Η ανθεκτικότητα των παιδιών: Το δώρο που χτίζεται μέσα στις δυσκολίες

Γύρισε το παιδί μου από το σχολείο λυπημένο. Δεν θέλει να μιλήσει, δεν με κοιτάζει καν, κλείνεται στο δωμάτιό του και ο αέρας στο σπίτι αλλάζει. Νιώθω τη στενοχώρια του σχεδόν στο σώμα μου. Προσπαθώ να μαντέψω τι έγινε: ρωτάω στο γκρουπ των γονιών, παίρνω τηλέφωνο τη δασκάλα, αλλά τίποτα.

Όχι ελευθερία χωρίς όρια: Το κόλπο που θα λατρέψετε ως γονείς

Και το βράδυ, λίγο πριν κοιμηθεί, έρχεται το ξέσπασμα.
Με δάκρυα που δεν σταματούν, μου λέει πως μια συμμαθήτρια κάνει πάρτι — και δεν προσκλήθηκε.
Η καρδιά μου ραγίζει. Το μυαλό μου παίρνει φωτιά.
Να πάρω τη μαμά του άλλου παιδιού και να ζητήσω τον λόγο; Να μιλήσω στη δασκάλα; Να το κάνω θέμα;
«Το δικό μου παιδί να μείνει εκτός;» σκέφτομαι.
Και στην προσπάθειά μου να το ανακουφίσω, σχεδόν υπόσχομαι: «Μη στεναχωριέσαι, θα το κανονίσω εγώ… θα πας στο πάρτι.»

Παιδοψυχολόγοι προειδοποιούν: Οι 3 συνήθειες που «κόβουν τα φτερά» των παιδιών

Αυτή είναι η στιγμή που όλοι οι γονείς έχουμε ζήσει: εκεί όπου ο δικός τους πόνος αγγίζει τον δικό μας. Εκεί όπου θέλουμε τόσο έντονα να διορθώσουμε, να προστατεύσουμε, να πάρουμε μακριά κάθε δυσφορία.

Όμως, όπως μας θυμίζει και η Δρ. Becky Kennedy, η ανθεκτικότητα δεν χτίζεται όταν λύνουμε εμείς τις δυσκολίες — χτίζεται όταν μένουμε μαζί με το παιδί μέσα σε αυτές.

Η ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα ενός παιδιού να νιώθει όλα του τα συναισθήματα και, παρά την αναστάτωση, να παραμένει συνδεδεμένο με τον εαυτό του. Να πάρει μια ανάσα, να πει «πονάω, αλλά μπορώ να το αντέξω».

Και η καθημερινότητα τους προσφέρει δεκάδες μικρές «ασκήσεις»: ένα παιχνίδι που χαλάει, μια φιλία που αλλάζει, μια αδεξιότητα, μια απώλεια. Μέσα σε αυτές τις στιγμές γεννιέται η ψυχική ανθεκτικότητα — όχι όταν όλα πάνε όπως θα ήθελαν.

Η δεξιότητα που κάνει τα παιδιά επιτυχημένα και ανθεκτικά, σύμφωνα με ειδικό

Και γνωρίζουμε πολύ καλά πως το μέλλον τους θα είναι γεμάτο από τέτοιες στιγμές.

Θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν ένα τεστ που δεν πήγε όπως το περίμεναν, μια ομαδική εργασία που δεν κύλησε δίκαια, έναν φίλο που θα απομακρυνθεί, μια εφηβική καρδιά που θα ραγίσει.
Αργότερα, μια σχολή που δεν μπήκαν, μια συνέντευξη που δεν πέτυχε, μια δουλειά που δεν ήταν όπως την είχαν φανταστεί, την ίδια την ενηλικίωση και τις υποχρεώσεις που φέρνει.
Η ζωή φέρνει αναπόφευκτα μικρές και μεγάλες απογοητεύσεις — και το δώρο που χτίζουμε σήμερα είναι ο τρόπος που θα τις αντιμετωπίσουν αύριο.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη: η ανθεκτικότητα των παιδιών χτίζεται παράλληλα με τη δική μας.

Πολλές φορές δυσκολευόμαστε όχι επειδή το παιδί δεν αντέχει, αλλά επειδή εμείς δεν αντέχουμε να το βλέπουμε να πονά. Δεν έχουμε μάθει να μένουμε με τη λύπη, την απογοήτευση, την αβεβαιότητα ούτε μέσα μας ούτε γύρω μας.

Η ανθεκτικότητα είναι το πιο σημαντικό μάθημα ζωής που μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας

Έτσι, κάνουμε τα πάντα για να τις προσπεράσουμε: τους λέμε «μη στεναχωριέσαι», «δεν πειράζει», «θα γίνει κάτι καλύτερο», κυρίως για να ηρεμήσουμε εμείς.

Όμως, τα συναισθήματα δεν εξαφανίζονται όταν τα κρύβουμε.
Είναι σαν μία πλαστική μπάλα στη θάλασσα: όσο κι αν την πιέζουμε κάτω από το νερό, κάποια στιγμή θα πεταχτεί ξανά στην επιφάνεια — και όσο πιο βαθιά τη βουλιάξαμε, τόσο πιο ψηλά θα αναδυθεί.

Αντίθετα, όταν αναγνωρίζουμε πρώτα μέσα μας αυτή τη δυσκολία και της δίνουμε χώρο, καθόμαστε δίπλα στο παιδί και του λέμε:
«Πονάει πολύ αυτό, το ξέρω… είμαι εδώ μαζί σου»,
Του δίνουμε χώρο να επεξεργαστεί αυτό που νιώθει. Του μαθαίνουμε ότι τα δύσκολα συναισθήματα δεν είναι επικίνδυνα ούτε απαγορευμένα — είναι ανθρώπινα. Κι ότι δεν χρειάζεται να τα περάσει μόνο του.

Παιδική ανθεκτικότητα: 5 απλοί τρόποι για να την καλλιεργείτε καθημερινά

Τότε η καρδιά του μαθαίνει κάτι βαθύ: «Μπορώ να αντέξω αυτό που νιώθω. Και μέχρι να μπορώ, κάποιος στέκεται δίπλα μου.»

Αυτό είναι το δώρο της ανθεκτικότητας.

Ένα δώρο που δεν χτίζεται σε μία στιγμή, αλλά σε αμέτρητες μικρές στιγμές σύνδεσης μέσα στις δυσκολίες.

Και το χτίζουμε μαζί για εμάς και τα παιδιά μας. Κάθε φορά που δεν τρέχουμε να σβήσουμε τον πόνο μας και του παιδιού μας, αλλά στεκόμαστε δίπλα του ως η γερή βάση πάνω στην οποία στηρίζεται για να μεγαλώσει.

Αθηνά Τσέλλου
Coach for Growth
email: coachingbyathina@gmail.com