Η νέα γενιά σε πίεση: Πώς να θωρακίσουμε την ψυχική υγεία και ανθεκτικότητα των παιδιών

Τα τελευταία χρόνια, η ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων στην Ελλάδα αποτελεί μείζον κοινωνικό ζήτημα.

Η καθημερινή πίεση, τα social media, η συνεχής ανάγκη προσαρμογής δημιουργούν νέα, πολύπλοκα ερεθίσματα και απαιτήσεις για τα παιδιά τα οποία μην μπορώντας να διαχειριστούν όλα αυτά, συχνά εκδηλώνουν συμπτώματα όπως άγχος, δυσκολίες συγκέντρωσης, προβλήματα ύπνου, ευερεθιστότητα, μεταβολές στη διάθεση ή κοινωνική απομόνωση.

9 πράγματα που οι έφηβοι απεγνωσμένα θέλουν να πουν στους γονείς τους αλλά ποτέ δεν το κάνουν

Όπως εξηγεί η Θεανώ Τούμα, παιδοψυχίατρος και επιστημονική σύμβουλος της Πρωτοβουλίας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, στο Mothersblog.gr με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, παρά τις δυσκολίες στην πρόσβαση σε δημόσιες δομές ψυχικής υγείας και την άνιση κατανομή των υπηρεσιών, παρατηρείται σταδιακή βελτίωση στην ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την πρόληψη. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και τα ίδια τα παιδιά είναι πλέον - όλοι- πιο πρόθυμοι να μιλήσουν, να ζητήσουν βοήθεια και να συμμετέχουν ενεργά σε προγράμματα ενδυνάμωσης και υποστήριξης.

Πώς το body shaming στα social media επηρεάζει ψυχικά τα κορίτσια στην εφηβεία

Η οικογένεια και το σχολείο αναδεικνύονται ως τα βασικά σημεία αναφοράς για την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών. Η σταθερή παρουσία, η ενεργητική ακρόαση, η ενσυναίσθηση και η καθημερινή σύνδεση με τα παιδιά είναι στοιχεία που ενισχύουν την ασφάλεια και την ψυχολογική ισορροπία τους. Παράλληλα, όπως επισημαίνει η κα Τούμα, η έγκαιρη παρατήρηση αλλαγών στη συμπεριφορά ή τη διάθεση, η συνεργασία σχολείου και γονέων και η πρόσβαση σε ειδικούς ψυχικής υγείας, όταν χρειάζεται, μπορούν να κάνουν τη διαφορά στην ανάπτυξη ενός υγιούς, ισορροπημένου και ανθεκτικού παιδιού, ικανό να διαχειριστεί τις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής.

Ερ. Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση της ψυχικής υγείας των παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα;

Θ.Τ. Τα τελευταία χρόνια, η ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων στην Ελλάδα απασχολεί όλο και περισσότερο τόσο τους ειδικούς όσο και την κοινωνία συνολικά. Οι ανάγκες αυξάνονται και τα αιτήματα για αξιολόγηση, συμβουλευτική ή θεραπευτική υποστήριξη είναι σαφώς περισσότερα σε σχέση με παλαιότερα. Στην καθημερινή κλινική πρακτική, παρατηρείται ότι πολλά παιδιά και έφηβοι δυσκολεύονται να διαχειριστούν το άγχος και την ανάγκη για συνεχή προσαρμογή σε ένα απαιτητικό περιβάλλον. Συχνά εκδηλώνουν ευερεθιστότητα, δυσκολίες συγκέντρωσης, προβλήματα ύπνου, μεταβολές στη διάθεση ή απόσυρση από κοινωνικές δραστηριότητες. Οι έφηβοι ειδικότερα, φαίνεται να αντιμετωπίζουν εντονότερα ζητήματα σε σχέση με την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμηση, ενώ παρατηρούνται αυξημένα περιστατικά συναισθηματικών δυσκολιών, και δυσκολιών στις διαπροσωπικές σχέσεις. Παράλληλα, καταγράφονται αυξημένες ανάγκες υποστήριξης για μαθησιακές δυσκολίες και Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας, αλλά και για διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού και της πίεσης που ασκείται μέσω του διαδικτύου. Οι δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας προσπαθούν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες ανάγκες, ωστόσο οι δομές παραμένουν υποστελεχωμένες και άνισα κατανεμημένες σε όλη τη χώρα. Στις μεγάλες πόλεις η πρόσβαση είναι σχετικά ευκολότερη, ενώ στην περιφέρεια και στα νησιά οι επιλογές είναι περιορισμένες. Πολλοί γονείς αναγκάζονται να απευθυνθούν σε ιδιώτες, όπου όμως συχνά υπάρχουν μεγάλες λίστες αναμονής και σημαντικό οικονομικό βάρος. Ένα θετικό στοιχείο είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική πρόοδος στην ενημέρωση και στην αποδοχή των δυσκολιών της ψυχικής υγείας. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι ίδιοι οι έφηβοι είναι πλέον πιο πρόθυμοι να μιλήσουν, να ζητήσουν βοήθεια και να συμμετέχουν ενεργά σε προγράμματα πρόληψης και ενδυνάμωσης. Η εικόνα συνολικά δείχνει ότι η ψυχική υγεία των παιδιών στην Ελλάδα βρίσκεται σε μια φάση μετάβασης: τα προβλήματα είναι υπαρκτά και συχνά, όμως η ευαισθητοποίηση, η συνεργασία και η ενημέρωση βελτιώνονται σταθερά. Το ζητούμενο είναι να ενισχυθούν οι υπηρεσίες, να υπάρξει πρόσβαση σε όλους τους νομούς και να αναπτυχθούν παρεμβάσεις πρόληψης μέσα στο σχολείο και την κοινότητα.

Ερ. Ποιες είναι οι πιο συχνές προκλήσεις ή προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σήμερα;

Θ.Τ. Τα παιδιά και οι έφηβοι σήμερα μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον που εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα, γεμάτο απαιτήσεις, πληροφορίες και ερεθίσματα. Αυτή η πραγματικότητα τα βοηθά να γίνονται πιο ευπροσάρμοστα, αλλά ταυτόχρονα τα εκθέτει σε έντονη πίεση και άγχος, που σε παλαιότερες εποχές εμφανίζονταν πολύ αργότερα στη ζωή.

Μία από τις πιο συχνές προκλήσεις είναι το άγχος επίδοσης και η συνεχής ανάγκη να αποδεικνύουν ότι τα καταφέρνουν: στο σχολείο, στις δραστηριότητες, ακόμη και στις κοινωνικές σχέσεις. Πολλά παιδιά βιώνουν καθημερινά υψηλά επίπεδα πίεσης για επιτυχία, με αποτέλεσμα να εμφανίζουν κόπωση, υπερδιέγερση, δυσκολία συγκέντρωσης και προβλήματα ύπνου.

Ο σχολικός εκφοβισμός, είτε εκδηλώνεται στο σχολείο είτε μέσα από τα ψηφιακά μέσα, παραμένει ένα ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα. Το αίσθημα απόρριψης, φόβου ή ντροπής που προκαλεί μπορεί να επηρεάσει βαθιά τη συναισθηματική ανάπτυξη και να πλήξει την αυτοεκτίμηση του παιδιού. Τα παιδιά πολλές φορές διστάζουν να μιλήσουν, είτε γιατί φοβούνται αντίποινα είτε γιατί πιστεύουν πως κανείς «δεν θα τα καταλάβει». Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να παρατηρούν τις αλλαγές στη συμπεριφορά, να δίνουν χώρο στο παιδί να εκφραστεί και να παρεμβαίνουν έγκαιρα με συνεργατικό τρόπο, χωρίς κατηγορίες ή τιμωρίες. Η πρόληψη μέσα από την εκπαίδευση στην ενσυναίσθηση και στον σεβασμό είναι πάντα πιο αποτελεσματική από την αντιμετώπιση μετά το γεγονός.

Επιπλέον, παρατηρούνται όλο και συχνότερα δυσκολίες συγκέντρωσης, μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα στην οργάνωση, που συνδέονται με το έντονο γνωστικό και ψηφιακό φορτίο της εποχής. Η υπερβολική χρήση οθονών, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και ο μειωμένος ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι συμβάλλουν στην εμφάνιση δυσκολιών στη ρύθμιση του συναισθήματος και τη διάθεση. Σε αρκετές περιπτώσεις, το στρες στην οικογένεια και οι απαιτητικοί ρυθμοί ζωής λειτουργούν προσθετικά, ενισχύοντας την ανησυχία και την κόπωση των παιδιών.
Παρόλα αυτά, τα περισσότερα παιδιά διαθέτουν ανθεκτικότητα! Με κατάλληλη ενημέρωση, συνεργασία σχολείου και οικογένειας και έγκαιρη παρέμβαση, μπορούν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες.

Ερ. Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου στην πρόληψη και στήριξη της ψυχικής υγείας των παιδιών;

Θ.Τ. Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου είναι καθοριστικός, γιατί αποτελούν τα δύο βασικά περιβάλλοντα μέσα στα οποία διαμορφώνεται η συναισθηματική ασφάλεια και η ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού. Η οικογένεια είναι το πρώτο σύστημα στο οποίο ανήκει το παιδί όταν γεννιέται. Από εκεί το παιδί μαθαίνει τι σημαίνει εμπιστοσύνη, σταθερότητα και φροντίδα. Όταν το οικογενειακό σύστημα είναι υποστηρικτικό, το παιδί νιώθει ότι μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του χωρίς φόβο, να ζητήσει βοήθεια και να αναγνωρίσει τις ανάγκες του. Δεν χρειάζεται οι γονείς να είναι «τέλειοι»! Χρειάζεται να είναι διαθέσιμοι, σταθεροί και πρόθυμοι να ακούσουν. Η πρόληψη ξεκινά από την καθημερινή επικοινωνία: λίγα λεπτά ουσιαστικού χρόνου, κοινές δραστηριότητες, ειλικρινές ενδιαφέρον.

Το σχολείο, από την άλλη πλευρά, είναι ο χώρος όπου το παιδί μαθαίνει να σχετίζεται με συνομηλίκους, να συνεργάζεται και να αναγνωρίζει τη θέση του μέσα σε μια κοινότητα. Ένα σχολικό περιβάλλον που καλλιεργεί σεβασμό, ενσυναίσθηση και αποδοχή συμβάλλει ουσιαστικά στην ψυχική υγεία των μαθητών.
Οι εκπαιδευτικοί, όταν είναι ευαισθητοποιημένοι σε θέματα ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης, μπορούν να εντοπίσουν έγκαιρα αλλαγές στη συμπεριφορά, να παρέμβουν υποστηρικτικά και να ενημερώσουν τους γονείς με τρόπο συνεργατικό.

Η σύνδεση ανάμεσα στην οικογένεια και το σχολείο είναι επίσης κρίσιμη. Όταν υπάρχει ανοιχτή επικοινωνία, διάλογος και έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών, αποτρέπονται οι παρεξηγήσεις και διευκολύνεται η υποστήριξη.

Η ψυχική υγεία των παιδιών δεν στηρίζεται μόνο στους ειδικούς! Χτίζεται καθημερινά μέσα από τις σχέσεις, τη σταθερότητα και το αίσθημα ότι «μπορώ να ανήκω κάπου όπου με καταλαβαίνουν».

Ερ. Ποιες δυσκολίες συναντούν οι γονείς για να έχουν πρόσβαση σε δομές ψυχικής υγείας;

Θ.Τ. Η πρόσβαση των γονέων σε δομές ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους παραμένει δύσκολη σε πολλές περιοχές της χώρας. Τα δημόσια παιδοψυχιατρικά τμήματα είναι λίγα, υποστελεχωμένα και άνισα κατανεμημένα, με αποτέλεσμα οι χρόνοι αναμονής να είναι συχνά πολύ μεγάλοι. Στα μεγάλα αστικά κέντρα οι επιλογές είναι περισσότερες, ενώ στην περιφέρεια και στα νησιά οι δυνατότητες είναι περιορισμένες, γεγονός που οδηγεί πολλές οικογένειες να απευθύνονται σε ιδιώτες. Αυτό, όμως, δημιουργεί νέα εμπόδια: το οικονομικό κόστος είναι συχνά υψηλό και οι γονείς χρειάζεται πολλές φορές να αναζητήσουν μόνοι τους πληροφορίες μέσα σε ένα σύστημα που δεν είναι πάντα ξεκάθαρο ή εύκολα προσβάσιμο. Δεν λείπει και η ανησυχία για τον κοινωνικό στιγματισμό, ειδικά σε μικρότερες κοινότητες.

Η ουσιαστική ενίσχυση των δημόσιων δομών, η ενημέρωση των πολιτών για τις διαθέσιμες υπηρεσίες και ο καλύτερος συντονισμός μεταξύ σχολείων, υγειονομικών φορέων και τοπικών κοινοτήτων είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορούν οι οικογένειες να ζητούν και να λαμβάνουν έγκαιρα τη βοήθεια που χρειάζονται.

Τα τελευταία χρόνια, γίνονται ουσιαστικά βήματα για τη βελτίωση αυτής της κατάστασης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, που υποστηρίζεται αποκλειστικά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) στο πλαίσιο της Διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία (ΔΠΥ). Η δράση αυτή στοχεύει να ενισχύσει τις δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας στη χώρα και να διασφαλίσει ότι κάθε παιδί, έφηβος και οι οικογένειές τους, θα έχουν πρόσβαση σε τεκμηριωμένες και ποιοτικές θεραπείες για θέματα ψυχικής υγείας. Παράλληλα, προσφέρει επιμορφωτικά προγράμματα για επαγγελματίες υγείας, ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς και δικαστικούς λειτουργούς, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αναπτύξουν δεξιότητες έγκαιρης αναγνώρισης και αποτελεσματικής υποστήριξης των παιδιών. Το επιμορφωτικό υλικό αναπτύχθηκε από τη συνεργασία των μελών του Δικτύου της Πρωτοβουλίας και επαγγελματιών ψυχικής υγείας του Child Mind Institute της Νέας Υόρκης, συνδυάζοντας κατ’ αυτό τον τρόπο εθνική και διεθνή τεχνογνωσία. Η εξειδικευμένη επιμόρφωση που απευθύνεται σε ειδικούς ψυχικής υγείας αποτελεί μια σημαντική επένδυση στην πρόληψη και στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ειδικών, που μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για τα παιδιά και τους εφήβους στη χώρα μας.

Ερ. Πώς επηρεάζουν η τεχνολογία, τα social media και η ψηφιακή ζωή την ψυχική κατάσταση των παιδιών;

Θ.Τ. Η τεχνολογία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των παιδιών και των εφήβων. Μέσα από αυτήν μαθαίνουν, επικοινωνούν, εκφράζονται και ψυχαγωγούνται. Δεν είναι, λοιπόν, κάτι «κακό» από μόνο του, το ζήτημα είναι όμως ο τρόπος και ο βαθμός χρήσης της. Όταν η ψηφιακή ζωή κυριαρχεί εις βάρος της πραγματικής, τότε αρχίζουν να εμφανίζονται δυσκολίες. Η υπερβολική χρήση οθονών, η συνεχής έκθεση σε εικόνες και πληροφορίες και η έλλειψη πραγματικής αλληλεπίδρασης μπορούν να συμβάλλουν σε αυξημένο άγχος, δυσκολίες συγκέντρωσης και προβλήματα ύπνου. Τα social media, ειδικά στην εφηβεία, δημιουργούν ένα περιβάλλον διαρκούς σύγκρισης. Οι νέοι συγκρίνουν τον εαυτό τους με «τέλειες» εικόνες, μη ρεαλιστικές και πολλές φορές νιώθουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά τα πρότυπα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια και αίσθημα ανεπάρκειας. Παράλληλα, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τον κίνδυνο του διαδικτυακού εκφοβισμού και της έκθεσης σε ακατάλληλο περιεχόμενο. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις έντονες εμπειρίες του ψηφιακού χώρου, με αποτέλεσμα να βιώνουν πίεση και συναισθηματική κόπωση. Από την άλλη πλευρά, όταν η τεχνολογία χρησιμοποιείται με μέτρο και με καθοδήγηση, μπορεί να γίνει ένα εξαιρετικό εργαλείο δίνοντας ευκαιρίες για δημιουργικότητα, μάθηση και κοινωνική δικτύωση. Το σημαντικό είναι να υπάρχει ισορροπία. Οι γονείς χρειάζεται να θέτουν σαφή και σταθερά όρια, να ενδιαφέρονται ενεργά για το τι κάνουν τα παιδιά στο διαδίκτυο και να δημιουργούν στο σπίτι περιόδους αποσύνδεσης από τις οθόνες, ιδιαίτερα πριν τον ύπνο.

Περισσότερο όμως από τον χρόνο που περνούν στην οθόνη, σημασία έχει η ποιότητα της ψηφιακής αυτής εμπειρίας και η ανοιχτή επικοινωνία στην οικογένεια. Όταν τα παιδιά αισθάνονται ότι μπορούν να μιλήσουν για ό,τι βλέπουν και βιώνουν online χωρίς φόβο ή επίκριση, τότε η τεχνολογία γίνεται μέσο σύνδεσης και όχι απομόνωσης!

Ερ. Ποια πρώιμα σημάδια άγχους, κατάθλιψης ή άλλων ψυχολογικών προβλημάτων μπορούν να αναγνωρίσουν οι γονείς;

Θ.Τ. Οι γονείς είναι συχνά οι πρώτοι που μπορούν να αντιληφθούν ότι «κάτι αλλάζει» στο παιδί τους και η προσεκτική παρατήρηση της καθημερινότητας δίνει πολλές πληροφορίες. Ένα από τα πιο συνηθισμένα προειδοποιητικά σημάδια είναι η αλλαγή στη διάθεση ή στη συμπεριφορά. Ένα παιδί που ήταν χαρούμενο μπορεί να γίνει πιο ευερέθιστο, αποσυρμένο ή νευρικό. Η απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που παλαιότερα το ευχαριστούσαν, η πτώση στη σχολική επίδοση, η δυσκολία συγκέντρωσης και οι διαταραχές ύπνου ή όρεξης αποτελούν επίσης ενδείξεις ότι κάτι το απασχολεί βαθύτερα. Στα μικρότερα παιδιά, το άγχος ή η θλίψη μπορεί να εκδηλωθούν μέσα από σωματικά ενοχλήματα, όπως συχνοί πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι ή σωματικά ενοχλήματα χωρίς κάποιο εύρημα από την κλινική εξέταση. Οι έφηβοι μπορεί να απομονωθούν, να μειωθεί η αυτοπεποίθησή τους, να κάνουν αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό τους. Το σημαντικό είναι να παρατηρήσουμε τη διάρκεια των συμπτωμάτων αυτών και κατά πόσο επηρεάζεται η λειτουργικότητα του παιδιού. Αν τα συμπτώματα επιμένουν για εβδομάδες και επηρεάζουν τη σχολική, κοινωνική ή οικογενειακή ζωή του παιδιού, τότε χρειάζεται η καθοδήγηση από ειδικό ψυχικής υγείας. Η έγκαιρη αναγνώριση δεν σημαίνει ότι υπάρχει «διάγνωση», αλλά ότι δίνουμε στο παιδί την ευκαιρία να λάβει βοήθεια πριν η δυσκολία γίνει πιο έντονη.

Πάνω απ’ όλα, οι γονείς χρειάζεται να δείχνουν διαθεσιμότητα και ενσυναίσθηση. Ένα παιδί που νιώθει ότι μπορεί να μιλήσει ελεύθερα χωρίς κριτική κάνει ήδη το πρώτο, πιο σημαντικό βήμα για τη φροντίδα της ψυχικής του υγείας.

Ερ. Τι συμβουλές θα δίνατε στους γονείς για να στηρίξουν αποτελεσματικά την ψυχική υγεία των παιδιών τους καθημερινά;

Θ.Τ. Η ψυχική υγεία των παιδιών στηρίζεται σε μικρές, σταθερές στιγμές σύνδεσης μέσα στην καθημερινότητα. Το πιο σημαντικό που μπορούν να προσφέρουν οι γονείς είναι παρουσία, σταθερότητα και αποδοχή. Ένα παιδί που νιώθει ότι το ακούν χωρίς να το κρίνουν, ότι μπορεί να εκφράσει τον θυμό, τη χαρά ή τη λύπη του χωρίς φόβο, έχει ήδη χτίσει τις βάσεις της ψυχικής ανθεκτικότητας. Η επικοινωνία είναι το κλειδί! Πόσο σημαντικό είναι για ένα παιδί να το ρωτούν όχι μόνο «τι έκανες σήμερα;» αλλά «πώς ένιωσες σήμερα;»! Η ενεργητική ακρόαση και η ενσυναίσθηση έχουν μεγαλύτερη δύναμη από όλες τις συμβουλές. Εξίσου σημαντική είναι η θετική ενίσχυση, να επαινούμε δηλαδή την προσπάθεια, όχι μόνο το αποτέλεσμα, και να δείχνουμε στο παιδί ότι η αξία του δεν εξαρτάται από την επίδοσή του. Οι γονείς δεν χρειάζεται να έχουν όλες τις απαντήσεις. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να ζητήσουν υποστήριξη όταν κάτι τους ανησυχεί. Το μήνυμα που περνούν στα παιδιά τους όταν το κάνουν είναι ότι το να ζητάς βοήθεια δεν είναι αδυναμία, αλλά πράξη δύναμης και φροντίδας.

Τελικά, το πιο θεραπευτικό για ένα παιδί είναι να βλέπει τους γονείς του ήρεμους, σταθερούς και συναισθηματικά παρόντες. Η ψυχική ισορροπία του παιδιού ανθίζει μέσα στη δική τους ηρεμία κι αυτό είναι το πιο πολύτιμο δώρο που μπορούν να του προσφέρουν.

Περισσότερες συμβουλές για γονείς σχετικά με τις δυσκολίες ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας, μπορείτε να βρείτε εδώ. Για πληροφορίες σχετικά με τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής & Υπερκινητικότητας, κάνετε κλικ εδώ