Λιγότερο από το 40% των γυναικών που βιώνουν βία αναζητούν βοήθεια οποιουδήποτε είδους

Η 25η Νοεμβρίου, Διεθνής Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, υπενθυμίζει πόσο μακριά είμαστε από την ουσιαστική μείωση αυτής της βίας και πόσο δύσκολη παραμένει η εφαρμογή μέτρων που θα προστατεύσουν πραγματικά τις γυναίκες.

Παρά την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση και τα νομικά εργαλεία, η βία κατά των γυναικών παραμένει μια δραματική πραγματικότητα και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Στοιχεία από εθνικές και διεθνείς έρευνες καταδεικνύουν ότι πολλές γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται σωματική, σεξουαλική και ψυχολογική βία, συχνά μέσα στον ίδιο τον οικογενειακό τους κύκλο.

Ημέρα για την εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών – Καμία γυναίκα μόνη

Η ανάγκη για πρόληψη, στήριξη των θυμάτων και ισχυρή νομοθεσία είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

Στο πλαίσιο αυτό, τα πρόσφατα προκαταρκτικά στοιχεία της Istat για την Ιταλία και οι συζητήσεις στη διεθνή διάσκεψη OSCE στη Ρώμη προσφέρουν μια συγκλονιστική εικόνα της έκτασης του προβλήματος, με αναλογίες και στην ελληνική πραγματικότητα.

Η έκταση της βίας κατά των γυναικών

• Στην Ιταλία, περίπου 6,4 εκατομμύρια γυναίκες (31,9%) ηλικίας 16‑75 ετών έχουν υποστεί τουλάχιστον μια μορφή σωματικής ή σεξουαλικής βίας.
• Το 18,8% έχει υποστεί σωματική βία, το 23,4% σεξουαλική, με το 5,7% να αφορά βιασμό ή απόπειρα βιασμού.

Η βία μέσα και έξω από την οικογένεια

• Το 26,5% των γυναικών έχει υποστεί βία από άτομα εκτός της σχέσης (συγγενείς, φίλους, γνωστούς, άγνωστους).
• Στο πλαίσιο της σχέσης ζευγαριού, 12,6% των γυναικών υπέστησαν σωματική ή σεξουαλική βία από τον τωρινό ή πρώην σύντροφο.
• Οι πρώην σύντροφοι είναι υπεύθυνοι για τη μεγαλύτερη μερίδα των περιστατικών: 1,72 εκατομμύρια γυναίκες έχουν υποστεί σωματική βία από πρώην.

Βία κατά των Γυναικών: Οι τρεις μορφές ενδοοικογενειακής βίας

Η σεξουαλική βία και ο ρόλος των συντρόφων

• Οι σύντροφοι (τρέχοντες και πρώην) ευθύνονται για πάνω από το 50% των σωματικών και σεξουαλικών επιθέσεων, συμπεριλαμβανομένων βιασμού και μη επιθυμητικής σεξουαλικής επαφής.
• Το 63,8% των βιασμών διαπράττεται από συντρόφους ή πρώην συντρόφους, ενώ ένα 19,4% από γνωστούς και το 10,9% από φίλους.

Βία κατά των γυναικών στη χώρα μας

Σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, για το διάστημα Ιανουαρίου– Σεπτεμβρίου 2025 οι Υπηρεσίες χειρίστηκαν 709 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας: 8% αύξηση σε σχέση με το 2024.

• Η μεγαλύτερη αύξηση, της τάξης του 60% σημειώνεται στην Ροδόπη.
• Το 2025, τα πιο πολλά περιστατικά αναλογικά με τον πληθυσμό (ανά 10.000 κατοίκους) καταγγέλθηκαν στην Ορεστιάδα και την Καβάλα (22), την Ξάνθη (21), ενώ ακολουθούν η Αλεξανδρούπολη (19), η Δράμα (17) και τέλος η Κομοτηνή (14).
• Από τα 709 περιστατικά, τα 697 τα έχουν διαχειριστεί τα Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας (Γ.Α.Ε.Β.) (98%)

Panic Button

Όσον αφορά τη λειτουργία του Panic Button, την εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα (app) με την οποία οι γυναίκες μπορούν να ειδοποιήσουν αθόρυβα την Ελληνική Αστυνομία σε περίπτωση που διατρέξουν οποιαδήποτε απειλή ή κίνδυνο της ζωής ή της σωματικής τους ακεραιότητας, από τον Ιούνιο του 2024 έχει επεκταθεί σε όλη τη χώρα.

Η εφαρμογή λειτουργεί ως σιωπηλός συναγερμός, καθώς ο θύτης δεν αντιλαμβάνεται την ειδοποίηση της Ελληνικής Αστυνομίας από το θύμα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η χρήση του Panic Button μειώνει τον χρόνο ενημέρωσης των Αρχών για το περιστατικό. Η εφαρμογή (app) χορηγείται από τα Αστυνομικά Τμήματα και τα Συμβουλευτικά Κέντρα του Δικτύου Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Όπως προκύπτει από πρόσφατα στοιχεία, από τον Ιούνιο του 2024 έως σήμερα 315 χρήστες εγκατέστησαν την εφαρμογή. Από αυτούς, οι 285 ήταν γυναίκες και οι 30 άνδρες. Το Panic Button σε αυτό το διάστημα ενεργοποιήθηκε συνολικά 24 φορές, εκ των οποίων οι 14 το 2025.

Παγκόσμια διάσταση

Για το 2024, σύμφωνα με στοιχεία της UN Women, περίπου 50.000 γυναίκες και κορίτσια παγκοσμίως δολοφονήθηκαν από τον σύντροφό τους ή άλλα μέλη της οικογένειάς τους. Αν και αυτός ο αριθμός εμφανίζεται χαμηλότερος από την εκτίμηση του 2023, η μείωση δεν αντανακλά πραγματική πτώση των γυναικοκτονιών: οφείλεται κυρίως σε διαφορές στη διαθεσιμότητα και ποιότητα των εθνικών δεδομένων.

Συνολικά, το 2024 καταγράφηκαν περίπου 83.300 ανθρωποκτονίες γυναικών και κοριτσιών παγκοσμίως. Από αυτές, το 60% – δηλαδή οι 50.000 – τελέστηκαν μέσα στην ιδιωτική σφαίρα, από σύντροφο ή άλλο μέλος της οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, 137 γυναίκες και κορίτσια χάνουν τη ζωή τους κάθε ημέρα από ανθρώπους του άμεσου περιβάλλοντός τους.

Η διάσταση της έμφυλης βίας αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο όταν συγκριθεί με τα αντίστοιχα δεδομένα για τους άνδρες: ενώ 6 στις 10 ανθρωποκτονίες γυναικών τελούνται στην ιδιωτική σφαίρα, μόλις 1 στις 10 (11%) ανθρωποκτονίες ανδρών συμβαίνει σε οικογενειακό ή συντροφικό περιβάλλον.

Διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια

Παρά τη σοβαρότητα και τη συχνότητα της έμφυλης βίας, η πραγματική της έκταση παραμένει σε μεγάλο βαθμό... αόρατη. Πολλές γυναίκες σιωπούν είτε από φόβο είτε από έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος της βίας να μην φτάνει ποτέ στις αρμόδιες αρχές. Όπως αναφέρει η UN Women:

• Λιγότερο από το 40% των γυναικών που βιώνουν βία αναζητούν οποιασδήποτε μορφής βοήθεια.

• Στις περισσότερες χώρες η πρώτη πηγή υποστήριξης είναι η οικογένεια και οι φίλοι, όχι οι επίσημοι φορείς.

• Πολύ μικρό ποσοστό γυναικών καταφεύγει σε θεσμικές υπηρεσίες, όπως υπηρεσίες υγείας ή δομές υποστήριξης.

• Μόλις 1 στις 10 (λιγότερο από 10%) γυναίκες που αναζήτησαν βοήθεια απευθύνθηκαν στην αστυνομία.

Η βία κατά των γυναικών ξεκινά νωρίς και οι κίνδυνοι επιμένουν σε όλη τη ζωή

Τα έφηβα κορίτσια  διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βίας από τον σύντροφό τους σε σχέση με τις ενήλικες γυναίκες. Μόνο τον τελευταίο χρόνο,  σχεδόν 1 στα 6 έφηβα κορίτσια ηλικίας 15 έως 19 ετών (16%) που έχουν σχέση έχουν ήδη κακοποιηθεί σωματικά ή σεξουαλικά από τον σύντροφό τους. Ωστόσο, τον τελευταίο χρόνο, μεταξύ 4-5% των γυναικών ηλικίας 60 ετών και άνω έχουν βιώσει επίσης βία από τον σύντροφό τους. Το πραγματικό ποσοστό, ωστόσο, μπορεί να είναι υψηλότερο, καθώς δεν καταγράφει πρόσθετους τύπους βίας που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι μεγαλύτερες γυναίκες, όπως η άρνηση χορήγησης φαρμάκων ή βοηθητικών συσκευών ή η οικονομική κακοποίηση και η παραμέληση.

Συγκλονιστικό βίντεο: «Κόψτε τα μαλλιά μου κοντά για να μην μπορεί ποτέ κανείς να τα τραβήξει»

Παρόμοια είναι και τα στοιχεία της πρόσφατης έκθεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (19 Νοεμβρίου 2025):

• 840 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως έχουν υποστεί σε κάποια στιγμή της ζωής τους σωματική ή σεξουαλική βία από σύντροφο.
  
  
• Στον τελευταίο χρόνο (12 μήνες) περίπου 316 εκατομμύρια γυναίκες ηλικίας 15 ετών και άνω (δηλαδή ~11%) υπέστησαν σωματική ή σεξουαλική βία από έναν «οικείο σύντροφο».
  
  
• Για πρώτη φορά στην έκθεση περιλαμβάνονται εκτιμήσεις για σεξουαλική βία από άτομα που δεν είναι σύντροφοι: περίπου 263 εκατομμύρια γυναίκες αναφέρουν ότι έχουν βιώσει μη-σχετιζόμενη σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών.
  
  
• Η μείωση της βίας από συντρόφους ήταν πολύ αργή τις τελευταίες δύο δεκαετίες — με μόλις ~0,2% ετήσια μείωση.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι το 2025 υπάρχει σοβαρό πρόβλημα υποχρηματοδότησης των προγραμμάτων πρόληψης: μόνο 0,2% της παγκόσμιας αναπτυξιακής βοήθειας κατευθύνθηκε σε πρωτοβουλίες πρόληψης της βίας κατά των γυναικών.

Η 25η Νοεμβρίου υπενθυμίζει ότι η βία κατά των γυναικών παραμένει επείγον κοινωνικό ζήτημα. Η πρόληψη, η υποστήριξη των θυμάτων, η ενημέρωση και η ισχυρή νομοθεσία αποτελούν τα βασικά εργαλεία για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.

Γίνε Άνθρωπος - Σήμερα είμαι εκείνη

Με αφορμή την σημερινή ημέρα ο Οργανισμός "Γίνε Άνθρωπος" δίνει για πρώτη φορά φωνή στις ιστορίες τους μέσω τεχνητής νοημοσύνης, με τη συναίνεση των οικογενειών τους που αποτελούν ιδρυτικά και επίτιμα μελή του Οργανισμού.

Οι μορφές των:

• Ελένης Τοπαλούδη
• Κυριακής Γρίβα
• Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου
• Σοφίας Σαββίδου
• Πολυξένης Μπέρδου
• Ερατούς Μανωλακέλλη
• Ντόρας Ζαχαριά

ανασυντίθενται για να υπενθυμίσουν ότι πίσω από κάθε γυναικοκτονία υπάρχει μια ζωή που κόπηκε βίαια.

Η Εριέττα Δρακοπούλου, Εγκληματολογική Ψυχολόγος και εθελόντρια του Οργανισμού, γίνεται η φωνή τους και μιλά για όλες όσες δεν πρόλαβαν να ακουστούν. Το βίντεο είναι μια προειδοποίηση και μια υπόσχεση: να μην επιτρέψουμε σε άλλη γυναίκα να γίνει "άλλη μία".

Τηλεφωνική γραμμή SOS

Η γραμμή SOS 15900 απευθύνεται σε γυναίκες θύματα βίας.

Είναι πανελλαδικής εμβέλειας, 24ωρης λειτουργίας 365 μέρες το χρόνο.

Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί/ές επιστήμονες που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας.

Η λειτουργία της τηλεφωνικής γραμμής SOS προσφέρει υπηρεσίες ενημέρωσης και τηλεφωνικής συμβουλευτικής σε θύματα όλων των μορφών βίας λόγω φύλου.