Τι είναι αγάπη και πώς εκδηλώνεται μέσα στην οικογένεια;  

Η αγάπη θα μπορούσε να οριστεί ως ένα πολύπλευρο συναίσθημα, ένα χημικό φαινόμενο σύμφωνα με τη νευροεπιστήμη, αλλά και μια σύνθετη υποκειμενική εμπειρία, η οποία αποτελείται από ένα κράμα συναισθημάτων, συμπεριφορών, νοητικών καταστάσεων, πεποιθήσεων, ψυχοσωματικών εκφράσεων, χημικών και βιολογικών αντιδράσεων του σώματος και του εγκεφάλου.

Παρά τη δυσκολία να οριστεί, διότι η αντίληψη και το βίωμα του κάθε ανθρώπου για το τι σημαίνει πραγματική αγάπη διαφέρει, θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ως ένα συναίσθημα τρυφερότητας, ευφορίας, βαθιάς στοργής, αποδοχής, κατανόησης, εγγύτητας, προστασίας, ζεστασιάς, φροντίδας, συμπόνιας και σεβασμού προς ένα άλλο άτομο, προς τον ίδιο τον εαυτό, προς κάποιο άλλο έμβιο ον ή ακόμη και προς κάτι.

Ένα γράμμα στους γονείς μου- Γιορτάζοντας την άνευ όρων αγάπη

Επιπλέον, η αγάπη μπορεί να απευθύνεται σε διαφορετικά πρόσωπα, όπως στους γονείς, τα παιδιά, τον σύντροφο, τους φίλους, τον συνάνθρωπο, το κατοικίδιο, τον Θεό, τη δουλειά, την ίδια τη ζωή.

Επίσης, μπορεί να οριστεί με διαφορετικούς τρόπους και να πάρει πολλές μορφές, διότι υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αγάπης, όπως η φιλία, η φιλαυτία, η συντροφική αγάπη και ο έρωτας.

Ως φιλία ορίζεται η βαθιά αγάπη, η οικειότητα, το μοίρασμα, η σύνδεση ανάμεσα σε στενούς φίλους ή μέλη μιας οικογένειας. Η φιλαυτία είναι η αγάπη για τον εαυτό και ειδικότερα η φροντίδα και η αποδοχή του. Αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για να μπορέσει κανείς να δείξει την αγάπη του, να νοιαστεί και να φροντίσει σημαντικούς άλλους, διότι πρώτα χρειάζεται να έχει φροντίσει τον εαυτό του. Η συντροφική αγάπη εξελίσσεται με το πέρασμα του χρόνου ανάμεσα σε ζευγάρια που βρίσκονται πολύ καιρό μαζί και περιλαμβάνει την οικειότητα, την υποστήριξη, τη φροντίδα, την αλληλοκατανόηση, την εγγύτητα, τη δέσμευση, την αφοσίωση. Τέλος, ο έρωτας αναφέρεται στο πάθος και τη σεξουαλική έλξη.

Σύμφωνα με την τριγωνική θεωρία του έρωτα του ψυχολόγου Robert Sternberg σημαντικά συστατικά του είναι η οικειότητα, το πάθος και η δέσμευση, που συντελούν στην ποιότητα της αγάπη που βιώνει το άτομο.

Η αγάπη, λοιπόν, είναι πολυδιάστατη, καθώς κρύβει μέσα της πολλές έννοιες, εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους και τύπους, ενώ ποικίλει ως προς την ένταση και τη διάρκεια με τις οποίες εκδηλώνεται.

Η αγάπη στην οικογένεια

Εξελικτικά η αγάπη μπορεί να θεωρηθεί και ως ένας μηχανισμός επιβίωσης που η φύση έχει αναπτύξει σοφά για την προστασία και την υποστήριξή μας. Το να επιδιώκουμε την αγάπη, δηλαδή να θέλουμε να αγαπιόμαστε και να μας αγαπούν, μέσα σε μακροχρόνιες σχέσεις υποδηλώνει την ανάγκη μας για αμοιβαία αλληλοϋπεράσπιση, σταθερότητα, ασφάλεια, σιγουριά, διαθεσιμότητα, σύνδεση, συναισθηματική φροντίδα, επικοινωνία και εγγύτητα.

Το πρώτο βίωμα της αγάπης που θα βιώσουν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι μέσα στην οικογένεια , όπως αυτό και εάν εκφραστεί και δοθεί. Ειδικότερα, η οικογένεια αποτελεί σύστημα αναφοράς για το κάθε άτομο και ιδιαίτερα στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξής του. Η συναισθηματική φροντίδα, καθώς και η κάλυψη των βιολογικών του αναγκών, όπως θα τη λάβει από τους γονείς ή από τους φροντιστές του ως βρέφος και ως παιδί, θα το βοηθήσουν να ορίσει και να καταλάβει τον εαυτό, να σχηματίσει πεποιθήσεις για τον κόσμο και τους άλλους ανθρώπους. Επιπλέον, μέσα σε αυτήν αποκτά νόημα ο εαυτός και η ύπαρξή του, μαθαίνει πως να αγαπά έχοντας ως πρότυπο τα πρώτα βιώματα με τα πρόσωπα που το φροντίζουν και με τα οποία αναπτύσσει τους πρώτους στενούς συναισθηματικούς δεσμούς, συμβάλλουν στη δόμηση της προσωπικότητάς του, καθώς και στη δημιουργία ταυτότητας.

Τι σημαίνει οικογενειακή αγάπη

Οικογενειακή αγάπη σημαίνει αγάπη άνευ όρων, αποδοχή και ελευθερία να είμαστε ο εαυτός μας, να έχουμε τον χώρο να εκφραζόμαστε και να αναπτυσσόμαστε ελεύθερα, χωρίς φόβο αλλά με σεβασμό. Σημαίνει να νιώθουμε πως ακουγόμαστε και πως εμείς και οι ανάγκες μας είναι σημαντικές. Οικογενειακή αγάπη σημαίνει ασφάλεια, σύνδεση και υποστήριξη, είναι ένα μέρος μέσα στο οποίο νιώθουμε επιθυμητοί, αγαπητοί και πως ανήκουμε. Αποτελεί ένα συναισθηματικό καταφύγιο και παρέχει ένα πολύ καλό πλαίσιο για τις μελλοντικές σχέσεις.

Το μεγάλωμα σε ένα ζεστό περιβάλλον που περιβάλλεται από οικογενειακή αγάπη προσφέρει υψηλό αίσθημα σταθερότητας, υποστήριξης, ασφάλειας, ελευθερίας. Δημιουργεί και ενισχύει μια υψηλή αίσθηση αυτοεκτίμησης και μια θετική εικόνα εαυτού.

Βοηθάει ώστε να αναπτυχθούν σημαντικές δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων, επικοινωνιακές δεξιότητας αλλά και άνεση στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Τα παιδιά που μεγαλώνουν νιώθοντας ότι λαμβάνουν φροντίδα, έχουν καλύτερες κοινωνικές δεξιότητες στην ενηλικίωση, δημιουργούν καλύτερες και πιο λειτουργικές σχέσεις, παρουσιάζουν μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα σε καταστάσεις και καλύτερη ανοχή στις απογοητεύσεις και τις δυσκολίες της ζωής. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως οι δεσμοί αγάπης δεν χρειάζεται να αφορούν μόνο σε σχέσεις που τις συνδέει η συγγένεια, αλλά επίσης δημιουργούνται και αναπτύσσονται μεταξύ φίλων, σχηματίζοντας την “οικογένεια” που εμείς επιλέγουμε.

Δεσμοί αγάπης: Γιορτάζοντας την οικογένεια μέσα από φωτογραφίες

Για να συντηρηθούν οι δεσμοί με τους σημαντικούς άλλους για εσάς μπορείτε να:

• Περνάτε περισσότερο χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα. Ορίστε ένα σταθερό ραντεβού, ώστε να μη χάνεται η σύνδεση.
• Αφιερώνετε χρόνο, ώστε να επικοινωνούνται και να κατανοούνται οι ανάγκες και των δυο πλευρών για να υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να ικανοποιηθούν.
• Κάντε δραστηριότητες μαζί (παιχνίδι, μαγείρεμα, γυμναστική κ.α.).
• Ξεκινήστε μια κοινή καινούρια εμπειρία.
• Εκφράζετε όσο πιο συχνά το νιώθετε στους αγαπημένους σας ότι τους αγαπάτε.
• Μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας, διότι μόνο έτσι μπορείτε να προσφέρετε και να φροντίζετε τους άλλους.

Πώς η αγάπη σας θα δυναμώνει όσο μεγαλώνει η οικογένειά σας

Η αγάπη από μόνη της έχει τη δύναμη να ταρακουνήσει, να αναθεωρήσει, να εξημερώσει και να εξελίξει. Γιατί η αγάπη κάνει την οικογένεια.

Στέλλα Μάζη
Ψυχολόγος, MSc Ψυχολόγος της Υγείας
Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια
Δημ. Μεταξά Αγγ. 15, 1^ος όροφος, Γλυφάδα κιν. 6937349584
www.stellamazi.gr
contact@stellamazi.gr