Πρόωρος τοκετός: Η μαιευτήρας γυναικολόγος Όλγα Μπίκου μιλά στο Mothersblog και λύνει όλες σας τις απορίες

Από την Άλκηστη Κοϊνάκη

Κατά πόσο μπορούμε στους εννέα μήνες της εγκυμοσύνης να προβλέψουμε αν ένα μωρό θα έρθει πρόωρα;
Δεν μπορούμε ακριβώς να το προβλέψουμε , μπορούμε όμως με στενή παρακολούθηση να δούμε την εξέλιξη της εγκυμοσύνης. Στη δεδομένη φάση, αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε είναι ο πρόωρος τοκετός, δηλαδή τον τοκετό που συμβαίνει πριν τις 37 εβδομάδες. Ένα πρόωρο μωρό έχει άλλες ανάγκες. Με τη σύγχρονη μαιευτική φροντίδα, η μέλλουσα μητέρα υποβάλλεται σε εξετάσεις συχνά, οπότε μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τους παράγοντες που έχουν σαν αποτέλεσμα έναν πρόωρο τοκετό.
Ποιες είναι δηλαδή οι αιτίες που προκαλούν τον πρόωρο τοκετό και πως μπορούμε να τις προλάβουμε;
Οι αιτίες συμβαίνουν σε συγκεκριμένα όργανα- στόχους, που αφορούν τη μήτρα και το έμβρυο. Η μήτρα για παράδειγμα μπορεί εκ γενετής, να μην έχει αρκετό χώρο να φιλοξενήσει ένα μωρό, να έχει μία μικρή κοιλότητα και έτσι η εγκυμοσύνη να αδυνατεί να εξελιχθεί πλήρως μέχρι τις 40 εβδομάδες. Μία τέτοια μήτρα που έχει υποστεί υπερδιάταση, δεν έχει άλλο χώρο και μοιραία θα αρχίσουν οι συσπάσεις που θα οδηγήσουν στον πρόωρο τοκετό. Για να έχουμε βέβαια πρόωρο τοκετό, δεν αρκούν αυτές οι συσπάσεις, οι νόθες που λέμε πολλές φορές. Πρέπει να έχουμε τις ωδίνες που οδηγούν στον τοκετό, αυτές θα φέρουν και αλλαγές στον τράχηλο της μήτρας. Ο τράχηλος θα πρέπει να υποστεί ή διαστολή ή εξάλειψη, για αν γίνει τελικά ο τοκετός. Ασφαλώς πρόβλημα μπορεί να έχει και ίδιος ο τράχηλος, να έχει μικρό μήκος από μόνος του και να μην μπορεί να στηρίξει την εγκυμοσύνη. Όλα αυτά, η μήτρα, το μήκος του τραχήλου και πως αυτό διατηρείται μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης, παρακολουθούνται με υπερηχογραφικό έλεγχο. Άλλα πιθανά αίτια για την προωρότητα, είναι διάφοροι μικροβιακοί παράγοντες. Κάνουμε καλλιέργειες κολπικού υγρού σε διάφορες φάσεις της εγκυμοσύνης και τις επαναλαμβάνουμε για να δούμε ότι δεν υπάρχουν μικρόβια που θα προκαλέσουν λοιμώξεις. Υπάρχει αυτό που λέμε ανιούσα λοίμωξη που θα περάσει να κάνει λοίμωξη στους υμένες που περιβάλλουν το μωρό, οπότε αυτό θα προκαλέσει την έναρξη ενός πρόωρου τοκετού. Άλλο που πρέπει να παρακολουθούμε με υπερηχογραφικό έλεγχο, είναι ο πλακούντας, αν δηλαδή η τροφοδοσία του μωρού γίνεται σωστά. Μπαίνοντας λοιπόν σε μία ρουτίνα με συχνές εξετάσεις, εξασφαλίζουμε το ασφαλέστερο δυνατό αποτέλεσμα.
Υπάρχει κάποια στιγμή στην εγκυμοσύνη που μπορούμε να καταλάβουμε αν έχει ξεπεραστεί ο κίνδυνος του πρόωρου τοκετού;
Όταν θα γεννήσει η μητέρα. Τότε μονάχα θα έχουμε το σίγουρο αποτέλεσμα και τότε εφησυχάζεται και η μέλλουσα μαμά.
Για τον πρόωρο τοκετό παίζουν ρόλο αποκλειστικά γυναικολογικοί παράγοντες ή συμβάλει και ο τρόπος ζωής και η ψυχολογική κατάσταση της μαμάς;
Όχι δεν θα έλεγα ότι παίζει καθοριστικό ρόλο. Οι μαμάδες είναι πάντα αγχωμένες και αυτό δεν αλλάζει. Οι λόγοι που προαναφέραμε και έχουν να κάνουν κατά κύριο λόγο με τα όργανα του σώματος που εμπλέκονται στην εγκυμοσύνη ,είναι αυτοί που οδηγούν σε ένα πρόωρο τοκετό. Έχουμε αυτό το όπλο, την τεχνολογία, που είναι ο υπέρηχος, οι καλλιέργειες, οι αιματολογικές εξετάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, θέλουμε η προωρότητα να πάψει να μας απασχολεί.
Θεωρείτε ότι στην Ελλάδα τα περιστατικά προωρότητας αντιμετωπίζονται σωστά;
Σαφώς, δεν συζητείται αυτό. Η Ελλάδα έχει να καυχιέται για το μαιευτικό της κομμάτι. Μπορεί σε πολλά άλλα πράγματα να βιώνουμε την κρίση και να αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα, αλλά έχει πολύ καλούς επιστήμονες. Είναι τέτοια η συνείδηση του Έλληνα που δίνει μεγάλη σημασία στην οικογένεια. Η οικογένεια προκύπτει από τον ερχομό ενός μωρού. Είναι πολύ σημαντικό να πούμε, ότι εφόσον δεν έχουμε καταφέρει να αποτρέψουμε έναν πρόωρο τοκετό και το μωρό γεννηθεί νωρίτερα, πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν οι νεογνολόγοι και οι μονάδες εντατικής νεογνών. Πάντα ένας γυναικολόγος έχει διπλό άγχος, για τη μαμά και το μωρό και η μονάδα εντατικής νεογνών προσφέρει στο νεογέννητο μωρό ό,τι μπορεί να χρειαστεί. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που είναι πάνω από το μωρό από τη στιγμή που γεννάται και σαφέστατα αυτό ισχύει και στην Ελλάδα.
Ένας πρόωρος τοκετός σε μία εγκυμοσύνη μπορεί να επηρεάσει και κάποια άλλη μελλοντική εγκυμοσύνη;
Όχι, η κάθε εγκυμοσύνη είναι ξεχωριστή. Ακόμα και σε περιστατικά που ο πρόωρος τοκετός ήρθε λόγω κάποιας εκ γενετής ιδιομορφίας της μήτρας, δεν σημαίνει ότι σε μία μελλοντική εγκυμοσύνη θα συμβεί το ίδιο.
Η υγεία της μέλλουσας μαμάς υπάρχει περίπτωση να επηρεαστεί μετά από έναν πρόωρο τοκετό;
Όχι, ο οργανισμός μίας γυναίκας αντιμετωπίζει έναν πρόωρο τοκετό, ακριβώς όπως και έναν τοκετό που συμβαίνει στον ένατο μήνα. Σαφώς η μητέρα είναι ένα με το μωρό της, οπότε σίγουρα θα βιώνει το άγχος που συνεπάγεται ένας πρόωρος τοκετός μέχρι όλα να μπουν σε μία σειρά και να περάσει το πρώτο διάστημα.
Σαν γυναικολόγος μαιευτήρας τι θα συμβουλεύατε τις μέλλουσες μητέρας σε σχέση με το θέμα τις προωρότητας;
Θα έλεγα ότι το Α και το Ω στην περίοδο της εγκυμοσύνης είναι ο συχνός έλεγχος και η στενή παρακολούθηση της μέλλουσας μαμάς, που στις μέρες μας γίνεται ούτως ή άλλως. Ο τακτικός υπερηχογραφικός έλεγχος και όλες οι απαραίτητες εξετάσεις είναι αυτές που παρακολουθούν την ανάπτυξη και την κατάσταση του εμβρύου. Κάνοντας αυτά κρίνουμε το αν θα έχουμε και έναν πρόωρο τοκετό. Αν πάλι δεν μπορούμε να το αποφύγουμε, δεν υπάρχει λόγος άγχους καθώς η ιατρική επιστήμη έχει εξελιχθεί αρκετά και το νεογέννητο θα είναι σε καλά χέρια.