορ. Ωστόσο, δεν βρέθηκε κάποια συσχέτιση μεταξύ του χρόνου οθόνης και της ικανότητας γραφής.

Ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι μόνο το 20% των γονέων δήλωσε πως τα παιδιά τους παίζουν βιντεοπαιχνίδια. Παρ’ όλα αυτά, στα κορίτσια που έπαιζαν, οι επιδόσεις στην ανάγνωση και τα μαθηματικά ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τα αγόρια της ίδιας ηλικίας.

Ψηφιακή ισορροπία και παιδιά: Πόση ώρα μπροστά σε οθόνες είναι ασφαλής;

Η επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Catherine Birken, ερευνήτρια στο SickKids Research Institute στο Τορόντο, υπογράμμισε τη σημασία της καθιέρωσης υγιών συνηθειών χρήσης οθονών από μικρή ηλικία. «Τα ευρήματά μας δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να αναπτυχθούν έγκαιρες παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους να υιοθετήσουν πιο ισορροπημένες συνήθειες», ανέφερε.

Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι η σχέση που διαπιστώθηκε δείχνει απλώς συσχέτιση και όχι αιτιώδη σύνδεση, δηλαδή, η μελέτη δείχνει ότι η αυξημένη χρήση οθονών συνδέεται με χαμηλότερες επιδόσεις, αλλά δεν αποδεικνύει ότι η οθόνη προκαλεί αυτές τις διαφορές. Επιπλέον, επειδή τα στοιχεία για τον χρόνο οθόνης προέρχονται από δηλώσεις των γονιών, υπάρχει πιθανότητα μεροληψίας.

Ο καθηγητής ψυχολογίας Chris Ferguson από το Πανεπιστήμιο Stetson, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, προειδοποίησε ότι τα ερευνητικά δεδομένα δεν πρέπει να ερμηνεύονται υπερβολικά. «Οι επιπτώσεις στην πραγματική ζωή είναι πολύ πιο αβέβαιες», σχολίασε.

Πόσο βλάπτουν οι οθόνες την όραση των παιδιών;

Πόσο χρόνο πρέπει να περνούν τα παιδιά μπροστά σε οθόνη

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα παιδιά ηλικίας δύο έως τεσσάρων ετών δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τη μία ώρα οθόνης την ημέρα, ενώ τα βρέφη κάτω του ενός έτους δεν θα πρέπει να εκτίθενται καθόλου σε οθόνες.

Παράλληλα, οι ειδικοί τονίζουν ότι η χρήση οθονών δεν είναι εξ ολοκλήρου επιβλαβής. Μια πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2025) επισημαίνει ότι η μέτρια χρήση οθονών καθώς και η αλληλεπιδραστική παρακολούθηση με τους γονείς, μπορεί να ενισχύσει τις γλωσσικές δεξιότητες των παιδιών.

Οθόνες στην προσχολική ηλικία: Αναγκαίο κακό ή χρήσιμο εργαλείο;

Η συζήτηση για το πώς οι οθόνες επηρεάζουν τη μάθηση συνεχίζεται, αλλά το μήνυμα των ερευνητών είναι σαφές: η ισορροπία και οι σωστές συνήθειες από νωρίς είναι το κλειδί για την υγιή ανάπτυξη των παιδιών.