Η φροντίδα των παιδιών είναι καθήκον μας, όχι θέμα επιλογής
Κάθε χρόνο, στις 11 Δεκεμβρίου, γιορτάζουμε όχι μόνο την ίδρυση της UNICEF, αλλά κυρίως τον συμβολισμό της ημέρας για κάθε παιδί: το δικαίωμα να ζει με ασφάλεια, να έχει πρόσβαση σε φροντίδα και αγάπη, να μαθαίνει και να ονειρεύεται.
Η 11η Δεκεμβρίου σηματοδοτεί τα γενέθλια της UNICEF, της παγκόσμιας οργάνωσης που από το 1946 εργάζεται για την προστασία και τη φροντίδα των παιδιών σε όλο τον κόσμο. Η ημερομηνία αυτή γιορτάζεται σε πολλές χώρες ως μια ημέρα αφιερωμένη στο παιδί, με σκοπό να θυμίζει τη σημασία της φροντίδας, της ασφάλειας και της στήριξης που πρέπει να έχουν όλα τα παιδιά. Είναι μια ημέρα που τιμά το έργο της UNICEF και τον συμβολικό ρόλο της στην παγκόσμια προσπάθεια υπεράσπισης των παιδικών δικαιωμάτων.
Παιδιά μιλούν για τα δικαιώματά τους - «Η μέρα μου, τα δικαιώματά μου»
Αντίθετα, η Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού για τα δικαιώματα γιορτάζεται στις 20 Νοεμβρίου, καθώς τότε υιοθετήθηκαν δύο κρίσιμα κείμενα του ΟΗΕ: η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού το 1959 και η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού το 1989. Αυτή η ημέρα δεν είναι απλώς γιορτή, αλλά μια υπενθύμιση ότι κάθε παιδί έχει δικαιώματα σε ζωή, υγεία, εκπαίδευση, προστασία και συμμετοχή, και ότι η διεθνής κοινότητα οφείλει να τα υπερασπίζεται.
Με λίγα λόγια:
11 Δεκεμβρίου: Γιορτάζονται τα γενέθλια της UNICEF και η παγκόσμια προσπάθεια για τη φροντίδα και την προστασία των παιδιών.
20 Νοεμβρίου: Τιμάται η Παγκόσμια Ημέρα Παιδιού για τα δικαιώματά του, με επίκεντρο τη νομική κατοχύρωση και την υπεράσπισή τους.
Και οι δύο ημερομηνίες υπενθυμίζουν πόσο σημαντικό είναι κάθε παιδί να έχει ασφάλεια, φροντίδα, αγάπη και δικαίωμα να μεγαλώνει με αξιοπρέπεια και ελευθερία.
Πώς μπορεί να αντιδράσει ένα παιδί όταν παραβιάζονται τα δικαιώματά του;
Τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση «The State of the World’s Children 2025», 417 εκατομμύρια παιδιά ζουν σε χώρες με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα στερούνται τουλάχιστον δύο βασικές υπηρεσίες/αγαθά που χρειάζονται καθημερινά.
- Από αυτά, 118 εκατομμύρια παιδιά βιώνουν τρεις ή περισσότερες μεγάλες ελλείψεις - όπως πρόσβαση σε υγεία, καθαρό νερό, εκπαίδευση, τροφή - και 17 εκατομμύρια αντιμετωπίζουν τέσσερις ή περισσότερες σοβαρές στερήσεις.
- Η πιο διαδεδομένη μορφή στέρησης είναι έλλειψη κατάλληλης υγιεινής / αποχέτευσης: σε πολλές φτωχές χώρες, το 65 % των παιδιών δεν έχουν πρόσβαση σε τουαλέτα.
- Πάνω από 1 στα 5 παιδιά σε χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος (δηλαδή ~20 %) ζουν κάτω από το όριο της «ακραίας φτώχειας», δηλαδή με εισόδημα λιγότερο από 3 δολάρια την ημέρα.
- Η φτώχεια και η στέρηση δεν είναι πρόβλημα μόνο σε φτωχές χώρες: σε 37 χώρες με υψηλό εισόδημα, υπολογίζεται ότι πάνω από 50 εκατομμύρια παιδιά - περίπου το 23% του παιδικού πληθυσμού σε αυτές- ζουν σε συνθήκες «σχετικής φτώχειας».
- Από την άλλη πλευρά - παρά τα προβλήματα - έχει υπάρξει μείωση της συχνότητας στέρησης: σε χώρες χαμηλού / μεσαίου εισοδήματος, το ποσοστό των παιδιών που βιώνουν τουλάχιστον μία σοβαρή στέρηση μειώθηκε από ~51 % το 2013 σε ~41 % το 2023.
- Ωστόσο, η πρόοδος απειλείται: κρίσεις όπως οι συγκρούσεις, οι περιβαλλοντικές αλλαγές, οι μειώσεις στη διεθνή βοήθεια και η οικονομική αστάθεια οδηγούν ξανά εκατομμύρια παιδιά σε συνθήκες φτώχειας και στέρησης.
- Σύμφωνα με πιο πρόσφατα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο 2025, κατά μέτρο 85 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως δεν πηγαίνουν καθόλου σχολείο - αποτέλεσμα της φτώχειας, των συγκρούσεων, απουσίας υποδομών και κρίσεων.
Πώς θα μιλήσετε στα παιδιά σας για την Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Τι δείχνουν τα στοιχεία και γιατί έχουν σημασία
- Η «παιδική φτώχεια» δεν είναι μόνο ζήτημα εισοδήματος: αφορά κι άλλες παραμέτρους: υγεία, στέγαση, καθαριότητα, τροφή, εκπαίδευση.
- Η κατάσταση παραμένει κρίσιμη για εκατοντάδες εκατομμύρια παιδιά, ακόμα και σε χώρες που θεωρούνται «προηγμένες».
- Η πρόοδος που έχει γίνει δείχνει ότι η φτώχεια και η στέρηση μπορούν να περιοριστούν αλλά απαιτείται συνεπής πολιτική βούληση, οικονομική στήριξη και μακροχρόνια δέσμευση.
- Οι κρίσεις - σύγκρουση, κλιματική αλλαγή, οικονομική αστάθεια - απειλούν να ανατρέψουν όσα έχουν κερδηθεί: κανείς δεν μπορεί να εφησυχάζει.
- Η εκπαίδευση και η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες δεν είναι προνόμιο αλλά δικαίωμα και κάθε μέρα που περνά χωρίς αυτά, ένα παιδί κινδυνεύει να χάσει την ευκαιρία για μια αξιοπρεπή ζωή.
