Τι πρέπει να ξέρετε σχετικά με τη σύνδεση ανάμεσα στον αυτισμό και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Ο αυτισμός και η ΙΨΔ έχουν αρκετά κοινά ώστε μερικές φορές να είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσει κανείς.

Η αναπτυξιακή παιδίατρος Carrie Cuffman, MD, εξηγεί τις διαφορές, γιατί έχουν σημασία και τι να κάνετε αν πιστεύετε ότι εσείς ή το παιδί σας ζείτε και με τα δύο.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή στην εφηβεία: Τι είναι και που οφείλεται

Συνδέονται ο αυτισμός και η ΙΨΔ;

Ο αυτισμός και η ΙΨΔ συχνά συνυπάρχουν. Μια ανασκόπηση του 2022 βρήκε ότι το 11,6% των παιδιών και εφήβων με αυτισμό έχουν επίσης διάγνωση ΙΨΔ.

Το ποσοστό πιθανότατα είναι μεγαλύτερο στους ενήλικες, επειδή μόνο περίπου το 50% των ανθρώπων με ΙΨΔ εμφανίζουν συμπτώματα στην παιδική ή εφηβική ηλικία. Η μέση ηλικία έναρξης είναι τα 19 έτη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΙΨΔ είναι μόνο μία από τις πολλές ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές που εμφανίζονται συχνότερα σε άτομα με αυτισμό. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν συμπεριφορές που συχνά αποδίδονται στον αυτισμό. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν εξειδικευμένο επαγγελματία ώστε να αποσαφηνιστεί τι σημαίνουν στην πραγματικότητα οι συγκεκριμένες συμπεριφορές.

Νέα μελέτη για τον αυτισμό αλλάζει την προσέγγιση στη φροντίδα των παιδιών

Ομοιότητες

«Ο αυτισμός και η ΙΨΔ συχνά συγχέονται γιατί τα χαρακτηριστικά τους μπορεί να αλληλεπικαλύπτονται», σημειώνει η Dr. Cuffman. Άτομα με και τις δύο καταστάσεις μπορεί να εμφανίσουν:

• Επαναλαμβανόμενες σκέψεις και συμπεριφορές
• Έντονες αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα
• Δυσκολία προσαρμογής στις αλλαγές

Η διαφορά έγκειται στο τι προκαλεί αυτά τα χαρακτηριστικά — και πώς αυτά επηρεάζουν το άτομο.

Διαφορές

Η σημαντικότερη διαφορά ανάμεσα στον αυτισμό και την ΙΨΔ είναι το πώς σας κάνουν να νιώθετε οι επαναλαμβανόμενες σκέψεις και συμπεριφορές.

«Τα χαρακτηριστικά της ΙΨΔ είναι ανεπιθύμητα, ενοχλητικά και διαταρακτικά», εξηγεί η Dr. Cuffman. «Οι εμμονές είναι παρεμβατικές και ενοχλητικές. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι ακόμη και βίαιες ή σεξουαλικές. Η καταναγκαστική συμπεριφορά γίνεται για να αντιμετωπίσει αυτές τις εμμονές».

Για παράδειγμα, αν έχετε εμμονή με τα μικρόβια, μπορεί να πλένετε τα χέρια σας ξανά και ξανά. Δεν το κάνετε επειδή σας ευχαριστεί, αλλά επειδή φοβάστε τι θα συμβεί αν δεν το κάνετε.

«Οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές στον αυτισμό μπορεί να μοιάζουν με ΙΨΔ (OCD) εξωτερικά, αλλά συνήθως είναι καταπραϋντικές και όχι ενοχλητικές», συνεχίζει. Παραδείγματα είναι το stimming (αυτορυθμιστικές κινήσεις) ή η αυστηρή τήρηση ρουτινών.

Στον αυτισμό είναι επίσης συχνό να υπάρχουν ενδιαφέροντα που αρχικά μπορεί να μοιάζουν με εμμονές. Όμως, για να θεωρηθεί μια σκέψη ή ένα θέμα εμμονικό, πρέπει να είναι ανεπιθύμητο ή παρεμβατικό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα άτομα με αυτισμό εστιάζουν έντονα σε πράγματα που τους αρέσουν.

Πότε μιλάνε τα παιδιά με αυτισμό;

Όταν ο αυτισμός και η ΙΨΔ συνυπάρχουν, συνήθως υπάρχει ένα μείγμα θετικών και αρνητικών επαναλαμβανόμενων σκέψεων και συμπεριφορών. Κάποιες φέρνουν ηρεμία ή χαρά, ενώ άλλες προκαλούν δυσφορία ή δυσκολεύουν τη λειτουργικότητα.

Τι να κάνετε αν ανησυχείτε για εσάς ή το παιδί σας

Αν εσείς ή το παιδί σας έχετε αυτισμό και παρατηρείτε σημάδια ΙΨΔ, το πρώτο βήμα είναι να μιλήσετε με τον ειδικό σας. Για τα παιδιά, αυτός είναι συνήθως παιδίατρος αναπτυξιακής κατεύθυνσης. Για τους ενήλικες, μπορεί να είναι ψυχίατρος, ψυχολόγος ή ακόμη και νευρολόγος.

Οι ενήλικες που ανησυχούν για ΙΨΔ αλλά δεν έχουν διάγνωση αυτισμού θα πρέπει να συζητήσουν τις ανησυχίες τους με τον γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας.

«Η ΙΨΔ σχετίζεται στενά με το άγχος, οπότε μπορούμε συχνά να τη θεραπεύσουμε με φάρμακα για το άγχος — συνήθως αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs)», λέει η Dr. Cuffman. «Διαφορετικά, η θεραπεία είναι ένας ειδικός τύπος γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας που λέγεται "έκθεση και πρόληψη αντίδρασης"».

Τι αρέσει στα παιδιά με αυτισμό: Ποιες αγαπημένες συνήθειες υποστηρίζουν την ασφαλή ανάπτυξή τους

Αν το παιδί σας είναι αυτιστικό χωρίς ΙΨΔ, η πιο προτεινόμενη θεραπεία είναι η εφαρμοσμένη ανάλυση συμπεριφοράς (ABA), ιδιαίτερα για μικρότερα παιδιά. Να θυμάστε όμως ότι οι περισσότερες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές δεν χρειάζονται θεραπεία.

«Συνήθως δεν θέλουμε να εξαλείψουμε τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, γιατί είναι μηχανισμοί αντιμετώπισης», εξηγεί περαιτέρω η Dr. Cuffman. «Ο μόνος λόγος που θα προσπαθούσαμε να τις αλλάξουμε είναι αν είναι επιβλαβείς ή εξαιρετικά ακατάλληλες — όπως π.χ. το χτύπημα του κεφαλιού ή άλλη μορφή αυτοτραυματισμού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ABA για να μειώσουμε ή να αντικαταστήσουμε αυτές τις καταστροφικές συμπεριφορές».

Amanda Seyfried: «Πίστευα ότι είχα όγκο στον εγκέφαλο κι έμαθα ότι έχω ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή»

Τελικές σκέψεις

Στον αυτισμό και την ΙΨΔ, η έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Οι σωστοί πόροι και η κατάλληλη υποστήριξη μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής σας (ή του παιδιού σας). Μην διστάσετε να μοιραστείτε τις ανησυχίες σας με τον γιατρό σας. Οι ερωτήσεις σας αξίζουν απαντήσεις.

^{πηγή: health.clevelandclinic.org}