Πώς επηρεάζουν τα μικροπλαστικά τη γονιμότητα;

Έρευνες δείχνουν ότι η έκθεση σε μικροπλαστικά μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στο ενδοκρινικό σύστημα.

03 Ιανουαρίου 2023

Πώς επηρεάζουν τα μικροπλαστικά τη γονιμότητα; — Bigstock

Η ευρεία χρήση των πλαστικών έχει αλλάξει την καθημερινότητά μας σε πολλά επίπεδα. Τα πλαστικά αντικείμενα είναι πιο οικονομικά, ελαφριά, γερά. Είναι όμως και ασφαλή για την υγεία μας;

To πρώτο συνθετικό πολυμερές κατασκευάστηκε το 1869. Εκατό χρόνια μετά, τη δεκαετία του 1906, βρέθηκαν στους ωκεανούς τα πρώτα πλαστικά απορρίμματα και οι επιπτώσεις της χρήσης των πλαστικών στο περιβάλλον άρχισαν να αποτελούν ένα μείζον θέμα στις συζητήσεις για τη μόλυνση του περιβάλλοντος και του μέλλοντος του πλανήτη.

Για δεκαετίες, η διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων δεν ήταν η σωστή με αποτέλεσμα κάθε μέρος και περιβάλλον στον πλανήτη να έχει υποστεί σημαντική ζημιά. Τις τελευταίες δεκαετίες δίνεται ιδιαίτερη στα μικροπλαστικά και τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον και την υγεία. Τα μικροπλαστικά είναι στην ουσία πλαστικά υπολείμματα με μήκος που δεν ξεπερνάει τα 5 χιλιοστά και σύμφωνα με μελέτες, λόγω της σύστασης και των χαρακτηριστικών τους, έχουν βλαβερές ουσίες τις οποίες μεταφέρουν στο περιβάλλον και σε ζωντανούς οργανισμούς.

Μικροπλαστικά και γονιμότητα

Αν και πρέπει να γίνουν περισσότερες σχετικές έρευνες, από τις ήδη υπάρχουσες προκύπτει ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να λειτουργήσουν ως χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα. Οι χημικές αυτές ουσίες μπορούν να μιμηθούν, να μπλοκάρουν ή να παρέμβουν στη δραστηριότητα των φυσικά παραγόμενων στεροειδών ορμονών όπως τα ανδρογόνα, τα οιστρογόνα και τα προγεσταγόνα και επηρεάζουν τη γονιμότητα, την ποιότητα του σπέρματος ή αυξάνουν τις πιθανότητες για ενδομητρίωση, πρώιμη εφηβεία κ.α.

Από το 1973 μέχρι το 2011 η συγκέντρωση σπέρματος σε άντρες από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, μειώθηκε κατά 52,4% και ο αριθμός των σπερματοζωαρίων κατά 59,3%. Τα αίτια που οδήγησαν σε αυτή τη μείωση δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί, αλλά μεταξύ αυτών οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι η έκθεση στα μικροπλαστικά και άλλοι παράγοντες, όπως η διατροφή και το άγχος.

Η dr Shanna Swan, καθηγήτρια περιβαλλοντικής ιατρικής και δημόσιας υγείας στην ιατρική σχολή Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, έχει πολυετή καριέρα και εκατοντάδες δημοσιεύσεις σχετικά με τις τάσεις γονιμότητας. Ένα μέρος της δουλειάς της έχει αφιερωθεί στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τον ρόλο των χημικών ουσιών στην υπογονιμότητα. Η dr Swan και οι συνεργάτες της ανακάλυψαν ότι τα κύτταρα που διαιρούνται πολύ γρήγορα (π.χ. κατά τον σχηματισμό του εμβρύου) είναι πιο ευαίσθητα στα μικροπλαστικά που δρουν ως χημικές ουσίες οι οποίες διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο χαμηλότερο αριθμό σπερματοζωαρίων, αλλά και μείωση της λίμπιντο, τον αυξημένο κίνδυνο πρόωρης εφηβείας, πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας, αποβολής και πρόωρου τοκετού. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτίμησή τους, τα παραπάνω θα μπορούσαν να έχουν σαν αποτέλεσμα μέχρι το 2045 τα περισσότερα ζευγάρια να πρέπει να χρησιμοποιήσουν κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για να αποκτήσουν μωρό.

^{Με πληροφορίες από:}