Παιδιά με ειδικές ανάγκες: Δικαιώματα και στήριξη στην καθημερινότητα

Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες αποτελούν μία ευαίσθητη κοινωνική ομάδα που χρειάζεται όχι μόνο φροντίδα, αλλά και ουσιαστική ισότητα ευκαιριών.

Η κοινωνία οφείλει να διασφαλίζει την ένταξη, τη συμμετοχή και τη στήριξή τους σε όλους τους τομείς της ζωής, από την εκπαίδευση μέχρι την κοινωνική αλληλεπίδραση.

Δικαιώματα των παιδιών με ειδικές ανάγκες

Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (2006), κάθε παιδί με αναπηρία έχει το δικαίωμα στην ισότητα, στην εκπαίδευση, στην πρόσβαση στην υγεία, στη συμμετοχή, στον πολιτισμό και στην προστασία από κάθε μορφή διάκρισης. Στην Ελλάδα, τα δικαιώματα αυτά κατοχυρώνονται και από το Σύνταγμα (άρθρο 21, παρ. 6), καθώς και από τον Ν. 3699/2008, που αφορά την ειδική αγωγή και εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία.

Η αναγνώριση αυτών των δικαιωμάτων δεν είναι απλώς νομική υποχρέωση· είναι δείγμα κοινωνικού πολιτισμού και ανθρωπισμού. Η συμπερίληψη, δηλαδή, η ενεργή συμμετοχή των παιδιών με αναπηρίες σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής, αποτελεί βασικό δείκτη προόδου ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού και κοινωνικού συστήματος.

Νέα ελπίδα για τα άτομα με Σύνδρομο Down: Ερευνητές κατάφεραν να αφαιρέσουν το έξτρα χρωμόσωμα 21

Στήριξη στην καθημερινότητα

Η καθημερινότητα ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνία και το κράτος. Η οικογένεια παίζει τον πρώτο και σημαντικότερο ρόλο, προσφέροντας αποδοχή, συναισθηματική σταθερότητα και ενθάρρυνση. Παράλληλα, στο σχολείο σημαντικό ρόλο κατέχει η εξατομικευμένη εκπαίδευση, τα προσαρμοσμένα προγράμματα και οι υποστηρικτικές δομές.

Η κοινωνική στήριξη μπορεί να εκδηλωθεί μέσω προγραμμάτων ένταξης, προσβάσιμων χώρων, ευαισθητοποίησης του κοινού και ενίσχυσης των οικογενειών. Η ενδυνάμωση των παιδιών, ώστε να αναπτύσσουν αυτοπεποίθηση και ανεξαρτησία , είναι καθοριστική για τη μελλοντική τους πορεία.

Η σημασία της συμπερίληψης

Η συμπερίληψη δεν είναι φιλανθρωπία, η συμπερίληψη είναι δικαίωμα. Όταν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες συμμετέχουν ισότιμα στις δραστηριότητες της σχολικής και κοινωνικής ζωής, όχι μόνο ενδυναμώνονται τα ίδια, αλλά και οι συμμαθητές/-τριές τους καλλιεργούν ενσυναίσθηση, σεβασμό και συνεργατικότητα. Η κοινωνία γίνεται πιο δίκαιη όταν όλα τα παιδιά νιώθουν ότι ανήκουν.

Οι θετικές φράσεις που λέει καθημερινά στον καθρέφτη ένα 3χρονο αγοράκι με σύνδρομο Down

^{Βιβλιογραφία:}

^{Ηνωμένα Έθνη (2006). Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Νέα Υόρκη: ΟΗΕ.
Νόμος 3699/2008. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. ΦΕΚ 199/Α/2-10-2008.
UNESCO (2020). Education and Disability: Analysis of Data from 49 Countries. Paris: UNESCO.
UNICEF (2021). Seen, Counted, Included: Using data to shed light on the well-being of children with disabilities. New York: UNICEF.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2021). Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2021–2030.}

Βίκυ Μηνά
Ειδική Παιδαγωγός
Συγγραφέας