Έξυπνα παιδιά: Από ποιον κληρονομείται ο δείκτης νοημοσύνης, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες

Κληρονομείται η νοημοσύνη; Οι επιστημονικές μελέτες λένε, ναι και τα γονίδια του ενός από τους δύο γονείς φαίνεται να μετρούν περισσότερο.

Από ποιον λοιπόν κληρονομούμε την εξυπνάδα; Από τη μαμά ή τον μπαμπά; Ιδού η απάντηση.

Όταν γεννιέται ένα παιδί, ξεκινούν αμέσως τα σχόλια: «Έχει τη μύτη του πατέρα του», «Μοιάζει της μητέρας του», «Θυμίζει τη γιαγιά». Και η νοημοσύνη; Εκτός από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, είναι εύλογο να αναρωτηθούμε: από ποιον έχει κληρονομήσει την ευφυΐα του; Ποιος θα είναι ο δείκτης νοημοσύνης του; Και επηρεάζεται το QI από τη σειρά γέννησης; (Φαίνεται πως ναι).

Ενώ τα εξωτερικά χαρακτηριστικά είναι εμφανή, τα γνωστικά χαρακτηριστικά όπως το QI, δεν είναι ορατά με την πρώτη ματιά. Ωστόσο, κι αυτά είναι θέμα γονιδίων.

Το παιδί κληρονομεί την εξυπνάδα από τον πατέρα ή τη μητέρα; Οι γενετιστές απαντούν

Δεν υπάρχει «γονίδιο της εξυπνάδας»

Ας ξεχάσουμε την ιδέα του «γονιδίου της εξυπνάδας» σαν έναν διακόπτη που ενεργοποιείται ή όχι. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο συναρπαστική: η νοημοσύνη μας εξαρτάται από ένα δίκτυο γονιδίων που συνεργάζονται σαν ορχήστρα.

Οι αριθμοί μιλούν ξεκάθαρα: μόνο το μισό των γνωστικών μας ικανοτήτων προέρχεται άμεσα από το DNA. Το υπόλοιπο; Διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα από αυτά που ζούμε, μαθαίνουμε και βιώνουμε.

Είναι σαν να έχουμε τα υλικά για μια τούρτα, αλλά το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από το πώς τα συνδυάζουμε. Η ανατροφή, το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε και ακόμη και ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς μας αλληλεπιδρούν μαζί μας συμβάλλουν στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και των διανοητικών μας ικανοτήτων.

Πολλαπλές μορφές νοημοσύνης

Ο Howard Gardner ανέτρεψε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε τη νοημοσύνη, δείχνοντας ότι δεν υπάρχει μόνο μία. Κάποιοι είναι καλοί με αριθμούς και λογική, άλλοι διαπρέπουν με τις λέξεις, και άλλοι έχουν φυσικό ταλέντο στη μουσική.

Αυτή η ανακάλυψη είναι επαναστατική, γιατί σημαίνει ότι ο καθένας έχει τη δική του ξεχωριστή μορφή νοημοσύνης. Δεν υπάρχουν «πιο έξυπνοι» άνθρωποι γενικά, αλλά άνθρωποι έξυπνοι με διαφορετικούς τρόπους.

Είναι σαν υπερήρωες με διαφορετικές δυνάμεις: όλοι μοναδικοί, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Αυτή η θεωρία των πολλαπλών νοημοσυνών έχει αλλάξει εντελώς την εκπαιδευτική προσέγγιση σε πολλά σχολεία.

Τα παιδιά που έχουν εμμονή με τους δεινόσαυρους ίσως έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης

Από ποιον κληρονομούμε την εξυπνάδα; Η επιστήμη απαντά

Και τώρα στην ουσία του θέματος: από ποιον κληρονομούμε την ευφυΐα μας; Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα γονίδια που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της νοημοσύνης βρίσκονται πιο συχνά στο χρωμόσωμα Χ. Αυτό έχει μεγάλη σημασία: οι γυναίκες έχουν δύο, ενώ οι άντρες μόνο ένα. Αυτό σημαίνει ότι οι μητέρες μπορούν να μεταδώσουν περισσότερα γονίδια που σχετίζονται με τη νοημοσύνη απ’ ό,τι οι πατέρες. Μια διαφορά που ίσως εξηγεί γιατί γενετικά η νοημοσύνη έχει την τάση να περνά πιο εύκολα από τη μητρική πλευρά.

Μπορεί η σειρά γέννησης του παιδιού να επηρεάσει τη νοημοσύνη του;

Όπως, είπαμε όμως, παρόλο που η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο, δεν είναι το παν. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι γνωστικές λειτουργίες αναπτύσσονται μέσα από τις εμπειρίες της ζωής, κυρίως μέσα από τη σχέση με τα σημαντικά πρόσωπα.

Με άλλα λόγια, ακόμη κι αν η μητέρα μπορεί να μεταδώσει περισσότερα γονίδια νοημοσύνης, ο μπαμπάς, οι δάσκαλοι, οι φίλοι και το οικογενειακό περιβάλλον παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυσή της όπως και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού.