Πάσχα με την οικογένεια: Ένα δώρο για την ψυχική μας υγεία

Πάσχα , επιστροφή στις οικογενειακές συγκεντρώσεις. Στις συγκεντρώσεις εκείνες που από τη μία ίσως και να νιώθουμε ότι μας κουράζουν, από την άλλη όμως τις αναζητάμε. Αλήθεια, έχετε αναρωτηθεί για πιθανούς λόγους που ακόμα και αν έχουμε υποσχεθεί στον εαυτό μας ότι «του χρόνου θα είναι …αλλιώς», καταλήγουμε πάλι στα ίδια; Ασφαλώς και δεν είναι τυχαίο αυτό, ούτε και ξεχαστήκαμε ή δεν βρήκαμε κάτι καλύτερο να κάνουμε. Υπάρχει κάτι πιο βαθύ σε αυτές τις συγκεντρώσεις, υπάρχει η ανάγκη για σύνδεση, η ανάγκη «να ανήκουμε» στην οικογένεια ή σε μία μεγαλύτερη οικογένεια που είναι η οικογένειά μας. Το Πάσχα λοιπόν μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία επανασύνδεσης με τα αγαπημένα μας άτομα. Άλλωστε είναι και μία γιορτή που συμβολίζει την αγάπη, την συγχώρεση.

Οικογενειακό Πάσχα χωρίς εντάσεις

Ας μην ξεχνάμε ότι η οικογένεια είναι ο πρώτος μας σταθμός συναισθηματικής ασφάλειας. Μέσα από την οικογένεια πήραμε τα πρώτα μας μηνύματα για τον εαυτό και τον κόσμο, την αίσθηση ασφάλειας, την ανάγκη «να ανήκουμε», να σχετιζόμαστε, να εμπιστευόμαστε λίγο ή περισσότερο και πόσα άλλα. Μάλιστα, γνωρίζουμε πολύ καλά πλέον ότι η σύνδεση με άλλους ανθρώπους μπορεί να μας μειώσει το άγχος, την κατάθλιψη, ακόμα και να βοηθήσει σε οργανικά προβλήματα. Οι μέρες αυτές λοιπόν μας καλούν να επιστρέψουμε σε εκείνα τα γνώριμα για εμάς μονοπάτια, σε εκείνο το «κοινό μας έδαφος», όπου μέσα από τις παραδόσεις – έτσι όπως τις γιορτάζουμε στην οικογένεια – νιώθουμε και πάλι μια ζεστή αγκαλιά και την επιστροφή στις ρίζες. Σαν να ζητάμε την επαφή αυτή με ανθρώπους που ξέρουμε ότι μας νοιάζονται και τους νοιαζόμαστε, κάτι που ενισχύει την ψυχική μας υγεία. Άλλωστε, γνωρίζουμε επίσης πολύ καλά μέσα από την θεωρία δεσμού, πως όταν είμαστε σε επαφή με πρόσωπα που εμπιστευόμαστε, η φυσιολογική απόκριση στο στρες μειώνεται, και αισθανόμαστε πιο ασφαλείς. Πιο απλά, η συναισθηματική επαφή είναι το πιο ήπιο, αλλά ισχυρότερο «ηρεμιστικό» που έχουμε στη διάθεσή μας.

Το Πάσχα λοιπόν δεν είναι μόνο μία γιορτή· είναι και μια οικογενειακή ιεροτελεστία. Και οι ιεροτελεστίες δεν είναι απλώς "παραδόσεις" – είναι μηχανισμοί που ρυθμίζουν το συναίσθημά μας, μας ενώνουν, δίνουν νόημα στο χρόνο που περνά. Μέσα από αυτές, αποκτούμε ξανά μια αίσθηση συνέχειας και σταθερότητας – ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης ή αλλαγής. Το Πάσχα μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία επανασύνδεσης και αναζήτησης νοήματος. Μπορεί να θυμίσει πως, ακόμα κι αν έχουν αλλάξει πολλά, κάποια πράγματα –όπως η αγάπη και η αποδοχή– μπορούν να παραμένουν σταθερά.

Πώς θα δεθείτε ως οικογένεια ακόμη πιο πολύ το Πάσχα

Αλλά όχι για όλους: Φυσικά, δεν ισχύουν τα παραπάνω για όλους τους ανθρώπους, καθώς οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι πάντα τόσο …εύκολες! Αποτέλεσμα οι οικογενειακές συγκεντρώσεις να λειτουργούν ως κόκκινο πανί για κάποιους και αντί πηγή ζεστασιάς να είναι πηγή έντασης και άγχους καθώς είναι πιθανή η αναβίωση ενδοοικογενειακών συγκρούσεων. Κάτι αντίστοιχο και με τις γιορτές των Χριστουγέννων, όπου η οικογένεια αντί για χαρά μοιράζει απογοήτευση, λύπη. Τέλος, υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν χάσει τις οικογένειές τους ή δεν έχουν δικά τους άτομα και περνούν δύσκολα αυτές τις μέρες όπου όλοι γύρω τους γιορτάζουν, ενώ εκείνοι παραμένουν μόνοι. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρειάζεται προσοχή, αυτοφροντίδα και –όπου είναι δυνατόν– δημιουργία εναλλακτικών μορφών σύνδεσης, όπως φιλίες ή επιλογές πιο λειτουργικών οικογενειακών μοντέλων.

Το Πάσχα είναι μια υπενθύμιση ότι η ψυχική υγεία χτίζεται μέσα στη σχέση – όχι μόνο με τον εαυτό μας, αλλά και με τους άλλους. Αν υπάρχει έστω και ένας άνθρωπος με τον οποίο μπορούμε να φάμε μαζί, να γελάσουμε, να σιωπήσουμε χωρίς άγχος, τότε ήδη έχουμε ένα κομμάτι θεραπείας στη ζωή μας. Και αν δεν υπάρχει αυτό το πρόσωπο, μπορούμε να γίνουμε εμείς το πρόσωπο αυτό για κάποιον άλλο.

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας