5 πράγματα που μπορείς να κάνεις για να γίνει το παιδί σου περισσότερο ανεξάρτητο
Πρακτικοί τρόποι για να κάνεις το παιδί σου ανεξάρτητο.

«Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να γίνει πιο ανεξάρτητο;» Μία ερώτηση που περικλείει αρκετό άγχος και ένταση, καθώς οι γονείς προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Και το να τα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ανεξαρτησίας τους είναι πράγματι ένα πολύ θετικό βήμα.
Πρώτα από όλα, ξεκινάμε πάντα από τα πιο εύκολα και μικρά πραγματάκια, από την πολύ μικρή ηλικία. Ασφαλώς, αντιλαμβανόμαστε ότι ανάλογα με την ηλικία, αλλάζει και η «βοήθεια» του γονιού, καθώς γίνεται ενισχύει συμπεριφορές που θεωρεί ότι θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο το παιδί/έφηβο πλέον. Έτσι, για παράδειγμα, μπορείτε να ξεκινήσετε από το να σας φέρει κάτι και να φτάσετε στη μικρότερη και διακριτική παρέμβαση με μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.
Πώς να ενθαρρύνουμε την ανεξαρτησία του νηπίου ηλικίας 2,6 ετών
Περιμένετε πριν τρέξετε να δώσετε βοήθεια

Πριν βιαστείτε για να «βοηθήσετε» το μικρό σας, πάρτε μια ανάσα και σταματήστε για ένα δευτερόλεπτο, κάντε λίγο πίσω. Είναι κατανοητό ότι θέλετε το καλύτερο, μήπως όμως με αυτό τον τρόπο δεν αφήνετε χώρο στο μικρό σας «να δοκιμάσει», να πειραματιστεί, ακόμα και να κάνει και λάθος για να μάθει; Μπορεί οι προθέσεις σας να είναι καλές, αφήνουν όμως αρνητικό αντίκτυπο με το να ξεπερνάτε τα όρια. Αφήστε το παιδί σας να καταλάβει τι έκανε ή δεν έκανε. Όσο τρέχετε εσείς να «διορθώσετε» τόσο του αυξάνετε την πεποίθηση ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι καλά και κλονίζετε την εμπιστοσύνη σας προς εκείνο αλλά και προς τον ίδιο του τον εαυτό.
- Όχι στις υπερβολικές προσδοκίες. Μην βιάζεστε. Το να γίνει ένα παιδί ανεξάρτητο είναι μία διαδικασία που διαρκεί χρόνια. Κάντε λοιπόν ένα βήμα τη φορά ανάλογα με την ηλικία του. Μην έχετε υπερβολικές προσδοκίες επειδή θεωρείτε ότι «πρέπει» να ανταποκριθεί, ούτε και να το συγκρίνετε με άλλα παιδιά. Μην ξεχνάμε ότι το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό. Δώστε χρόνο, προσαρμόστε τις προσδοκίες σας και αφήστε το κάθε παιδί να εξελιχθεί με τον δικό του ρυθμό.
- Δείξτε του «τι και πώς». Μπορεί το μικρό σας να είναι διαρκώς δίπλα σας και να σας παρατηρεί, δεν σημαίνει όμως ότι ξέρει τι να κάνει. Το να δείξετε πώς γίνεται κάτι με απλά και ξεκάθαρα βήματα, είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθει. Να είστε σαφείς, περιεκτικοί και να βασίζεστε σε προηγούμενη εμπειρία. Παράδειγμα: Φτιάξτε μαζί ένα τοστ, εξηγήστε ότι βγάζουμε το ψωμί, βάζουμε το τυρί, το ψήνουμε στην τοστιέρα και μετά την καθαρίζουμε. Μόλις το κατανοήσει, αφήστε το να δοκιμάσει, ακόμα κι αν το πρώτο τοστ είναι... λίγο στραβό!
- Προσφέρετε επιλογές. Η ανεξαρτησία μεγαλώνει μέσα από επιλογές που δίνουν την ευκαιρία στη λήψη μικρών αποφάσεων. Το να προσφέρετε στο παιδί σας περιορισμένο αριθμό επιλογών είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να χτίσετε την αυτοπεποίθησή του και να του επιτρέψετε να κάνει λάθη με έναν ασφαλή όμως τρόπο. Η επιλογή δίνει στο παιδί αίσθηση ελέγχου και ενισχύει την αυτοπεποίθησή του. Παράδειγμα: «Πάμε στο σχολείο, θέλεις να κρατήσεις την τσάντα σου ή το μπουφάν σου» (όταν είναι πολύ μικρό). «Θέλεις να με βοηθήσεις να ετοιμάσουμε το βραδινό φαγητό μας ή να βοηθήσεις στο στρώσιμο του τραπεζιού;», «Θέλεις να βγάλεις τα πιάτα από το πλυντήριο ή να απλώσεις τα ρούχα;»
- Αφήστε το να λύσει το πρόβλημα: Η ανεξαρτησία δεν σημαίνει μόνο να κάνουμε πράγματα μόνοι μας, αλλά και να σκεφτόμαστε τα προβλήματα, να κάνουμε επιλογές, να αποφασίζουμε για την καλύτερη λύση εκείνη τη στιγμή και να αντιμετωπίζουμε το τελικό αποτέλεσμα, να αναλαμβάνουμε δηλαδή την ευθύνη της επιλογής μας. Εφόσον έχετε προσφέρει επιλογές, έχετε δείξει «τι και πώς» να κάνει μια νέα δεξιότητα, αφήστε το να το κάνει μόνο του. Αν τρέχετε να σώσετε το παιδί σας από κάθε μικρή δυσκολία, δεν του επιτρέπετε να αναπτύξει δεξιότητες αντιμετώπισης προβλημάτων. Αφήστε το λοιπόν να στρώσει το κρεβάτι του, δεν πειράζει αν δεν το έχει στρώσει τέλεια, να σκουπίσει και ας έχουν μείνει λίγα σκουπιδάκια.
- Να είστε ευέλικτοι. Ακριβώς επειδή το παιδί σας ήθελε να βοηθήσει να στρώσει το κρεβάτι του ή σκουπίσει το πάτωμα χθες, δεν σημαίνει ότι θα θέλει να το κάνει και σήμερα. Συνήθως, τα μικρά παιδιά είναι ενθουσιώδεις βοηθοί στην αρχή. Από την ηλικία των 6-7 ετών περίπου, μπορείτε να περιμένετε μία συνέχεια σε αυτό που θα αναλάβουν να κάνουν, όπως για παράδειγμα, να στρώνουν το τραπέζι, να ταΐζουν τον σκύλο, αλλά μέχρι τότε, μην τα πιέζετε. Αντίθετα, δείξτε του πόσο πολύ εκτιμάτε τη βοήθειά του, συνεχίστε να προσφέρετε τέτοιου είδους ευκαιρίες, περνώντας το μήνυμα ότι κάθε μέλος της οικογένειας έχει ρόλο και ότι όλοι βοηθούν με τον δικό τους τρόπο.
Πώς το «lazy parenting» ενθαρρύνει την ανεξαρτησία του παιδιού

Βέβαια, δεν μπορούμε να παραλείψουμε τη σημασία της υπομονής που χρειάζεται να δείξετε. Να είστε υπομονετικοί όχι μόνο με το παιδί σας αλλά και με τον εαυτό σας. Άλλωστε, και οι δύο μαθαίνετε. Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζετε την προσπάθεια και ας μην έχει κάνει τόσο καλά αυτό που έχει αναλάβει. Μπορεί για παράδειγμα να ανέλαβε να τακτοποιήσει το δωμάτιό του αλλά να μην έχει μαζέψει όλα τα παιχνίδια του, να του «ξέφυγαν» κάποια. Μην ξεχνάτε, ένα βήμα την φορά. Με αυτό τον τρόπο, σταδιακά θα μάθετε στο μικρό σας να κάνει επιλογές, να αναλαμβάνει ευθύνες και να λύνει προβλήματα.
6 πράγματα που πρέπει να αφήνουμε να κάνουν τα παιδιά μας
Να θυμάστε ότι κάθε γονιός θέλει να δώσει στο παιδί του τα εφόδια για μια ζωή γεμάτη αυτοπεποίθηση, υπευθυνότητα και πρωτοβουλία. Όμως, η ανεξαρτησία δεν εμφανίζεται ξαφνικά· είναι μια δεξιότητα που χτίζεται σταδιακά, μέσα από μικρές αλλά σημαντικές εμπειρίες. Και επειδή καμία μεγάλη αλλαγή δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, ξεκινάμε από μικρές, καθημερινές πράξεις που θα βοηθήσουν το παιδί να μεγαλώσει νιώθοντας ικανό και αυτόνομο.
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας