Πόσο επηρεάζει η τεχνολογία την επικοινωνία στην οικογένεια;

Μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Golden Ratio of Data in Summary (2024) από τους ερευνητές Romi Syahril και συνεργάτες, εξετάζει πώς η τεχνολογία επηρεάζει την επικοινωνία μέσα στην οικογένεια. Η μελέτη βασίζεται στη Θεωρία Οικογενειακών Προτύπων Επικοινωνίας (FCPT) και διερεύνησε πέντε οικογένειες σε αστικό περιβάλλον για να κατανοήσει πώς τα ψηφιακά μέσα αλλάζουν τις σχέσεις μεταξύ των μελών.

Gen Beta: Όσα πρέπει να ξέρετε για τη νέα γενιά που ξεκινά με τα μωρά του 2025

Η τεχνολογία ως εργαλείο επικοινωνίας

Η τεχνολογία, όπως τα κινητά τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης , έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που επικοινωνούν οι οικογένειες. Από τη μία πλευρά, βοηθά να κρατήσουμε τις οικογενειακές σχέσεις ζωντανές ακόμα και όταν τα μέλη είναι μακριά ή πολυάσχολα. Ειδικά οι οικογένειες που έχουν «υψηλό προσανατολισμό στη συζήτηση» χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να ενισχύσουν τη συναισθηματική τους σύνδεση, επικοινωνώντας πιο συχνά.

Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι η υπερβολική χρήση των ψηφιακών συσκευών μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Το φαινόμενο της «τεχνοπαρεμβολής» (technoference) περιγράφει πώς η χρήση κινητών και άλλων συσκευών διακόπτει την προσωπική επικοινωνία στο σπίτι. Πολλές φορές, τα παιδιά και οι έφηβοι περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά σε οθόνες παρά σε άμεση αλληλεπίδραση με την οικογένεια, γεγονός που μπορεί να μειώσει την ποιότητα των σχέσεων (το λεγόμενο «Phubbing»).

Οι οικογένειες που έχουν «υψηλό προσανατολισμό στη συμμόρφωση», δηλαδή δίνουν έμφαση στην τήρηση παραδόσεων και αυθεντιών, τείνουν να είναι πιο προσεκτικές με τη χρήση της τεχνολογίας . Φοβούνται ότι μπορεί να υπονομεύσει τις αξίες και τον έλεγχο που έχουν μέσα στην οικογένεια. Για αυτές τις οικογένειες, η τεχνολογία χρησιμοποιείται περισσότερο με όρια και προσοχή.

Η επίδραση της τεχνολογίας στην οικογενειακή ζωή

Τεχνολογία και επίλυση οικογενειακών ζητημάτων

Η τεχνολογία παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην επίλυση οικογενειακών συγκρούσεων. Μερικές φορές, μηνύματα ή βιντεοκλήσεις βοηθούν να μειωθούν οι εντάσεις, αν και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος παρερμηνειών λόγω της απουσίας μη λεκτικών στοιχείων. Επιπλέον, τεχνολογικές λύσεις επιτρέπουν σε οικογένειες που ζουν μακριά να γιορτάζουν μαζί σημαντικές στιγμές, παρόλο που για ορισμένες οικογένειες αυτό θεωρείται προσωρινή λύση σε σχέση με τις φυσικές συναντήσεις.

Συμβουλές για γονείς

• Θέστε όρια: Ορίστε ξεκάθαρα χρονικά όρια για τη χρήση ψηφιακών συσκευών, ειδικά για τα παιδιά και τους εφήβους.
• Ισορροπία: Ενθαρρύνετε τη σωστή ισορροπία μεταξύ ψηφιακής και δια ζώσης επικοινωνίας .
• Κοινές δραστηριότητες: Συμμετέχετε ενεργά με τα παιδιά σε διαδικτυακές οικογενειακές δραστηριότητες, όπως παιχνίδια ή εφαρμογές σχεδιασμού δραστηριοτήτων.
• Διατήρηση παραδόσεων: Προτεραιοποιήστε τις φυσικές οικογενειακές συγκεντρώσεις και χρησιμοποιήστε την τεχνολογία μόνο ως συμπλήρωμα.
• Εκπαίδευση: Μιλήστε στα παιδιά για την υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας και παρακολουθήστε τη διαδικτυακή τους δραστηριότητα .

Η προσκόλληση των γονιών στο κινητό «πληγώνει» τα παιδιά, προειδοποιεί νέα μελέτη

Η τεχνολογία είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να ενισχύσει την οικογενειακή επικοινωνία, αρκεί να χρησιμοποιείται με σύνεση. Ως γονείς, έχουμε την ευθύνη να βάλουμε όρια και να καλλιεργήσουμε υγιείς συνήθειες, ώστε να διατηρήσουμε τις σχέσεις μας δυνατές και ζεστές μέσα στο σπίτι.

^{Πηγή: Syahril, R., Priatna, P., Hutomo, A., & Wulandari, S. (2024). The Impact of Technology on Family Communication. Golden Ratio of Data in Summary, 4(2), 1001-1009. https://doi.org/10.52970/grdis.v4i2.754}