Πώς θα κάνεις σωστά αυτοεξέταση μαστού;

Η πρόληψη σώζει ζωές και αυτό είναι μια αποδεδειγμένη αλήθεια. Ο καρκίνος του μαστού, αν εντοπιστεί έγκαιρα, είναι σε μεγάλο ποσοστό ιάσιμος.

Μία από τις πιο απλές, δωρεάν και αποτελεσματικές πρακτικές είναι η αυτοεξέταση μαστού. Η αυτοεξέταση δεν θεωρείται μέσο πρόληψης, αλλά εργαλείο αυτογνωσίας και ευαισθητοποίησης.

Γιατί όμως να κάνεις αυτοεξέταση;

Για να ξέρεις τι είναι “φυσιολογικό” για το σώμα σου. Για αυτό το λόγο είναι σημαντική η κατάλληλη ενημέρωση των γυναικών για την αυτοεξέταση και τον τρόπο διενέργειας της, ώστε να μπορούν να διακρίνουν εγκαίρως ένα νέο εύρημα και να οδηγηθούν νωρίτερα στους ειδικούς.

Πρόκειται για μια διαδικασία που μπορεί να κάνει κάθε γυναίκα μόνη της, μία φορά τον μήνα, αφιερώνοντας μόνο λίγα λεπτά στον εαυτό της. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας προτείνει την αυτοεξέταση ως μέσο ευαισθητοποίησης και όχι ως μέτρο πρόληψης, καθώς δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη μαστογραφία.

Πότε είναι η κατάλληλη περίοδος για αυτοεξέταση;

Η καλύτερη περίοδος για γυναίκες που έχουν ακόμη κύκλο είναι κατά τη διάρκεια της δεύτερης βδομάδας του κύκλου τους, όταν το στήθος είναι λιγότερο πρησμένο ή ευαίσθητο. Όσον αφορά σε εκείνες που είναι στην εμμηνόπαυση, καλό είναι να επιλεγεί μια σταθερή μέρα κάθε μήνα για να τη θυμούνται και να την κάνουν ως ρουτίνα.

Δεν υπάρχει τίποτα ηρωικό στη μάχη με τον καρκίνο - Κάνεις ό,τι πρέπει για να μείνεις ζωντανή

Αυτοεξέταση μαστού – Βήμα προς βήμα

1. Μπροστά στον καθρέφτη

Στάσου όρθια, με τα χέρια χαλαρά γύρω από τη μέση και παρατήρησε:

• Αν υπάρχει αλλαγή στο σχήμα ή το μέγεθος του μαστού
• Αν το δέρμα κάνει “ρυτίδες” ή λακκούβες
• Αν οι θηλές έχουν αλλάξει φορά, χρώμα ή παρουσιάζουν έκκριμα

Σήκωσε τα χέρια πάνω από το κεφάλι και παρατήρησε ξανά.

2. Στο ντους

Με τα δάχτυλά σου τεντωμένα και ενωμένα (όχι με τις άκρες αλλά με τις επιφάνειες των δακτύλων), πέρασε το στήθος σου με ήπιες, κυκλικές κινήσεις:

• Ξεκίνα από την εξωτερική πλευρά και κινήσου προς τη θηλή.
• Έλεγξε όλο το στήθος και τη μασχάλη.
• Ψάξε για οποιοδήποτε ογκίδιο, σκληρία ή διαφορά στην υφή.

3. Ξαπλωμένη

Ξάπλωσε ανάσκελα και βάλε ένα μαξιλάρι κάτω από τον ώμο σου. Με το αντίθετο χέρι, εξέτασε το στήθος με τον ίδιο κυκλικό τρόπο (από την περιφέρεια προς τη θηλή) πιέζοντας τον αδένα πάνω στο θώρακα σου. Μην ξεχάσεις να εξετάσεις και τη μασχάλη σε κάθε πλευρά.

Τι πρέπει να προσέξεις

Αν παρατηρήσεις οποιαδήποτε από τις παρακάτω αλλαγές, απευθύνσου σε ειδικό μαστολόγο:

• Ογκίδιο
• Ερυθρότητα ή ερεθισμός στο δέρμα
• Έκκριμα από τη θηλή (ειδικά αν πρόκειται για αίμα)
• Αλλαγή στην εμφάνιση ή το σχήμα του μαστού
• Πόνος που επιμένει σε συγκεκριμένο σημείο

Η αυτοεξέταση δεν υποκαθιστά τη μαστογραφία ή τον τακτικό έλεγχο από γιατρό, αλλά μπορεί να είναι το πρώτο “καμπανάκι” που θα σε οδηγήσει να ζητήσεις εγκαίρως βοήθεια.

Και αν βρεθεί κάτι;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα ογκίδια στο στήθος δεν είναι καρκίνος. Μπορεί να είναι κύστεις, ινοαδενώματα ή άλλες καλοήθεις καταστάσεις. Αλλά είναι σημαντικό να ελέγχονται άμεσα από ειδικό για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο.

Η επαφή με το σώμα σου δεν είναι λόγος για φόβο – είναι δύναμη. Ας γίνει η αυτοεξέταση κομμάτι της ρουτίνας των γυναικών.

Ψαρρής Αλέξανδρος MD, MSc, PhD, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης
Α’ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική
Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Κούρα Σοφία
Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος
Επικουρικός Ιατρός Τμήματος Μαστού

Α’ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική
Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ