Ναι, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ίσως προκαλούν κατάθλιψη στα παιδιά, σύμφωνα με νέα μελέτη

Καθώς τα ποσοστά κατάθλιψης και αυτοκτονιών στους νέους αυξάνονται, οι ειδικοί αναρωτιούνται: προκαλεί η χρήση των κοινωνικών μέσων κατάθλιψη στα παιδιά ή μήπως τα παιδιά που ήδη έχουν καταθλιπτικά συμπτώματα, αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα social media;

Έρευνα: Συμπτώματα κατάθλιψης στους εφήβους λόγω του TikTok

Μια νέα μελέτη δίνει απαντήσεις. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UC San Francisco) διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερο χρόνο περνούσαν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας στα κοινωνικά μέσα, τόσο αυξάνονταν τα καταθλιπτικά τους συμπτώματα. Ωστόσο, δεν ίσχυε το αντίθετο - η αύξηση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων δεν προέβλεπε μετέπειτα αύξηση στη χρήση των κοινωνικών μέσων.

Το cyberbullying στην εφηβεία αποτελεί αιτία κατάθλιψης στην ενήλικη ζωή

Χρόνος στα social media

Κατά μέσο όρο, ο χρόνος που περνούσαν τα παιδιά στα κοινωνικά δίκτυα αυξήθηκε από 7 σε 73 λεπτά την ημέρα κατά τη διάρκεια των τριών ετών της μελέτης, και τα καταθλιπτικά τους συμπτώματα αυξήθηκαν κατά 35%. Η μελέτη, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH), δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open.

Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Jason Nagata, MD, MSc, αναπληρωτή καθηγητή στην Παιδιατρική Κλινική του UCSF, ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 12.000 παιδιά ηλικίας 9 έως 10 ετών και στη συνέχεια τρία χρόνια αργότερα, όταν ήταν 12 έως 13 ετών.

Η μελέτη είναι από τις πρώτες που χρησιμοποιούν διαχρονικά δεδομένα εντός του ίδιου ατόμου, επιτρέποντας έτσι την ακριβή καταγραφή των αλλαγών με την πάροδο του χρόνου για κάθε παιδί και την καλύτερη αξιολόγηση της σχέσης μεταξύ κοινωνικών μέσων και κατάθλιψης.

«Υπάρχει διαρκής συζήτηση για το αν τα κοινωνικά μέσα συμβάλλουν στην κατάθλιψη ή απλώς αντικατοπτρίζουν προϋπάρχοντα καταθλιπτικά συμπτώματα», είπε ο Nagata. «Αυτά τα ευρήματα παρέχουν στοιχεία ότι τα κοινωνικά μέσα μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη καταθλιπτικών συμπτωμάτων».

Παρόλο που δεν είναι σαφές το γιατί τα κοινωνικά μέσα αυξάνουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα, προηγούμενες έρευνες έχουν αναδείξει κινδύνους όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός (cyberbullying) και οι διαταραχές στον ύπνο. Μάλιστα, ο Nagata και η ομάδα του δημοσίευσαν πρόσφατα μια ξεχωριστή μελέτη στο περιοδικό The Lancet Regional Health - Americas εστιάζοντας στις επιπτώσεις του διαδικτυακού εκφοβισμού στην ίδια ομάδα παιδιών.

Ένα χρόνο μετά την αναφορά ότι έχουν πέσει θύματα διαδικτυακού εκφοβισμού, παιδιά ηλικίας 11 έως 12 ετών ήταν:

• 2,62 φορές πιο πιθανό να αναφέρουν σκέψεις αυτοκτονίας ή απόπειρα αυτοκτονίας.

• 2,31 φορές πιο πιθανό να πειραματιστούν με ουσίες (4,65 φορές με μαριχουάνα, 3,37 με νικοτίνη και 1,92 με αλκοόλ).

Υγιείς ψηφιακές συνήθειες

Όλο και περισσότερο, οι νεότερες γενιές βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα δίλημμα: από τη μία, υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία ότι τα κοινωνικά μέσα σχετίζονται με καταθλιπτικά συμπτώματα και επικίνδυνες συμπεριφορές, από την άλλη, αποτελούν έναν βασικό τρόπο επικοινωνίας και σύνδεσης με τους φίλους τους.

Για να αντιμετωπιστεί αυτή η πραγματικότητα, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής προτείνει τη χρήση του Οικογενειακού Σχεδίου Μέσων (Family Media Plan), ώστε να δημιουργηθούν πιο υγιείς ψηφιακές συνήθειες τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς.

«Ως πατέρας δύο μικρών παιδιών, ξέρω ότι το να λες απλώς “κλείσε το κινητό” δεν είναι αποτελεσματικό», ανέφερε ο Nagata λέγοντας ότι «οι γονείς μπορούν να δώσουν το καλό παράδειγμα, με ανοιχτές και χωρίς επικρίσεις συζητήσεις για τη χρήση των οθονών. Ο καθορισμός χρόνων χωρίς οθόνες για όλη την οικογένεια — όπως κατά τη διάρκεια των γευμάτων ή πριν τον ύπνο — μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη πιο υγιεινών ψηφιακών συνηθειών για όλους, συμπεριλαμβανομένων και των ενηλίκων».

Το cyberbullying στην εφηβεία αποτελεί αιτία κατάθλιψης στην ενήλικη ζωή