Αντιγόνη Γύρα: «Τα παιδιά έχουν βαθιά συναισθηματική σοφία»!

Της Γεωργίας Λινάρδου

Όταν πριν από λίγο καιρό μου ήρθε ένα δελτίο τύπου από τον Κινητήρα με τίτλο «Ο Καφές». Ούτε καν το κοίταξα. Αφ' ενός μεν ήμουν σίγουρη ότι επρόκειτο για ένα ακόμη δημιούργημα της ομάδας κάτω από την Ακρόπολη που θα συζητηθεί, αφ' ετέρου το' χω ξαναδεί το έργο. Τότε που έκαναν μια παράσταση μέσα σε αυτοκίνητο και συμμετείχα ως θεατής αλλά και ως θεατής.

Τότε που βρέθηκα σε ένα δημόσιο σχολείο του Περάματος να τραγουδώ μαζί με ενθουσιασμένους μαθητές του δημοτικού σε μια αυλή με φόντο τη Ζώνη, αισιόδοξα τραγούδια και μαζί αινίγματα. Και πιο πριν με έναν τύπο που έκανε τον Φούρναρη και καθήλωνε τα παιδιά και τα έκανε να ζυμώσουν και παράλληλα να ακούν ιστορίες και παράλληλα να είναι και λίγο ηθοποιοί και παράλληλα να διασκεδάζουν.

Κι άλλα πολλά. Αυτή η γυναίκα που τόσο ήρεμη φαίνεται, άλλο τόσο εκρηκτική είναι, πώς τα καταφέρνει; Την «συνάντησα» πάλι πριν από λίγες ημέρες στην παιδική παράσταση «Ο Μικρός Πρίγκηπας» του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ στο Θέατρο Ιλίσια όπου είχε κάνει και τη χορογραφία.

-Αντιγόνη πόσο εύκολη είναι η χορογραφία μιας παιδικής παράστασης και σε τι διαφέρει, αν διαφέρει από τις υπόλοιπες;

«Όταν δουλεύεις έχοντας στο μυαλό σου τα παιδιά, η αγωνία είναι λίγο μεγαλύτερη.Ο χρόνος που έχουμε διανύσει εμείς οι ενήλικες απο την παιδική μας ηλικία, μας κάνει ώρες ώρες να θεωρούμε ότι τα παιδιά δεν θα καταλάβουν, ή θα βαρεθούνε ή θα σχολιάσουν... Τελικά όμως νομίζω ότι στην ουσία της δουλειάς δε θα πρεπε να διαφοροποιούμε τον τρόπο δημιουργίας. Τα παιδιά έχουν μια βαθιά συναισθηματική σοφία η οποία ξέρει να διακρίνει την αλήθεια απ΄το ψέμα και
στη σκηνή και στη ζωή. Το γεγονός ότι τα παιδιά μας μεγαλώνουν με ταχύτητες εντυπωσιακά γρήγορες, καμιά φορά μας κάνει να χάνουμε την παύση , την ηρεμία και τη σιωπή στα παιδικά θεάματα. Όμως ποιο είναι το στοίχημα τελικά; Να έρθουν οι παραστατικές τέχνες πιο κοντά στην τηλεόραση, το ίντερνετ , τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ή να λειτουργούν σαν άλλη όψη και προοπτική είτε συνδυαστικά είτε συμπληρωματικα σε όλα αυτά που βλέπουν και βιώνουν τα παιδιά σήμερα;»

-Μια από τις δουλειές σου, πάντως, ομολογώ ότι με έχει «στοιχειώσει» θετικά και είναι το Τσίρκο που κοιμήθηκε. Ίσως και γιατί η πρώτη φορά που είδα το Τσίρκο ήταν σε ένα δημόσιο δημοτικό σχολείο στο Πέραμα. Και στα δημόσια (μην πω και στα ιδιωτικά) δε συνηθίζονται τέτοιες εικόνες. Πως εξελίχθηκε η ΕΚΠΛΗΞΗ ένα project που σκοπεύει να εισάγει τον χορό στα σχολεία; Πόσο θετικά αντιμετωπίστηκε από το υπουργείο Παιδείας σε ότι αφορά στα δημόσια σχολεία και τι απήχηση είχε στα ιδιωτικά;

«Η ΕΚΠΛΗΞΗ είναι μια τεράστια εμπειρία που μας έφερε πολύ πιο κοντά όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα."Το Τσίρκο που κοιμήθηκε" το είδαν πάνω από 10.000 παιδιά σε όλη την Αττική ως επί το πλείστον σε δημόσια σχολεία. Τα ιδιωτικά ήταν συνήθως αρνητικά στη δράση.Το Υπουργείο Παιδείας ανάρτησε τη δράση στην ιστοσελίδα του. Ως εκεί.

Φέτος η ΕΚΠΛΗΞΗ συνεχίζεται μέσα στον Κινητήρα με βιωματικά εργαστήρια για εκπαιδευτικούς σε σχέση με τη μη λεκτική επικοινωνία μέσα στο σχολείο.Φέτος αφιερώνουμε την ΕΚΠΛΗΞΗ στους εκπαιδευτικούς και από του χρόνου θα επιστρέψουμε στα σχολεία με τη διαδραστική παράσταση "Ο ΨΑΡΑΣ ΚΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ"».

-Θεωρείς «παροπλισμένη» την τέχνη και αποκομμένο τον Πολιτισμό από την κοινωνία; Ο πολιτισμός μπορεί να βγει στο... πεζοδρόμιο και να διεκδικήσει; Να αντιταχθεί και αν θέλεις να εμπνεύσει;

«Η τέχνη έχει -κατά τη γνώμη μου- στη φύση της την αντίσταση και την έμπνευση.Αντίσταση, με την έννοια της συνεχούς εσωτερικής ανησυχίας του καλλιτέχνη η οποία οδηγεί στο δημιουργικό αποτέλεσμα και στο έργο τέχνης. Έμπνευση, με την έννοια της γέννησης του πηγαίου και του αυθόρμητου,της αφορμής για σκέψη, για ομορφιά, για γαλήνη, για ερωτηματικά, για σύνδεση με τα συναισθήματα ... Ο καλλιτέχνης για μένα, είναι ο ανήσυχος -μη εφησυχασμένος πολίτης είτε βγει στο πεζοδρόμιο για να διεκδικήσει είτε όχι».

-Υπάρχει «στρατευμένη τέχνη» με την έννοια που τη γνωρίζουμε οι περισσότεροι των 40 και άνω ηλικιακά;

«Τη στιγμή που απειλούνται οι εναλλακτικοί χώροι που φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια μέσα στην κρίση (γιατί άραγε;), που το κράτος έπαψε να στηρίζει έστω και στοιχειωδώς την μη εμπορική δημιουργία κι όμως αυτή εξακολουθεί ν΄ανθεί και να εξελίσσεται, την ίδια στιγμή αυτοί που έχουν τα μεγάλα συμφέροντα, χρησιμοποιούν την τέχνη ως αφορμή για να ξεπλύνουν το χρήμα τους, να δώσουν ευκαιρία σε μεγαλοκυρίες που έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στο ξεπούλημα της Ελλάδας και τώρα φλερτάρουν με τη... διαχείριση της δημοκρατίας στη χώρα μας , να βάλουν τις γούνες τους και να έχουν άποψη για τη σύγχρονη δημιουργία, η "στρατευμένη" τέχνη έχει πάρει άλλου είδους μορφή. Μια μορφή που δεν εκφράζεται μέσα από τα κόμματα αλλά μέσα από τις συλλογικότητες στις γειτονιές, στους χώρους όπως τα σχολεία και τα πανεπιστήμια αλλά και μέσα από την προσωπική δουλειά στην καθημερινότητα."Στρατευμένη" σήμερα είναι η τέχνη που εξακολουθεί να υπάρχει και να ομορφαίνει τη ζωή μας , που ανοίγει τις πόρτες τις σε μειονότητες, που προσεγγίζει κοινωνικά θέματα και που δε βολεύεται, δε συμβιβάζεται και δε σταματά να ελπίζει στην ανθρώπινη φύση, επενδύοντας καθημερινά σε αυτή. Η τέχνη που καταργεί τις ταυτότητες κι υπερασπίζεται τη διαφορετικότητα και το δικαίωμα για όλους στο θέατρο, τον χορό, τη μουσική, τα εικαστικά... Αυτή είναι το 2014 "στρατευμένη" τέχνη. Κι όπως μου 'πε κι η αγαπημένη μου Κάτια Γέρου "Να μη σταματάς...Να μη σταματάς να κάνεις αυτό που θες , είτε έχεις τα μέσα είτε όχι" . Ευτυχώς οι άνθρωποι της τέχνης φημίζονται για τη φαντασία τους.Κι έτσι συνεχίζουν».

-Με αφορμή έναν καφέ που «φτιάχνεται κι έναν καφέ που χύνεται/ έναν καφέ που μοιράζεται κι έναν καφέ που πίνεται μοναχικά / έναν καφέ ελληνικό κι έναν καφέ τούρκικο / έναν καφέ διττό / γυμνό ή γδυμνό...» τι είναι αυτή η νέα παράσταση στον Κινητήρα η οποία έχει ήδη γίνει talk of the town;

«Προχθές μια μαθήτρια μου μοιράστηκε στον «φεισμπουκικό» (κατά τον τσεχωφικό) της τοίχο το εξής: "Συγγνώμη για το χάος μου. Είναι μια τάξη που δεν καταλαβαίνεις" Δεν ξέρω που το βρήκε αλλά νιώθω ακριβώς έτσι με αυτή την παράσταση.Είναι μια παράσταση -κάλεσμα σε παλιούς , παλιότερους και δεινόσαυρους του κινητήρα καθώς και σε νέους , νεότερους και νεότατους του κινητήρα να ...πιούμε όλοι μαζί έναν καφέ επί σκηνής,να γνωριστούμε ή να ξαναγνωριστούμε και σιγά σιγά να προτετοιμαστούμε για τα 20 χρόνια που κλείνει ο κινητήρας τη σαιζόν 2015-16.
Είκοσι χρόνια δημιουργία, αγάπης, έρευνας, ομάδας , στούντιο, συνύπαρξης, διαφωνίας,αναθεώρησης και κυρίως ΑΝΘΡΩΠΩΝ.
Ο ΚΑΦΕΣ αποτελείται από τρεις ενότητες, οι οποίες δημιουργήθηκαν μέσα από αυτοσχεδιασμούς .Την ενότητα του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ(ή Τούρκικου καφέ) όπου μέσα από μια κηδεία δηλώνεται η ηθογραφία της Ελλάδα σήμερα, η ενότητα του ΓΑΛΛΙΚΟΥ όπου ο καθωσπρεπισμός αλλά και η ευγένεια συνυπάρχουν και τέλος η ενότητα του ΦΡΑΠΕ που σχολιάζει την εκτός ορίων στάση και θέση μας αλλά κι το γεγονός ότι η Ελλάδα αυτά έχει κάνει : τη Δημοκρατία και τον Φραπέ (κάπου το διάβασα αυτό αλλά δε θυμάμαι που)... Η Βίκυ Αδάμου έχει φτιάξει ένα ξεκαρδιστικό πρωϊνάδικο το οποίο θα παίζει σε μια τηλεόραση σε όλη τη διάρκεια του έργου, η Αμάλια Μπένετ έχει χορογραφήσει μια αριστουργηματική κηδεία, ο Ορέστης Τάνης έχει συνθέσει το τραγούδι- σουξέ της παράστασης, η Ιωάννα Καμπυλαυκά έχει επιμεληθεί το ζευγάρι-πρότυπο του σήμερα κι εγώ συντονίζω όλους αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους που για άλλη μια φορά μ ΄εμπιστεύτηκαν χωρίς ενδοιασμό, χωρίς όφελος, μόνο για την...τρέλα.
Μέχρι την πρεμιέρα η παράσταση θα φτιάχνεται... ο καφές θα ψήνεται μέχρι το τελευταίο λεπτό πριν... σερβιριστεί. Οι πρόβες γίνονται όταν μπορεί ο καθ ένας και όσο μπορεί ο καθένας. Τα έσοδα των παραστάσεων θα ενισχύσουν την συνέχιση του στούντιο.Εύχομαι να πετύχουμε το καϊμάκι, τη θερμοκρασία, τον αφρό. Κι αν όχι τουλάχιστον θα έχουμε τολμήσει. Και η τόλμη είναι κάτι που χρειάζεται νομίζω στις μέρες μας».

-Σου πέρασε η ιδέα να σηκωθείς να φύγεις από την Ελλάδα; Αν ναι τι σε συγκράτησε; Αν όχι τι σε απώθησε;

«Ναι πολλές φορές...Η οικογένεια μου με συγκρατεί.Αλλιώς θα ήμουν εδώ μόνο για διακοπές...νομίζω... Έχω δημιουργήσει βαθιές ρίζες εδώ...Και με τη γονεϊκή μου οικογένεια, τους γονείς, τις αδελφές , τις ανιψιές, τους γαμπρούς, τους παππούδες και τις γιαγιάδες, και με την ερωτική μου οικογένεια τον άντρα μου τις τρεις κόρες μου και το σκυλί μου. Και με την οικογένεια του Κινητήρα. Τους φίλους , τους συνεργάτες , τους μαθητές....Δύσκολος ο ξεριζωμός. Η αλήθεια όμως είναι ότι όταν με πιάνουν οι μαύρες μου γκουγκλάρω στο ίντερνετ για να βρω καμιά θέση στο εξωτερικό....Με φοβίζει, δεν με απωθεί η επικοινωνία, ο καιρός ,η μοναξιά μακρυά απ τη Θάλασσα και τις σφιχτές ελληνικές αγκαλιές, τα τσιπουράκια,το γιασεμί, τον ΚΑΦΕ....»

-Απ' όλες σου τις δουλειές ποια θεωρείς σημαντικότερη;

«Την προσωπική ασταμάτητη δουλειά με τον εαυτό μου κάθε μέρα».