Πώς μπορούν οι εκπαιδευτικοί να καλλιεργήσουν την αυτοεκτίμηση στα παιδιά;

Οι εκπαιδευτικοί * αποτελούν βασικούς συμμάχους στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της αξιοπρέπειας των μαθητών. Ένας ενήλικας που δείχνει εμπιστοσύνη, ενδιαφέρον και υποστήριξη, μπορεί να αλλάξει τη ζωή ενός παιδιού. Συχνά, αυτός ο ενήλικας είναι ο δάσκαλος, που με τη στάση του ενισχύει την αυτοπεποίθηση, την πίστη στις δυνατότητες των μαθητών και τη δύναμή τους να αντιμετωπίζουν προκλήσεις.

Μαρίνα Ζαχαρία: «Τα νήπια χειρίζονται ηλεκτρονικές συσκευές αλλά δεν ξέρουν να φάνε μόνα τους»

Θετική στάση και ενθάρρυνση

Για να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση, ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να βλέπει κάθε μαθητή ως ικανό να μάθει και να πετύχει. Η αποτυχία ή η προβληματική συμπεριφορά δεν πρέπει να θεωρούνται αδυναμίες, αλλά σήματα που φανερώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Με ενθάρρυνση και υποστήριξη, οι μαθητές μαθαίνουν να πιστεύουν ξανά στις δυνατότητές τους.

Ανάδειξη των «νησίδων ικανότητας»

Κάθε παιδί έχει διαφορετικές ικανότητες και ταλέντα. Ο εκπαιδευτικός που αναγνωρίζει, καλλιεργεί και αναδεικνύει αυτά τα δυνατά σημεία βοηθά τον μαθητή να δει τον εαυτό του με νέα ματιά. Η προσέγγιση που βασίζεται στις ικανότητες δεν αγνοεί τις δυσκολίες αλλά αξιοποιεί τα θετικά στοιχεία ως μοχλό ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης.

Δημιουργία κλίματος αποδοχής

Η τάξη πρέπει να είναι ένας χώρος όπου κάθε μαθητής αισθάνεται αποδεκτός και σεβαστός. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να συζητούν ανοιχτά με τους μαθητές για τις διαφορετικές ικανότητες και ανάγκες, εξηγώντας ότι η έννοια της «δικαιοσύνης» δεν σημαίνει ότι όλοι αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο, αλλά ότι κάθε μαθητής λαμβάνει ό,τι χρειάζεται για να πετύχει. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθητές κατανοούν ότι οι διαφοροποιήσεις στις προσδοκίες και στις υποχρεώσεις δεν είναι αδικία, αλλά μέσο υποστήριξης της μάθησής τους. Η διαφάνεια και η συζήτηση για τη δικαιοσύνη μειώνουν τα αισθήματα αδικίας, προλαμβάνουν τη δυσαρέσκεια και ενισχύουν την εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτικό και στον εαυτό τους.

Αν ταπεινώσεις κάποιον μπροστά στα μάτια των συμμαθητών του, τότε δεν λέγεσαι εκπαιδευτικός

Υποστήριξη μέσα από προσαρμογές

Μικρές αλλαγές στη διδασκαλία μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά: τεστ χωρίς αυστηρά χρονικά όρια, σαφείς οδηγίες για εργασίες, χρήση τεχνολογίας όπου χρειάζεται. Όταν οι μαθητές βλέπουν ότι οι δάσκαλοι κατανοούν τις ανάγκες τους, αισθάνονται ικανοί να ανταποκριθούν και η αυτοπεποίθησή τους αυξάνεται.

Ενδυνάμωση μέσα από επιλογές

Η δυνατότητα λήψης αποφάσεων ενισχύει το αίσθημα ελέγχου και αυτοεκτίμησης. Δίνοντας στους μαθητές επιλογές - από το ποιες ασκήσεις θα λύσουν μέχρι το πώς θα οργανώσουν μια εργασία- οι εκπαιδευτικοί καλλιεργούν υπευθυνότητα και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους.

Συμβολή και συμμετοχή

Η αυτοπεποίθηση ενισχύεται όταν τα παιδιά νιώθουν ότι συνεισφέρουν. Αναλαμβάνοντας ρόλους στο σχολείο, βοηθώντας συμμαθητές ή συμμετέχοντας σε δράσεις, οι μαθητές βλέπουν ότι η παρουσία τους έχει αξία. Αυτή η αίσθηση συμβολής τροφοδοτεί την αυτοεκτίμηση και τη διάθεση για μάθηση.

Η αξία των λαθών

Οι μαθητές χρειάζονται ένα περιβάλλον όπου τα λάθη θεωρούνται φυσικό μέρος της μάθησης. Όταν ο δάσκαλος συζητά ανοιχτά για τις δικές του αποτυχίες και ενθαρρύνει τους μαθητές να μάθουν μέσα από τα λάθη τους, δημιουργεί μια κουλτούρα ασφάλειας που μειώνει τον φόβο και ενισχύει την αυτοπεποίθηση.

Εννέα χαρακτηριστικά ενός καλού δασκάλου

Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης δεν είναι μια μεμονωμένη πράξη αλλά μια συνεχής διαδικασία που περνά από τη στάση, τις πρακτικές και τις σχέσεις του εκπαιδευτικού με τους μαθητές. Όταν οι εκπαιδευτικοί, που περνούν καθημερινά αρκετές ώρες με τους μαθητές, βρίσκουν τρόπο να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους, προσφέρουν όχι μόνο γνώση αλλά και δύναμη να αντιμετωπίζουν προκλήσεις και να αναπτύσσονται πλήρως ως άτομα. Με την κατάλληλη υποστήριξη, κάθε μαθητής μπορεί να νιώσει ικανός, δυνατός και έτοιμος να κατακτήσει νέους στόχους.

Η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών, γνωστή επίσης ως Διεθνής Ημέρα Εκπαιδευτικών, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Οκτωβρίου. Καθιερώθηκε το τιμώντας την ελεύθερη διδασκαλία η οποία υπογράφηκε το 1966 μέσω της απόφασης της UNESCO/ΔΟΕ για τη Σύσταση σχετικά με το Καθεστώς των Εκπαιδευτικών που αναφέρεται στην κατάσταση και στις συνθήκες των εκπαιδευτικών σε όλο τον κόσμο.

^{με πληροφορίες από greatschools.org}