5 μυστικά των γονιών που μεγαλώνουν επιτυχημένα παιδιά – Τι έμαθα ως μαμά

Ως μαμά μιας έφηβης κόρης που μέχρι σήμερα αριστεύει στο σχολείο και κυρίως έχει μάθει να βάζει στόχους και να τους κατακτά, συχνά αναρωτιέμαι πώς διαμορφώνεται τελικά η επιτυχία στα παιδιά. Είναι θέμα DNA; Σύμπτωσης; Ή μήπως τελικά έχει να κάνει με τον τρόπο που εμείς, οι γονείς, στεκόμαστε δίπλα τους από τα πρώτα τους βήματα;

Δεν είναι θέμα DNA – ούτε εγώ, ούτε ο μπαμπάς της υπήρξαμε ποτέ άριστοι μαθητές. Και σίγουρα δεν είναι θέμα σύμπτωσης. Δεν μεγάλωσε σε κάποιο ιδιαίτερα προνομιούχο περιβάλλον, δεν είχε πάντα τις «ιδανικές συνθήκες», ούτε προηγήθηκε κάποια «τυχαία» ώθηση. Ό,τι έχει καταφέρει μέχρι σήμερα είναι αποτέλεσμα καθημερινής προσπάθειας, επιμονής, και –ίσως το πιο σημαντικό– μιας σχέσης εμπιστοσύνης και καθοδήγησης που έχουμε χτίσει όλα αυτά τα χρόνια μαζί.

Από τότε που ήταν μικρή, φρόντιζα να της δείχνω πώς να οργανώνει τις σκέψεις της, να ονειρεύεται μεγάλα πράγματα και να μην φοβάται να προσπαθήσει. Ποτέ δεν ήμουν πολύ αυστηρή μαζί της, αλλά πάντα ήμουν εκεί όταν με χρειαζόταν – με αγάπη, υποστήριξη και πίστη στις δυνάμεις της.

Πώς χτίζεται η εμπιστοσύνη μεταξύ γονιών και παιδιού

Πρόσφατα διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο βασισμένο στο βιβλίο The Family Dynamic, που με έκανε να σκεφτώ τι έχουμε κάνει σωστά και τι θα κρατούσα αν ξεκινούσα σήμερα από την αρχή. Παρακάτω, συνοψίζω τα 5 βασικά σημεία που ξεχώρισα, με τη δική μου οπτική ως μαμά.

1. Η αισιοδοξία είναι θεμέλιο για όλα

Από τα πρώτα της βήματα, προσπαθούσα να της δείχνω ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Όταν δυσκολευόταν με κάτι – είτε ήταν πατίνι, είτε μια άσκηση στα μαθηματικά – δεν της έλεγα ποτέ «δεν πειράζει, άσ’ το». Της έλεγα: «Ξέρω ότι μπορείς. Πάρε τον χρόνο σου.»

Το άρθρο ανέφερε μαρτυρίες από γονείς που είχαν ως μότο «όλα είναι δυνατά». Και όντως – αυτή η αίσθηση ότι μπορείς να πετύχεις κάτι είναι πολύ πιο ισχυρή από έναν καλό βαθμό.

Δικό μου μάθημα: Η αριστεία στο σχολείο είναι σημαντική, αλλά δεν είναι αρκετή χωρίς εσωτερική πίστη. Γι’ αυτό, σήμερα, επιμένω να της υπενθυμίζω: «Δεν έχει σημασία μόνο το 20 – έχει σημασία να πιστεύεις πως έχεις τη δύναμη να κατακτήσεις ό,τι ονειρευτείς.»

2. Δεν υπάρχει μία συνταγή για όλα τα παιδιά

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες έρευνες που διάβασα αφορά το πώς οι γονείς μπορούν να παρακινήσουν αποτελεσματικά τα παιδιά τους όταν εκείνα δείχνουν να μη θέλουν να ασχοληθούν με μαθήματα όπως τα μαθηματικά ή οι φυσικές επιστήμες.

Οι ερευνητές προσέφεραν στους γονείς απλά εργαλεία – φυλλάδια και συνδέσμους – ώστε να τους βοηθήσουν να συνδέσουν αυτά τα μαθήματα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών τους. Αν, για παράδειγμα, το παιδί ήθελε να γίνει επαγγελματίας αθλητής, αντί να του πουν απλώς «τα μαθηματικά είναι χρήσιμα», οι γονείς μπορούσαν να μιλήσουν για το πώς η κατανόηση της φυσικής, της ταχύτητας, ή της βιολογίας του σώματος μπορεί να του δώσει πλεονέκτημα στο άθλημά του. Μπορούσαν να του εξηγήσουν πώς λειτουργούν οι επιδόσεις του σώματος, τι ρόλο παίζει η επιστήμη στη βελτίωση της απόδοσης ή ακόμα πώς ένας καλός αθλητής χρειάζεται και στρατηγική σκέψη.

Αυτό το είδος συναισθηματικά στοχευμένης σύνδεσης βοήθησε τα παιδιά να δουν τα μαθήματα ως μέσα για την επίτευξη των ονείρων τους. Και το αποτέλεσμα; Τα παιδιά αυτών των γονέων εμφάνισαν 12% υψηλότερες επιδόσεις σε τεστ μαθηματικών και φυσικών επιστημών σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.

Παιδοψυχολόγοι προειδοποιούν γονείς και παππούδες: Μην αγνοείτε αυτές τις 10 συνήθειες

3. Η μάθηση δεν γίνεται μόνο μέσα από βιβλία

Θυμάμαι όταν ήταν μικρή, κρατούσα τα ποτήρια και τα σκεύη της σε χαμηλό ντουλάπι, ώστε να μπορεί να τα παίρνει μόνη της. Ντυνόταν μόνη, τακτοποιούσε την τσάντα της, έφτιαχνε μόνη της το πρωινό της. Όχι επειδή της το ζητούσα, αλλά επειδή ήξερε ότι μπορεί.

Οι ερευνητές που αναφέρονται στο άρθρο τονίζουν ότι όταν οι γονείς αφήνουν τα παιδιά να δοκιμάσουν – αντί να κάνουν τα πάντα για αυτά – τα παιδιά αποκτούν αυτονομία και αυτοπεποίθηση.

Συμπέρασμα: Δεν είναι κακό να χυθεί λίγος χυμός ή λίγο γάλα στον πάγκο της κουζίνας. Είναι επένδυση στη μελλοντική της αυτονομία.

4. Δεν αρκεί να «προσπαθεί» – χρειάζεται να αγαπήσει τη γνώση

Το άρθρο τονίζει πως οι επιτυχημένοι γονείς δεν πιέζουν για προσπάθεια απλώς, αλλά φροντίζουν να καλλιεργήσουν την αγάπη για τη μάθηση. Στην περίπτωση της κόρης μου, αυτό έγινε κυρίως μέσα από τα ταξίδια, τα διαβάσματα όμορφων εξωσχολικών βιβλίων και τις ώρες που περνούσαμε κουβεντιάζοντας.

Όταν κάναμε μικρές αποδράσεις, την ενθάρρυνα να κρατά ημερολόγιο. Κάθε βιβλίο που διαβάζαμε, το συζητούσαμε. Όχι ως υποχρέωση, αλλά ως ευκαιρία να δούμε τον κόσμο αλλιώς και φυσικά να ανταλλάξουμε απόψεις. Τι άρεσε σε εμένα και τι σε εκείνη. Τι ξεχώρισα εγώ και τι εκείνη. Ποια ήταν η αγαπημένη μου στιγμή και ποια στιγμή ήταν η δική της αγαπημένη

Μήνυμα: Η γνώση δεν είναι μόνο εργαλείο. Είναι απόλαυση – και το παιδί το μαθαίνει πρώτα από εμάς.

10 πράγματα που αλλάζουν όταν μεγαλώνεις δεύτερο ( ή τρίτο) παιδί

5. Δεν είμαστε δάσκαλοι και καθηγητές τους– είμαστε συνοδοιπόροι

Το πιο συγκινητικό μέρος του άρθρου ήταν αυτό που έλεγε για το πώς οι επιτυχημένοι γονείς «παρατηρούσαν χωρίς προσδοκία». Δεν έκριναν, δεν διόρθωναν – απλώς παρακολουθούσαν με αγάπη.

Αυτό είναι κάτι που προσπαθώ κι εγώ να εφαρμόζω τώρα, στη φάση της εφηβείας της κόρης μου. Δεν είμαι πια εκεί για να της «μάθω» ή να «διορθώσω»κάτι. Ο ρόλος μου έχει μετατοπιστεί: είμαι εκεί για να της υπενθυμίζω τα όριά της, τους στόχους που έχει βάλει η ίδια, και να της δίνω τη δική μου οπτική — πάντα χωρίς να την πιέζω ή να απαιτώ. Της λέω αυτό που σκέφτομαι και της αφήνω τον χώρο να το κρατήσει, να το επεξεργαστεί, ή να το απορρίψει. Δεν χρειάζεται να συμφωνούμε πάντα για να είμαστε κοντά.

Αν χρειαστεί τη βοήθειά μου, θα είμαι εκεί. Αν επιλέξει έναν δρόμο που διαφέρει από αυτόν που ονειρεύτηκα κάποτε για εκείνη, πάλι θα είμαι εκεί. Και πάνω απ’ όλα, της υπενθυμίζω συχνά ότι όποια κατεύθυνση κι αν πάρει στη ζωή της, θα είμαι περήφανη και θα την αγαπώ το ίδιο — όχι για τις επιτυχίες της, αλλά γιατί είναι ολόκληρη ο εαυτός της.

Η Diane Paulus, σκηνοθέτις του Broadway, περιέγραψε τη μητέρα της ως κάποιον που είχε την ικανότητα να «παρακολουθεί χωρίς προσδοκία». Κι αυτό, για μένα, είναι τελικά η πιο δυνατή στάση: να είμαστε παρόντες με ανοιχτή καρδιά, χωρίς να χρειάζεται το παιδί μας να αποδείξει τίποτα σε εμάς.

Νέοι κανονισμοί παιδικών καθισμάτων αυτοκινήτου από 30 Ιουνίου - Τι πρέπει να ξέρουν οι γονείς

Συμπέρασμα

Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές. Αλλά υπάρχει κοινός παρονομαστής: η αγάπη, η πίστη, η ελευθερία και η υποστήριξη. Αν κάτι κρατώ μέσα από τη μέχρι τώρα πορεία μου ως μαμά, είναι ότι το παιδί μου δεν χρειάζεται να κάνει τέλεια βήματα. Χρειάζεται να νιώθει ότι κάποιος πιστεύει σε εκείνο με όλη του την καρδιά.

^{Το περιεχόμενο του άρθρου βασίζεται σε δημοσίευμα της Jennifer Breheny Wallace στο CNBC Make It και στο βιβλίο της The Family Dynamic: A Journey Into the Mysteries of Sibling Success.}