«Crunchy Teen»: Το νέο TikTok trend που κρύβει κινδύνους για την υγεία των εφήβων

Το νέο TikTok trend ακούει στο όνομα «Crunchy Teen» και αφορά τους εφήβους.

Crunchy μαμά: Όταν η φύση είναι το μόνο manual που χρειάζεσαι

Ο όρος «Crunchy Teen» είναι μια πρόσφατη τάση που αναπτύχθηκε κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αφορά εφήβους που υιοθετούν έναν πιο «φυσικό» και «οικολογικό» τρόπο ζωής. Προέρχεται από τη δεκαετία του '70 και αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει άτομα που ασπάζονταν έναν εναλλακτικό, φυσικό ή χίπικο τρόπο ζωής (π.χ. φυτική διατροφή, βιολογικά προϊόντα, οικολογικές πρακτικές).

Στην εκδοχή των εφήβων σήμερα, αυτό περιλαμβάνει:

Έρευνα: Μόνο το 2% των εφήβων τρώει αρκετά λαχανικά- Πώς θα τα εντάξετε στην διατροφή τους

• Προτίμηση σε φυσικά, βιολογικά και φυτικά προϊόντα.

• Απόρριψη της «τοξικής» ομορφιάς και των mainstream τάσεων μόδας.

• Αυτοσχέδια καλλυντικά και προϊόντα περιποίησης (DIY skincare).

• Προώθηση εναλλακτικών θεραπειών (π.χ. κρυστάλλους, αιθέρια έλαια).

• Αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων και fast food.

• Ενασχόληση με οικολογικά θέματα και βιώσιμες πρακτικές.

Δεν είναι λίγοι οι έφηβοι που έχουν κάποιες αρκετά ριζοσπαστικές θέσεις, όπως η πρόταση ότι σχεδόν όλα είναι τοξικά ενώ δαιμονοποιούν τα σούπερ μάρκετ.

Για παράδειγμα, ένας «crunchy teen» στο TikTok έφαγε ωμό βιολογικό μοσχαρίσιο κρέας από ζώα που έβοσκαν ελεύθερα και έδωσε συμβουλές (!) σε γονείς για το τι να ταΐζουν τα νήπια τους. Ένας άλλος έφηβος ισχυρίστηκε ότι προϊόντα μιας αλυσίδας προκαλούν αυτισμό.

Γιατί χρειάζεται γονική παρέμβαση;

Ενώ η φιλοσοφία αυτή μπορεί να ενθαρρύνει υγιεινές συνήθειες, αρκετοί ειδικοί προειδοποιούν ότι κυκλοφορεί πολλή παραπληροφόρηση σχετικά με τη διατροφή, την υγεία και τις θεραπείες. Ορισμένες «συμβουλές» μπορεί να είναι επιστημονικά αβάσιμες ή ακόμα και επικίνδυνες, όπως η ακραία αποτοξίνωση, η υπερβολική χρήση αιθέριων ελαίων ή η απόρριψη εμβολίων.

Η A. Susana Ramírez, PhD, MPH, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επικοινωνίας Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, λέει πως είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε νέους ανθρώπους να ασκούν κριτική στο σύστημα τροφίμων και να προωθούν υγιέστερες επιλογές, ειδικά προωθούνται τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα στη γενιά τους.

«Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η γραμμή ανάμεσα στην ενδυνάμωση και την παραπληροφόρηση μπορεί να γίνει θολή σε πλατφόρμες όπως το TikTok, όπου προσωπικές εμπειρίες συχνά αντικαθιστούν τα επιστημονικά δεδομένα», επισημαίνει. «Είναι σημαντικό να βλέπουμε εφήβους να αντιστέκονται στα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, αλλά κάποια από αυτά τα περιεχόμενα απλουστεύουν υπερβολικά τη διατροφή και κάπου εκεί ξεκινά η παραπληροφόρηση. Πρέπει να είμαστε εξίσου κριτικοί απέναντι στη ρητορική της "καθαρής διατροφής" που ηθικοποιεί το φαγητό, όπως και απέναντι στις διαφημίσεις που διαστρεβλώνουν την επιστήμη – και τα δύο μπορούν να βλάψουν τη δημόσια υγεία», επισημαίνει η A. Susana Ramírez.

Με αυτή την άποψη συντάσσεται και η Lotta Andonian MS, RDN, εγγεγραμμένη διαιτολόγος στη Λος Άντζελες, καθώς όπως λέει, οι υπερβολικές δηλώσεις, το φόβητρο και οι αντιφάσεις με τα επικρατούντα επιστημονικά δεδομένα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό.

Διατροφή στη εφηβεία : Το πρόχειρο φαγητό και ο ρόλος της άσκησης

«Αυτού του είδους τα βίντεο μπορεί να προκαλέσουν διατροφικές διαταραχές και επιπλοκές από την υιοθέτηση διατροφικών προτύπων βασισμένων σε παραπληροφόρηση ή επικίνδυνων συμβουλών», προειδοποιεί αφού δίνουν υπερβολική έμφαση στην πρωτεΐνη εις βάρος άλλων μακροθρεπτικών συστατικών, στον αποκλεισμό ολόκληρων ομάδων τροφίμων, στις προσπάθειες για «αποτοξινώσεις» ή «καθάρσεις», ή στην έκθεση σε πιθανούς παθογόνους παράγοντες από την κατανάλωση ωμού κιμά.

«Επίσης, μπορεί να μειώσει την απόλαυση του φαγητού και της διαδικασίας του φαγητού, κάτι που είναι άδικο. Το φαγητό είναι κάτι παραπάνω από τη διατροφή – είναι και απόλαυση, κουλτούρα, δημιουργικότητα και σύνδεση», προσθέτει η Lotta Andonian.

Αμφιλεγόμενες πληροφορίες σε θέματα υγείας στα social media

Μια μελέτη βρήκε ότι το 49% των χρηστών του Instagram που ακολουθούσαν λογαριασμούς με θέματα υγιεινής διατροφής εμφάνιζαν συμπτώματα νευρικής ανορεξίας. Μια άλλη έρευνα σε φοιτητές στο Πανεπιστήμιο του Ρόουντ Άιλαντ βρήκε ότι το 50% των συμμετεχόντων ανέφεραν πως τα social media επηρεάζουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την υγεία τους. Επίσης, το 48% ένιωθε ότι κρίνονται λόγω των επιλογών τους στο φαγητό εξαιτίας των social media.

Η Susana Ramírez λέει πως αυτό το είδος περιεχομένου πρέπει να μας ανησυχεί, καθώς μπορεί « να κανονικοποιήσει τον περιοριστικό τρόπο διατροφής, να προκαλέσει άγχος για τα τρόφιμα και να προωθήσει λάθος σκέψη, παρουσιάζοντας την υγεία ως ζήτημα καθαρότητας αντί για ισορροπίας. Ακόμη και αν έχουν καλές προθέσεις, αυτά τα μηνύματα μπορούν να ωθήσουν τους εφήβους – που ακόμα αναπτύσσουν την ταυτότητα και την εικόνα του σώματός τους – σε ανθυγιεινές σχέσεις με το φαγητό και την αυτοεκτίμηση».

Πέντε θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται τα έφηβα αγόρια

Προσθέτει πως οι έφηβοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αμφισβητούν το σύστημα τροφίμων, αλλά και τις πληροφορίες που ακούν, ειδικά όταν αυτές είναι φορτισμένες συναισθηματικά ή με ακραίους ισχυρισμούς. «Οι δίαιτες με υψηλή κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο χρόνιων νοσημάτων όπως ο καρκίνος, όμως δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη που να συνδέει τα επεξεργασμένα τρόφιμα με τον αυτισμό», επισημαίνει, τονίζοντας πόσο σημαντικό είναι οι έφηβοι να ελέγχουν όσα ακούνε αναζητώντας αξιόπιστες πηγές υγείας.