Λέμε, πως μία γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση, όταν δεν βλέπει περίοδο επί 12 συναπτούς μήνες.
Η μέση ηλικία εισόδου στην εμμηνόπαυση είναι τα 51 έτη, ενώ το ηλικιακό φάσμα εντός του οποίου είναι πιθανότερη η έναρξη της εμμηνόπαυσης κυμαίνεται από τα 48 έως τα 55 έτη.
Όμως ποσοστό περίπου 1% των γυναικών βιώνουν την αποκαλούμενη πρώιμη (ή πρόωρη) εμμηνόπαυση, αφού η περίοδός τους σταματά πριν τη συμπλήρωση του 40ου έτους της ηλικίας.
Η εμμηνόπαυση ξεκινά κατά βάσιν, άμα επιβραδυνθεί η παραγωγή ορμονών (οιστρογόνων) από τις ωοθήκες. Η επιβράδυνση αυτή είναι προοδευτική και φαίνεται, πως ξεκινά αρκετά χρόνια, πριν από αυτήν καθαυτήν την εμμηνόπαυση. Έχει εξάλλου διατυπωθεί η θεωρία, πως η ωοθήκες παράγουν οιστρογόνα – καίτοι σε μικρές ποσότητες – ακόμα και δύο χρόνια μετά από την εμμηνόπαυση.
Τι είναι ημικρανία;
Ημικρανία αποκαλείται ένα είδος κεφαλαλγίας, το οποίο κατά κανόνα επανεμφανίζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα με ένταση, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις είναι μέτρια, ενώ σε άλλες υψηλή.
Τις περισσότερες φορές η ημικρανία χαρακτηρίζεται από επεισόδια έξαρσης, κατά τα οποία η ένταση του άλγους είναι υψηλή και η διάρκειά τους κυμαίνεται από 20 λεπτά έως και κάποιες ημέρες. Των επεισοδίων αυτών μεσολαβούν περίοδοι, κατά τις οποίες το άλγος είναι συνεχόμενο με χαμηλή ένταση.
Γενικά το άλγος της ημικρανίας περιγράφεται ως ρυθμικό και σφύζον (μοιάζει να «χτυπάει»), εντοπιζόμενο στο ένα ήμισυ της κεφαλής, χωρίς να μετατοπίζεται στο έτερον έτερο ήμισυ αυτής (δηλαδή δεν «μεταφέρεται από τα δεξιά στα αριστερά ή αντίστροφα).
Η ημικρανία έχει συνήθως και συνοδά συμπτώματα όπως:
- ναυτία
- τάση προς έμετο
- φωτοφοβία (ακόμα και ο χαμηλής έντασης φωτισμός προκαλεί επιδείνωση των συμπτωμάτων)
- φωνοφοβία και ηχοφοβία (ακόμα και οι χαμηλής έντασης ομιλίες, αλλά και ήχοι, προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων)
- αποστροφή προς οσμές, η έκθεση στις οποίες οδηγεί σε επιδείνωση της συμπτωματολογίας
Κάποια εκ των συνοδών συμπτωμάτων εντοπίζονται μόνον ομοπλεύρως του αλγούντος ημίσεος της κεφαλής (δηλαδή μόνο από τη μεριά του κεφαλιού, που πονάει). Τέτοια συμπτώματα είναι:
- η δακρύρροια (δακρύζει το μάτι)
- η ερυθρότητα του οφθαλμού
- η βλεφαρόπτωση (πέφτει το βλέφαρο)
- η ρινική απόφραξη
- η ρινόρροια («τρέχει» η μύτη)
Η διάρκεια της ημικρανίας συνήθως κυμαίνεται μεταξύ των 2 και των 72 ωρών με την έντασή της ενίοτε να αυξάνεται, όταν υπάρχει έντονη σωματική δραστηριότητα.
Ποσοστό περίπου 30% των ανθρώπων, που υποφέρουν από ημικρανίες, εμφανίζουν τις λεγόμενες ημικρανίες με αύρα. Η αύρα είναι ένα σύνολο παροδικών διαταραχών τόσο των αισθήσεων και κυρίως της όρασης, όσο και της κινητικότητας και της ομιλίας. Οι διαταραχές αυτές διαρκούν συνήθως περίπου μίαν ώρα και είναι σημάδια πως επίκειται επεισόδιο ημικρανίας.
Πόσο συχνές είναι οι ημικρανίες;
Το 2008 δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα μελέτης, στα πλαίσια της οποίας ελήφθησαν υπόψη στοιχεία από 120.000 νοικοκυριά. Η ανάλυση των στοιχείων αυτών κατέδειξε, πως η ημικρανία είναι πολύ συνηθέστερη στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Συγκεκριμένα, το 43% των γυναικών κάποια στιγμή φαίνεται, πως θα εμφανίσουν ημικρανία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνδρες είναι 18%.
Η εμμηνόπαυση σχετίζεται με την εμφάνιση και την εξέλιξη της ημικρανίας;
Πρακτικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε, πώς η έλευση της εμμηνόπαυσης θα επηρεάσει την εμφάνιση ημικρανίας.
Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών, που εμφάνισαν ημικρανίες για πρώτη φορά στην περίοδο της ζωής τους πριν την εμμηνόπαυση.
Δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο, πώς αυτή καθαυτή η εμμηνόπαυση θα επηρεάσει την εξέλιξη της ημικρανίας σε γυναίκες, που εμφάνιζαν αυτό το πρόβλημα από πριν. Τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία είναι σε μεγάλο βαθμό αντικρουόμενα, καθότι υπάρχουν μεν μελέτες, που καταδεικνύουν βελτίωση των ημικρανιών μετά την εμμηνόπαυση, υπάρχουν όμως και μελέτες, οι οποίες δεν καταγράφουν ούτε βελτίωση, ούτε και επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά από την εμμηνόπαυση.
Σε κάθε περίπτωση φαίνεται, πως είναι πιθανότερο η συμπτωματολογία της ημικρανίας να επηρεαστεί επί τω χείρον, αν η εμμηνόπαυση προκλήθηκε «χειρουργικά», δηλαδή κατόπιν υστερεκτομής μετά των ωοθηκών.
Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
