Το ψηφιακό δράμα των εφήβων: Πώς οι ομαδικές συζητήσεις επηρεάζουν τα παιδιά σας

Αν έχετε παρακολουθήσει ποτέ τον έφηβό σας να γελάει στον καναπέ και λίγα λεπτά αργότερα να τρέχει στο δωμάτιό του εξοργισμένος λόγω κάτι που συνέβη «στην ομαδική συζήτηση», ήδη ξέρετε πόσο γρήγορα μπορούν να αλλάξουν οι ισορροπίες στις φιλίες των εφήβων. Αυτό που οι γονείς συχνά δεν καταλαβαίνουν είναι πόσο μεγάλο μέρος του σημερινού δραματικού περιβάλλοντος των φίλων εκτυλίσσεται σε ψηφιακούς χώρους - μερικές φορές πριν τα παιδιά καν συναντηθούν από κοντά. Και επειδή τόσα πολλά συμβαίνουν σιωπηλά πίσω από την οθόνη, συχνά βλέπουμε μόνο τις συναισθηματικές συνέπειες. Αλλά υπάρχει μια μεγαλύτερη ιστορία που συμβαίνει μέσα σε αυτές τις ομαδικές συζητήσεις, τις ιδιωτικές ιστορίες και τα μηνύματα - μια ιστορία που επηρεάζει όχι μόνο τους εφήβους μας, αλλά κάποιες φορές και εμάς.

Οι μύθοι για τον εφηβικό εγκέφαλο

Γιατί οι ομαδικές συζητήσεις είναι το νέο κοινωνικό σύμπαν των εφήβων

Οι ομαδικές συζητήσεις δεν είναι πια απλά συνομιλίες είναι ο βασικός τρόπος που οι έφηβοι παραμένουν συνδεδεμένοι. Σύμφωνα με το Pew Research Center, το 95% των εφήβων στις ΗΠΑ έχουν πρόσβαση σε smartphone, και το 97% χρησιμοποιούν καθημερινά το διαδίκτυο, με πολλούς να περιγράφουν τις εφαρμογές μηνυμάτων ως το μέσο επικοινωνίας τους. Σε αυτές τις συζητήσεις οι φίλοι κάνουν σχέδια, μοιράζονται memes, υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο, εκφράζουν παράπονα, φλερτάρουν, αστειεύονται, συζητούν, ζητούν συγγνώμη, υπεραναλύουν, παρεξηγούν και παρασύρονται και αρκετές φορές φορές... όλα αυτά σε ένα απόγευμα.

Επειδή τα μηνύματα κινούνται γρήγορα, μια στιγμή μπορεί να εξελιχθεί αμέσως σε ένα «πρόβλημα». Σύμφωνα με το Common Sense Media, οι σημερινοί έφηβοι είναι «διαρκώς συνδεδεμένοι», και η ψηφιακή επικοινωνία έχει «δημιουργήσει μια κουλτούρα διαρκούς διαθεσιμότητας», κάτι που μπορεί να αυξήσει την κοινωνική πίεση. Αυτή η συνεχής σύνδεση σημαίνει ότι το δράμα δεν σιγοβράζει... εξαπλώνεται.

Εφηβικός εγκέφαλος: Επιστήμονες μπορούν να διαπιστώσουν αν είναι ευάλωτος σε ψυχικές διαταραχές

Ο «κύκλος κουτσομπολιού»: πώς μικρές στιγμές γίνονται μεγάλα θέματα online

Πριν από τα smartphone, οι διαμάχες μεταξύ φίλων είχαν φυσικά διαλείμματα: πηγαίνατε σπίτι, τρώγατε, κοιμόσασταν, περνούσατε ώρες χωρίς να μιλήσετε. Τώρα όλα είναι άμεσα και οι ομαδικές συζητήσεις κινούνται με ταχύτητα φωτός. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ψηφιακή επικοινωνία μπορεί να «ενισχύσει τις εμπειρίες των συνομηλίκων», τόσο θετικές όσο και αρνητικές, επειδή τα μηνύματα μπορούν να κοινοποιηθούν γρήγορα και ευρέως χωρίς χρόνο για σκέψη, σύμφωνα με το CDC.

Ποιες κρυφές τεχνικές χρησιμοποιούν τα παιδιά για να παρακάμψουν τους γονικούς ελέγχους στο κινητό;

Όταν συνδυάσουμε αυτή την ταχύτητα με την ανάπτυξη του εφηβικού εγκεφάλου — ειδικά όσον αφορά τη ρύθμιση των συναισθημάτων και τον έλεγχο των παρορμήσεων — οι παρεξηγήσεις μπορούν να φουντώσουν. Ένα σχόλιο που προοριζόταν ως αστείο διαβάζεται ως ειρωνικό. Κάποιος μένει στο «παραδόθηκε» και πανικοβάλλεται. Τα στιγμιότυπα οθόνης έρχονται το ένα μετά το άλλο. Δύο παιδιά εκφράζουν παράπονα ιδιωτικά. Κάποιος άλλος τα κοινοποιεί. Ξαφνικά, όλη η ομαδική συζήτηση παίρνει θέση. Επειδή όλα τεκμηριώνονται, αναπαράγονται, προωθούνται και ερμηνεύονται από πολλούς ταυτόχρονα, η «ιστορία» μεγαλώνει περισσότερο από το αρχικό θέμα.

Ιταλία: Περίπου το 42% των εφήβων στρέφεται στην ΑΙ όταν νιώθει λύπη, άγχος ή χρειάζεται βοήθεια

Γιατί φαίνεται τόσο έντονο για τους εφήβους (και γιατί οι γονείς βλέπουν μόνο την έκρηξη)

Στους ενήλικες, το δράμα των ομαδικών συζητήσεων μπορεί να φαίνεται ασήμαντο. Αλλά για τους εφήβους, ο κοινωνικός τους κόσμος είναι ο κόσμος τους. Η έρευνα του Pew δείχνει ότι σχεδόν οι μισοί έφηβοι λένε ότι τα κοινωνικά δίκτυα τους κάνουν να αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι με φίλους αλλά πολλοί λένε επίσης ότι δημιουργούν πίεση. Πίεση στο να απαντούν γρήγορα, να μην μείνουν εκτός και να διατηρούν τη δυναμική της ομάδας.

Σε μια ομαδική συζήτηση με 8, 12 ή ακόμα και 20 παιδιά, κάθε μήνυμα έχει κοινό. Κάθε διαφωνία φαίνεται δημόσια. Κάθε αλλαγή τόνου φαίνεται σαν αλλαγή στην αποδοχή. Και επειδή τόσο μεγάλο μέρος της συνομιλίας συμβαίνει σιωπηλά -οι έφηβοι στέλνουν μηνύματα κάτω από κουβέρτες, αντιδρούν σε πραγματικό χρόνο- οι γονείς δεν βλέπουν την προϊστορία. Εμείς ως γονείς βλέπουμε μόνο την αντίδραση: δάκρυα, θυμό, άγχος ή το κλασικό «τίποτα, είμαι καλά», που ξεκάθαρα στα μάτια μας... δεν είναι καλά.

3 φράσεις που δεν πρέπει να λες στους εφήβους

Οι κρυφές συναισθηματικές συνέπειες που οι έφηβοι σπάνια μοιράζονται

Μια νέα μελέτη από το Florida Atlantic University και το University of Wisconsin–Eau Claire εξέτασε 2.600 εφήβους ηλικίας 13–17 και διαπίστωσε ότι κάθε είδος κυβερνοεκφοβισμού -ακόμη και «λεπτές» ενέργειες όπως η αποκλεισμός από μια ομαδική συζήτηση- σχετιζόταν με συμπτώματα PTSD. (Τα συμπτώματα PTSD αναφέρονται στα σημάδια που εμφανίζει ένα άτομο όταν έχει μετατραυματικό στρες Post-Traumatic Stress Disorder. Πρόκειται για μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να προκύψει μετά από τραυματικά ή πολύ αγχωτικά γεγονότα, όπως ατυχήματα, φυσικές καταστροφές, βία, κακοποίηση ή σοβαρό bullying, ακόμα και διαδικτυακό cyberbullying). Ο επικεφαλής ερευνητής Sameer Hinduja, Ph.D., δήλωσε: «Ο κυβερνοεκφοβισμός με οποιαδήποτε μορφή – είτε πρόκειται για αποκλεισμό από ομαδική συζήτηση είτε για άμεσες απειλές – μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό τραύμα στους νέους». Πρόσθεσε ότι «κανένας τύπος κυβερνοεκφοβισμού δεν προκάλεσε περισσότερη ζημιά από άλλους», που σημαίνει ότι τα «μικρά πράγματα» που οι ενήλικες συχνά αγνοούν μπορεί να είναι εξίσου τραυματικά με πιο εμφανή εκφοβισμό.

EFIVEIA

Οι έφηβοι το αισθάνονται βαθιά. «Νομίζω ότι έχει τεράστια επίδραση, ειδικά οι συγκρίσεις», είπε ο Ben, 16 ετών, σε συνομιλία για τον εκφοβισμό. Ο Kai, 15, συμφώνησε, λέγοντας: «Ξεκινάς να συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους… αυτό κάπως καταστρέφει την αυτοεικόνα σου». Η ψυχοθεραπεύτρια Tessa Stuckey, MA, LPC, ιδρύτρια του Project LookUp, εξήγησε γιατί ο αποκλεισμός χτυπά τόσο δυνατά, λέγοντας: «Όταν οι έφηβοι αποκλείονται ή απορρίπτονται online, ο εγκέφαλός τους το επεξεργάζεται όπως τον φυσικό πόνο. Επιτίθεται στην αυτοεκτίμησή τους, στην ταυτότητα και στην αντιληπτή κοινωνική τους αξία». Η Stuckey βλέπει επίσης αντιδράσεις τραύματος που κυμαίνονται από «υπερευαισθησία» μέχρι «συναισθηματικό κλείσιμο», ακόμη και από συνεχείς λεπτές ψηφιακές βλάβες.

Τι απασχολεί τους έφηβους το 2025, σύμφωνα με νέα έρευνα

Όταν το δράμα των φίλων εμπλέκει και τους γονείς

Η μητέρα Erin O’Hearn περιέγραψε πώς οι εντάσεις στην παρέα της έφηβής της επηρέασαν γρήγορα και τις σχέσεις της με άλλους γονείς. Όπως είπε, «Όλα φάνηκαν εκτός ελέγχου» και παραδέχτηκε ότι «Θύμωσα». Ήταν έκπληκτη όταν μια άλλη μητέρα άρχισε να την αγνοεί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, λέγοντας ότι εκείνη έμεινε να αντιμετωπίζει μόνη της τα προβλήματα. Πολλοί γονείς μπορούν να το καταλάβουν: το δράμα των εφήβων δεν μένει μόνο στα παιδιά επηρεάζει συχνά και τις οικογένειες.

Κάποιοι γονείς βλέπουν το αντίθετο: έφηβοι που θέλουν να μοιραστούν τα προβλήματά τους αντί να κλείνονται στον εαυτό τους. Αυτό μπορεί να μπερδέψει γονείς που περιμένουν τα παιδιά τους να μην θέλουν βοήθεια. Η Rachel Garlinghouse είπε ότι ξαφνιάστηκε που η κόρη της «πραγματικά θέλει να μιλήσει μαζί μου, συχνά και σε βάθος», ειδικά για θέματα φίλων. Ανακάλυψε ότι είχε αρκετά στερεότυπα για τους απόμακρους εφήβους και δεν ήταν προετοιμασμένη να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κόρης της.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν πραγματικά (χωρίς να χειροτερεύουν τα πράγματα)

Το δράμα των φίλων φαίνεται μεγάλο στους εφήβους γιατί αγγίζει τον πυρήνα της ένταξης. Όπως είπε η Anamara Ritt-Olson, Ph.D., επίκουρη καθηγήτρια στο UC Irvine, «Ο αποκλεισμός είναι αποκλεισμός. Αισθάνεται απομονωτικός και επώδυνος είτε online είτε προσωπικά», ειδικά σε φιλίες που ακόμα διαμορφώνονται.

Πώς οι γονείς της Gen Alpha θα «στρέψουν» την τεχνολογία προς όφελος των παιδιών τους;

Η Rachel Macy Stafford, συγγραφέας, ενθαρρύνει τους γονείς να παραμένουν σταθεροί και ισορροπημένοι αντί να «παίρνουν πάνω τους» οι ίδιοι το δράμα. Οι έφηβοι, λέει, χρειάζονται γονείς που λειτουργούν ως «σύμμαχοι», ή «άτομα που βλέπουν το καλύτερο σε αυτούς, ώστε να το βλέπουν και οι ίδιοι». Επιπλέον, είναι σημαντικό να δείχνουμε στα παιδιά ότι κι εμείς είμαστε άνθρωποι — λέγοντας τους, για παράδειγμα, «είμαι κουρασμένη τώρα» και επιστρέφοντας όταν ηρεμήσουμε, τους δείχνουμε πώς να διαχειρίζονται σωστά τα συναισθήματά τους.

Οι ειδικοί προειδοποιούν να μην υποτιμούμε τις συναισθηματικές αλλαγές ως τυπική εφηβική διάθεση. «Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας — αν νομίζετε ότι κάτι μπορεί να μην πάει καλά, ελέγξτε και συνεχίστε να ελέγχετε», είπε η Dr. Ritt-Olson. Οι έφηβοι σπάνια ανακοινώνουν ότι αισθάνονται υπερφορτωμένοι, ειδικά όταν η ντροπή ή η αμηχανία τους κρατά σιωπηλούς.

Εφηβεία και εθισμός στα social media: 5 συμβουλές αντιμετώπισης

Συμπέρασμα

Το δράμα των φίλων υπήρχε πάντα στην εφηβεία, αλλά οι ομαδικές συζητήσεις κάνουν τα πάντα πιο γρήγορα, πιο δυνατά και πιο φορτισμένα συναισθηματικά. Και τώρα ξέρουμε ότι αυτές οι δυναμικές δεν είναι αβλαβείς — ακόμη και ο λεπτός διαδικτυακός αποκλεισμός μπορεί να αφήσει τα παιδιά αγχωμένα, υπερευαίσθητα ή βαθιά πληγωμένα. Αλλά οι γονείς δεν είναι ανίσχυροι. Όταν παραμένουμε σταθεροί, περίεργοι και συναισθηματικά διαθέσιμοι, γινόμαστε το ασφαλές καταφύγιο στο οποίο επιστρέφουν οι έφηβοι αφού ο κύκλος κουτσομπολιού έχει σβήσει.

Ο στόχος δεν είναι να τους προστατεύσουμε από τη σύγκρουση — αλλά να τους βοηθήσουμε να νιώσουν ικανοί να την αντιμετωπίσουν με ενσυναίσθηση, προοπτική και σύνδεση. Το δράμα θα έρχεται και θα φεύγει. Αλλά όταν οι έφηβοι ξέρουν ότι μπορούν να έρθουν σε εμάς — ακόμη και όταν τα πράγματα φαίνονται μπερδεμένα, ντροπιαστικά ή συντριπτικά — αυτό τους δίνει σταθερότητα σε έναν κόσμο που δεν σταματά ποτέ να «βουίζει».

8 στους 10 εφήβους χρησιμοποιούν το AI για το σχολείο – Πόσο πρέπει να το εμπιστεύονται όμως;

^{πηγή: sheknows.com}