Η εφηβική κατάθλιψη είναι διαφορετική από εκείνη των ενηλίκων - Νέα μελέτη φωτίζει τις διαφορές

Η εφηβεία μπορεί να είναι δύσκολη και αποπροσανατολιστική. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το άγχος του σχολείου, οι παρέες είναι μόνο μερικά απ' όλα όσα καλούνται οι έφηβοι να διαχειριστούν κι όχι πάντα με επιτυχία. Σύμφωνα με τον οργανισμό KFF, πάνω από το 17% των εφήβων έχουν αναφέρει ότι εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης.

Όμως, μια νέα μελέτη, δείχνει ότι αν η κατάθλιψη στους εφήβους εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να μην εξελιχθεί σε χρόνια ή μακροχρόνια πάθηση.

10 συμβουλές αυτοφροντίδας για εφήβους

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου ανέλυσαν δεδομένα από πάνω από 35.000 νέους για να μελετήσουν πώς λειτουργεί η κατάθλιψη στους εφήβους σε σύγκριση με τους ενήλικες. Για να το κάνουν αυτό, χρησιμοποίησαν μια ενδιαφέρουσα έννοια από τη φυσική - συγκεκριμένα, πώς η θερμοκρασία επηρεάζει την κατάσταση της ύλης. Οι ερευνητές φαντάστηκαν τα διαφορετικά συμπτώματα της κατάθλιψης ως σημεία σε έναν ιστό και υπολόγισαν ένα είδος «θερμοκρασίας» αυτού του ιστού. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες σήμαιναν ότι τα συμπτώματα ήταν λιγότερο συνδεδεμένα και πιο ευέλικτα, ενώ οι χαμηλότερες έδειχναν ότι τα συμπτώματα ήταν πιο σταθερά και συνδεδεμένα μεταξύ τους.

Διαπίστωσαν ότι στους νεότερους εφήβους, τα συμπτώματα της κατάθλιψης - όπως η θλίψη, η χαμηλή ενέργεια ή η έλλειψη ενδιαφέροντος - τείνουν να αλλάζουν συχνά, να έρχονται και να φεύγουν, και να είναι λιγότερο προβλέψιμα. Με άλλα λόγια, είναι λιγότερο πιθανό να παγιωθούν. Αντίθετα, στους ενήλικες τα συμπτώματα γίνονται πιο σταθερά, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εξελιχθούν σε χρόνια κατάθλιψη.

Ένα ακόμα βασικό εύρημα της μελέτης είναι ότι τα συμπτώματα των αγοριών σταθεροποιούνται πιο γρήγορα από αυτά των κοριτσιών, αφήνοντας λιγότερο χρόνο για να επηρεαστούν από προστατευτικούς ή επιβαρυντικούς παράγοντες. Αντίθετα, στα κορίτσια, τα συμπτώματα παραμένουν ασταθή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Επίσης, η κατάθλιψη στους εφήβους μπορεί να επηρεάζεται από τις ορμονικές αλλαγές της εφηβείας, την ανάπτυξη του εγκεφάλου και από κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες - όπως το άγχος του σχολείου, οι φιλίες και η οικογενειακή κατάσταση - που βρίσκονται συχνά στον πυρήνα των συναισθηματικών δυσκολιών των εφήβων.

Ναι, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ίσως προκαλούν κατάθλιψη στα παιδιά, σύμφωνα με νέα μελέτη

Με απλά λόγια η κατάθλιψη στους εφήβους δεν είναι απλώς μια πρώιμη μορφή της κατάθλιψης των ενηλίκων αλλά είναι διαφορετική από αυτή των ενηλίκων. Κι αυτό είναι παρήγορο, καθώς υπάρχουν περισσότερες περισσότερες πιθανότητες να βοηθηθούν οι νέοι να ανακάμψουν προτού τα συμπτώματα γίνουν χρόνια.

Η νευροψυχολόγος Δρ. Sanam Hafeez σημείωσε πως τα αποτελέσματα της μελέτης επιβεβαιώνουν αυτό που είναι γνωστό ότι η έγκαιρη παρέμβαση έχει σημασία. «Η ιδέα ότι τα καταθλιπτικά συμπτώματα είναι πιο ευέλικτα στους εφήβους έχει νόημα, δεδομένης της ραγδαίας εγκεφαλικής ανάπτυξης στην εφηβεία», ανέφερε χαρακτηρίζοντας ενδιαφέρον εύρημα ότι τα συμπτώματα στα αγόρια σταθεροποιούνται νωρίτερα από ό,τι στα κορίτσια, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τον σχεδιασμό των πρώιμων παρεμβάσεων.

Ψυχική υγεία και κοινωνικά δίκτυα: Τι συμβαίνει με τους εφήβους;

Ποια είναι τα βασικά σημάδια κατάθλιψης στους εφήβους;

Οι πρώτες ενδείξεις της κατάθλιψης στους εφήβους, σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Δρ Maria Grace Wolk είναι η διαρκή θλίψη ή ευερεθιστότητα. «Μιλάμε για μια άσχημη διάθεση που δεν κρατά απλώς μία μέρα, αλλά επιμένει για εβδομάδες», εξηγεί. Άλλο βασικό σημάδι είναι η απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλιά απολάμβαναν, όπως αθλητισμός, μουσική ή χρόνος με φίλους. Αλλαγές στον ύπνο ή την όρεξη είναι επίσης κοινές - είτε υπερβολικός ύπνος, είτε αϋπνία, ή σημαντικές αλλαγές στη διατροφή.

Οι έφηβοι μπορεί επίσης να εμφανίσουν χαμηλή ενέργεια ή δυσκολία στη συγκέντρωση, επηρεάζοντας την απόδοση στο σχολείο ή την καθημερινότητα. Το πιο σημαντικό, όπως λέει, είναι ότι εκφράσεις απελπισίας, αυτοτραυματισμού ή σκέψεις εξαφάνισης δεν πρέπει ποτέ να αγνοούνται - απαιτούν άμεση παρέμβαση.
«Αν παρατηρήσετε συνδυασμό αυτών των συμπτωμάτων, ειδικά αν επιμένουν, είναι ώρα να ζητήσετε βοήθεια», συμβουλεύει. «Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αλλάξει την πορεία της ψυχικής υγείας ενός νέου ατόμου», προσθέτει.

Γιατί είναι σημαντική η θεραπεία για τους εφήβους με κατάθλιψη;

Η θεραπεία είναι κρίσιμη, διότι τα πρώτα συμπτώματα μπορούν να επιδεινωθούν αν δεν αντιμετωπιστούν. Η κατάθλιψη στην εφηβεία μπορεί να επηρεάσει το σχολείο, τις φιλίες και τις οικογενειακές σχέσεις. Αυξάνει επίσης τον κίνδυνο αυτοτραυματισμού, χρήσης ουσιών και αυτοκτονίας. Εφόσον ο εγκέφαλος του εφήβου αναπτύσσεται ακόμα, είναι πιο δεκτικός στη θεραπεία. «Η έγκαιρη υποστήριξη βοηθά τους εφήβους να χτίσουν υγιείς δεξιότητες διαχείρισης που θα τους ωφελήσουν και στην ενήλικη ζωή. Αντίθετα, χωρίς υποστήριξη, η κατάθλιψη μπορεί να γίνει χρόνια και πιο δύσκολη στη θεραπεία αργότερα», τονίζει η Δρ. Sanam Hafeez.

Κατάθλιψη στην εφηβεία: Ποιος ο ρόλος της ψυχικής κατάστασης των γονιών;

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να βοηθήσουν

Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχική υγεία των εφήβων. Αν παρατηρήσετε ότι ο έφηβός σας δυσκολεύεται, η Δρ Maria Grace Wolk προτείνει να δημιουργήσετε πρώτα έναν ασφαλή χώρο για να εκφράσει τι νιώθει, χωρίς να προσπαθήσετε αμέσως να το διορθώσετε ή να το απορρίψετε. «Ακούστε το έφηβο παιδί σας με ενδιαφέρον και χωρίς κριτική. Αν κάτι φαίνεται να μην πάει καλά, εμπιστευτείτε το ένστικτό σας και ζητήστε επαγγελματική βοήθεια εγκαίρως», λέει.

Το κλειδί, όπως δείχνει και η μελέτη, είναι η πρώιμη παρέμβαση. «Όσο νωρίτερα επέμβουμε, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να βοηθήσουμε τους εφήβους να χτίσουν υγιέστερα συναισθηματικά μοτίβα, προτού αυτά παγιωθούν», τονίζει η ψυχοθεραπεύτρια.