Ευγένιος Σπαθάρης: ο δάσκαλος που έδωσε «ψυχή» στις σκιές

Σαν σήμερα, πριν 5 χρόνια, στις 9 Μαΐου 2009, απεβίωσε ο καλλιτέχνης του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών, Ευγένιος Σπαθάρης, ένας από τους πιο σημαντικούς καραγκιοζοπαίκτες και ζωγράφος. Ο «πατέρας» του Καραγκιόζη ήταν 85 χρονών.

Ευγένιος Σπαθάρης: ο δάσκαλος που έδωσε «ψυχή» στις σκιές

Ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο λαϊκός καλλιτέχνης με το δυναμικό πνεύμα, ο γνήσιος εμψυχωτής ενός λαϊκού ήρωα, ο ζωγράφος με την πλούσια χρωματική ζωντάνια , ο αληθινός εκφραστής της ελληνικής παράδοσης, μα, πάνω απ'όλα, η προσωποποίηση της ανθρωπιάς και της απλότητας. αφιερώθηκε με ιδιαίτερο ζήλο στο θέατρο σκιών.

Στόχος του ήταν να ανεβάσει πολύ ψηλά τον Καραγκιόζη, τόσο σαν σημαντικό ελληνικό και παραδοσιακό θέαμα όσο και σαν εξαιρετικό είδος τέχνης και τεχνικής. Έτσι, ο Καραγκιόζης σταματά να μας παρακολουθεί και να μας διασκεδάζει μόνο από τον μπερντέ του: εμψυχώνεται, εκσυγχρονίζεται, εμφανίζεται σε όλον τον κόσμο, γίνεται τραγούδι και στο τέλος, αποκτά «ένα κεραμίδι» για να ξαποσταίνει που και που. Όλα αυτά κατάφερε να πραγματοποιήσει ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο δάσκαλος του ελληνικού θεάτρου σκιών, όπως τον αποκαλούν και το πέτυχε με τέτοια προσοχή και ευλάβεια απέναντι στην τέχνη, που ο ήρωας μας δεν έχασε ούτε την ελληνικότητα του αλλά ούτε την γνήσια λαϊκότητα που εκπροσωπεί.

Ο Ευγένιος Σπαθάρης τιμήθηκε με το Βραβείο Ρώμης (1962), με το Α' Μετάλλιο του Πρίγκιπα του Μοντ, το Α' Βραβείο Πολωνίας (1978), το Α' Μετάλλιο Τοσκανίνι (Ιταλία) το 1978, ενώ το 2007 τιμήθηκε ιδιαίτερα από το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού για τη μεγάλη του προσφορά στο καλλιτεχνικό αυτό είδος, για το οποίο του αναγνωρίστηκε ο τίτλος του μεγάλου δασκάλου.

Τέλος, τον Ιούνιο του 1995, ο Ευγένιος Σπαθάρης αμείφτηκε με το ωραιότερο δώρο που θα μπορούσε να τιμηθεί ένας καλλιτέχνης. Ένας καλλιτέχνης που ζούσε για να προσφέρει την χαρά και το χαμόγελο σε όλους τους θαυμαστές του τόσα χρόνια πιστού φίλου τους, Καραγκιόζη. Ο Δήμος Αμαρουσίου, με ιδιαίτερο σεβασμό και αγάπη απέναντι στο πρόσωπο του μεγάλου καλλιτέχνη, εξασφάλισε μια μόνιμη στέγη για τον Καραγκιόζη και τους υπόλοιπους φίλους του, στην καρδιά του Μαρουσιού.

Έτσι, σήμερα, λειτουργεί ένα μοναδικό μουσείο ανοιχτό για ολόκληρο τον κόσμο με την επωνυμία Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου που ο μεγάλος «δάσκαλος» το έχει γεμίσει με πανέμορφες φιγούρες και σκηνικά του ελληνικού αυτού λαϊκού μας θεάτρου, με σκοπό να μαθαίνουν και οι νέες γενιές τι αντιπροσωπεύουν για τους Έλληνες ο Καραγκιόζης και η ιστορία του.

Οι τελευταίες γενιές παιδιών δεν είναι τόσο εξοικειωμένες με αυτό το είδος διασκέδασης, αλλά πολλές δεκαετίες πριν στην Ελλάδα, προ της εμφάνισης του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, αυτός ήταν ένας τρόπος διασκέδασης των παιδιών, αλλά και των ενηλίκων.

Σήμερα, η θεατρική αυτή παράδοση, που τόσο πιστά υπηρέτησε ο Ευγένιος Σπαθάρης, συνεχίζεται με ενδιαφέρον από διάφορους παίκτες σε όλη την Ελλάδα και οι θεατές εξακολουθούν να την δέχονται με μεγάλη αγάπη και απέραντη νοσταλγία. Πρόκειται για μια κληρονομιά πολύτιμη που δεν πρέπει να χαθεί και αξίζει, γιατί ο ήρωάς της είναι ο καθρέφτης της γνήσιας ελληνικής ψυχής.

Ξέρετε ότι ο Καραγκιόζης και ο Χατζηαβάτης ήταν υπαρκτά πρόσωπα του 12ου αιώνα; Σύμφωνα με το θρύλο, ο Χατζηαβάτης και ο Καραγκιόζης συμμετείχαν στην κατασκευή ενός τζαμιού για τον σουλτάνο Ορχάν, ο πρώτος ως επιστάτης και ο δεύτερος ως εργάτης. Οι διάλογοι των δύο ανδρών ήταν τόσο διασκεδαστικοί ώστε οι υπόλοιποι εργάτες σταματούσαν την εργασία τους και τους παρακολουθούσαν. Όταν ο σουλτάνος πληροφορήθηκε την καθυστέρηση των εργασιών, διέταξε το θάνατο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη. Αργότερα μετάνιωσε για την πράξη του και ένας Τούρκος, ο Σεΐχ Κιουστερί, δημιούργησε τις φιγούρες των δύο ηρώων με σκοπό να παρηγορήσει τον σουλτάνο. Σήμερα στην Προύσα υπάρχει ένα μνημείο (τάφος) του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη.

Σας παραθέτουμε να δείτε ένα επεισόδιο του Καραγκιόζη τιμώντας έτσι τον Ευγένιο Σπαθάρη και -γιατί όχι;- ίσως να τον «συστήσετε» στο παιδάκι σας!

© 2012-2024 Mothersblog.gr - All rights reserved