Πώς μπορούν οι γονείς να προστατεύουν τα παιδιά από τη βία στα social media; Ειδικός απαντά

Πρόσφατη έρευνα αποκαλύπτει μια ανησυχητική πραγματικότητα: το 60% των παιδιών έχει έρθει σε επαφή με βίαιο περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ σχεδόν ένα στα τρία έχει εκτεθεί σε βίντεο με όπλα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 25% είδε υλικό που προάγει τη βία κατά γυναικών και κοριτσιών. Μόνο στο TikTok, σχεδόν οι μισοί νεαροί χρήστες δήλωσαν ότι είδαν βίαιο περιεχόμενο.

Αυτά τα δεδομένα δείχνουν ένα πρόβλημα που οι γονείς δεν μπορούν να αγνοήσουν.

Όταν η βία δεν σοκάρει πια — αλλά χειροκροτείται

Γιατί η διαδικτυακή βία ανησυχεί τους γονείς;

Τα κινητά τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν στα παιδιά απεριόριστη πρόσβαση σε περιεχόμενο – τόσο θετικό όσο και επιβλαβές. Αν και το διαδίκτυο μπορεί να εμπνεύσει δημιουργικότητα, εκθέτει επίσης τα παιδιά σε σκηνές βίας που συχνά παρουσιάζουν την επιθετικότητα ως κάτι «φυσιολογικό». Οι συνέπειες μπορεί να περιλαμβάνουν αυξημένο άγχος, κατάθλιψη ή την αντίληψη ότι η βία είναι αποδεκτός τρόπος επίλυσης συγκρούσεων.

Το πιο ανησυχητικό, σύμφωνα με τον Michael Vallejo, LCSW, σύμβουλο ψυχικής υγείας, είναι ότι τα παιδιά δεν χρειάζεται να αναζητήσουν αυτά τα βίντεο – οι αλγόριθμοι των πλατφορμών τα προωθούν απευθείας, με αποτέλεσμα οι γονείς να ανησυχούν τόσο για τις άμεσες όσο και για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.

Πώς επηρεάζει η βία την ανάπτυξη των παιδιών;

Η διαδικτυακή βία μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη των παιδιών σε πολλούς τομείς:

• Επιθετική συμπεριφορά: Η συνεχής έκθεση στη βία μπορεί να κάνει την επιθετικότητα να φαίνεται φυσιολογική αντίδραση σε μια σύγκρουση.
• Ψυχική υγεία: Η συχνή επαφή με βίαιο περιεχόμενο αυξάνει τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε απευαισθητοποίηση.

Βίαιη συμπεριφορά στην εφηβεία: Πώς να την αναγνωρίσετε έγκαιρα

Τι είδους βία μπορεί να συναντήσουν τα παιδιά στο διαδίκτυο;

Τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με διάφορες μορφές βίας, όπως:

• Πραγματικές επιθέσεις που διαδίδονται ως «ψυχαγωγία» ή περιγράφονται ως « σκηνές – σοκ».
• Σεξουαλική βία ή παρενόχληση μέσω αναρτήσεων ή βίντεο.
• Γραφικές εικόνες με τραυματισμούς, αίμα ή σκηνές βίας.
• Επιθετική ή μισαλλόδοξη γλώσσα, όπως cyberbullying και απειλές.
• Βίαια gaming σενάρια που συχνά περιλαμβάνουν ακραίες σκηνές.
• Επικίνδυνες διαδικτυακές προκλήσεις που προωθούν αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

Ακόμα και τα δελτία ειδήσεων ή τα βίντεο από πολέμους και καταστροφές μπορούν να φέρουν τα παιδιά αντιμέτωπα με σκληρές εικόνες, προκαλώντας φόβο και ανησυχία.

Πώς αναγνωρίζουν οι γονείς σημάδια έκθεσης σε βία;

Οι αλλαγές στη συμπεριφορά και τη διάθεση είναι βασικά σημάδια. Μπορεί να εμφανιστούν:

• Αυξημένη επιθετικότητα ή ευερεθιστότητα.
• Συναισθηματική απόσυρση, λύπη ή έντονο άγχος.
• Αλλαγές στις κοινωνικές σχέσεις ή στις καθημερινές συνήθειες.

Τα παιδιά που εκτίθενται συχνά μπορεί να μιμούνται τη βίαιη συμπεριφορά ή να υιοθετούν πιο σκληρή στάση απέναντι στους άλλους.

Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τη σχολική βία

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

O κ. Michael Vallejo, LCSW συμβουλεύει τα εξής:

• Θέστε σαφείς κανόνες και όρια γύρω από τον χρόνο οθόνης και το περιεχόμενο.
• Χρησιμοποιήστε γονικούς ελέγχους για περιορισμό της πρόσβασης σε βίαιο υλικό.
• Παρακολουθήστε μαζί το περιεχόμενο, ώστε να συζητάτε όσα βλέπει το παιδί.
• Ενθαρρύνετε ανοιχτή επικοινωνία, ώστε να αισθάνεται ασφάλεια να μιλήσει.
• Υπενθυμίστε οικογενειακές αξίες, όπως ο σεβασμός και η μη βία.

Πώς να ενδυναμώσετε τα παιδιά να αντιμετωπίζουν τη βία;

Η προστασία δεν αφορά μόνο την αποφυγή περιεχομένου, αλλά και την εκπαίδευση:

• Διδάξτε τα να αμφισβητούν το περιεχόμενο: γιατί δημιουργήθηκε; ποιον στόχο έχει;
• Ενισχύστε την συναισθηματική τους επίγνωση, ώστε να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται συναισθήματα όπως φόβος ή θυμός.
• Δώστε το παράδειγμα στη λύση συγκρούσεων χωρίς βία.
• Εντάξτε τα στη διαδικασία των κανόνων, ώστε να νιώθουν υπεύθυνα για τις επιλογές τους.

Σχολικός εκφοβισμός στην Ελλάδα:Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά

Ξεκινώντας τη συζήτηση

Η προστασία από τη διαδικτυακή βία δεν σημαίνει ότι πρέπει να απομονώσουμε τα παιδιά από κάθε αρνητικό ερέθισμα. Σημαίνει να τους δίνουμε τα κατάλληλα εργαλεία για να περιηγούνται με ασφάλεια στον ψηφιακό κόσμο.

Κάθε συζήτηση, κάθε όριο και κάθε καθοδήγηση τα βοηθούν να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και αυτοπεποίθηση. Ο ρόλος σας ως γονείς είναι να είστε δίπλα τους, ώστε να μάθουν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια και υπευθυνότητα. Κι αυτό ξεκινάει από νωρίς.