Πρόληψη – Πώς να προστατέψετε την υγεία των ωοθηκών σας

Οι ωοθήκες είναι ένας μικρός αλλά πολύτιμος «θησαυρός» του γυναικείου σώματος. Παράγουν τα ωάρια και τις ορμόνες που ρυθμίζουν τον κύκλο, τη γονιμότητα και πολλές ακόμα πτυχές της υγείας μας. Όμως, όταν μιλάμε για πρόληψη, τι σημαίνει πραγματικά «προστατεύω τις ωοθήκες μου»;

Σημάδια και συμπτώματα - Πώς να αναγνωρίσετε τον καρκίνο των ωοθηκών στα αρχικά στάδια

Ο καρκίνος των ωοθηκών αφορά περίπου 1 στις 100 γυναίκες στη διάρκεια της ζωής τους. Δεν είναι συχνός, αλλά είναι επικίνδυνος γιατί τις περισσότερες φορές δεν εμφανίζει συμπτώματα στα αρχικά στάδια και συχνά εντοπίζεται όταν έχει ήδη προχωρήσει.

Πολλές γυναίκες πιστεύουν –λανθασμένα– ότι με έναν υπέρηχο ή μια εξέταση αίματος μπορούν να προλάβουν τον καρκίνο των ωοθηκών. Όμως, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κανένα τεστ που να αποδεδειγμένα μειώνει τους θανάτους από αυτή τη νόσο.

Γυναικεία υπογονιμότητα - Τι να γνωρίζετε

Οι μεγάλες διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι οι προληπτικές εξετάσεις, σε γυναίκες χωρίς συμπτώματα και χωρίς οικογενειακό ιστορικό, δεν βοηθούν και συχνά οδηγούν σε:

• Ψευδείς ανησυχίες
• Άσκοπα χειρουργεία
• Άγχος, ταλαιπωρία και κόστος

Υπάρχουν περιπτώσεις που ο κίνδυνος είναι αυξημένος. Αν ανήκεις σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες, μίλα με τον γιατρό σου:

• Δύο ή περισσότεροι συγγενείς με καρκίνο ωοθηκών ή μαστού
• Γνωστή μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 ή BRCA2
• Εβραϊκή καταγωγή Ashkenazi
• Σύνδρομο Lynch

Αν και τα πρώτα στάδια του καρκίνου των ωοθηκών μπορεί να είναι «σιωπηλά», υπάρχουν κάποια σημάδια που αξίζουν την προσοχή σου – ειδικά αν επιμένουν για περισσότερες από 2–3 εβδομάδες:

• Φούσκωμα που δεν φεύγει
• Αίσθημα πίεσης χαμηλά στην κοιλιά
• Ανορεξία ή γρήγορος κορεσμός
• Συχνοουρία χωρίς λόγο

Πώς επηρεάζει το μέγεθος των ωοθηκών τη γονιμότητα

Η πρόληψη δεν είναι πάντα οι εξετάσεις. Είναι και οι επιλογές που κάνουμε κάθε μέρα:

• Γνωρίζω το ιστορικό της οικογένειάς μου
• Ενημερώνομαι σωστά
• Εμπιστεύομαι τον γυναικολόγο μου
• Φροντίζω το σώμα μου
• Δεν ζητώ εξετάσεις «προληπτικά» χωρίς λόγο

Δεν χρειάζεται να ζεις με φόβο – χρειάζεται να ζεις με γνώση. Η πρόληψη ξεκινά με σωστή ενημέρωση, προσεκτική παρακολούθηση των συμπτωμάτων και επαφή με επιστημονικά τεκμηριωμένες πηγές. Η υγεία των ωοθηκών σου δεν εξαρτάται από μια εξέταση αίματος – αλλά από το πόσο σέβεσαι και ακούς το σώμα σου.

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών και υπογονιμότητα: Ο ρόλος της κετογονικής δίαιτας

Ψαρρής Αλέξανδρος MD, MSc, PhD
Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Ταμίας Ελληνικής Εταιρείας Μαιευτικών και Γυναικολογικών Λοιμώξεων
Επιστημονικός Συνεργάτης Α’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής ΓΝΑ «Αλεξάνδρα»

^Πηγές:

1. ^{Cancer Stat Facts: Ovarian Cancer. Cancer.gov. Available at: https://seer.cancer.gov/statfacts/html/ovary.html}
2. ^{Pinsky PF, Yu K, Kramer BS, et al. Extended mortality results for ovarian cancer screening in the PLCO trial with median 15years follow-up. Gynecol Oncol 2016; 143:270.}
3. ^{Fishman DA, Cohen L, Blank SV, et al. The role of ultrasound evaluation in the detection of early-stage epithelial ovarian cancer. Am J Obstet Gynecol 2005; 192:1214.}
4. ^{Jacobs IJ, Menon U, Ryan A, et al. Ovarian cancer screening and mortality in the UK Collaborative Trial of Ovarian Cancer Screening (UKCTOCS): a randomised controlled trial. Lancet 2016; 387:945.}
5. ^{Kerlikowske K, Brown JS, Grady DG. Should women with familial ovarian cancer undergo prophylactic oophorectomy? Obstet Gynecol 1992; 80:700.}
6. ^{US Preventive Services Task Force, Owens DK, Davidson KW, et al. Risk Assessment, Genetic Counseling, and Genetic Testing for BRCA-Related Cancer: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA 2019; 322:652.}
7. ^{US Preventive Services Task Force, Grossman DC, Curry SJ, et al. Screening for Ovarian Cancer: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA 2018; 319:588.}