Εγκυμοσύνη & Θηλασμός: Πώς επηρεάζουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού;

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου που σχετίζεται με κακοήθεια στις γυναίκες. Περίπου το 50% των περιστατικών καρκίνου του μαστού σχετίζονται με γνωστούς παράγοντες κινδύνου, όπως εκείνοι που σχετίζονται με την αναπαραγωγή και εκείνοι που σχετίζονται με βλάβες που υπάρχει αυξημένος κυτταρικός πολλαπλασιασμός . Μόνο ένα 10% σχετίζεται με κληρονομικότητα, ενώ η βελτίωση του τρόπου ζωής, και των περιβαλλοντικών παραγόντων μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο.

Γονιμότητα και καρκίνος του μαστού: Συμβουλές από μια γυναίκα που διαγνώστηκε με καρκίνο

Η εγκυμοσύνη ως προστατευτικός παράγοντας

Η εγκυμοσύνη, ειδικά όταν συμβαίνει σε νεαρή ηλικία (πριν τα 30), φαίνεται να προσφέρει έναν μακροπρόθεσμο προστατευτικό ρόλο έναντι του καρκίνου του μαστού. Αυτό συμβαίνει επειδή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα της γυναίκας υφίσταται σημαντικές ορμονικές αλλαγές που ωριμάζουν τα κύτταρα του μαστού. Τα πιο ώριμα κύτταρα είναι λιγότερο πιθανό να υποστούν μεταλλάξεις που μπορεί να2025-10-09 10:30:43 οδηγήσουν σε καρκίνο.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι αμέσως μετά τον τοκετό – και για λίγα χρόνια – ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού μπορεί προσωρινά να αυξηθεί σε σχέση με τις γυναίκες που δεν έχουν κυοφορήσει. Αυτή η αύξηση σχετίζεται με τις έντονες ορμονικές μεταβολές και τις αλλαγές στους μαστούς κατά την περίοδο μετά τη γέννα. Μακροπρόθεσμα όμως, η επίδραση της εγκυμοσύνης είναι προστατευτική.

Επίσης, έρευνες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού μειώνεται όσο αυξάνεται ο αριθμός των κυήσεων που έχει μια γυναίκα. Έχει αποδειχθεί πως οι γυναίκες που δεν έχουν παιδιά έχουν σχετικό κίνδυνο περίπου στο 1,7 σε σχέση με το 1,2 που έχουν οι γυναίκες που έχουν γεννήσει.

Γιατί οι νεαρές γυναίκες έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο

Τι συμβαίνει όμως με τις γυναίκες που γίνονται μητέρες αργότερα;

Οι γυναίκες αυτές έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού ήταν 20% λιγότερος σε εκείνες που γέννησαν στην ηλικία των 20 ετών, 10% λιγότερος για την ηλικία των 25 και 5% πιο αυξημένος για την ηλικία των 35 ετών. Ο κίνδυνος για τις γυναίκες που δεν είχαν γεννήσει ήταν παρόμοιος με εκείνων που γέννησαν στα 35 τους έτη.

Η ολοκλήρωση της κυτταρικής ωρίμανσης που συμβαίνει στο μαστικό αδένα κατά τη διάρκεια και μετά την πρώτη εγκυμοσύνη, προστατεύει το μαστό από την ανάπτυξη κακοήθειας. Μια εγκυμοσύνη σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να έχει μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω της επιπλέον διέγερσης των κυττάρων του μαστού.

Όταν διαγνώστηκα με καρκίνο του μαστού συνειδητοποίησα πώς θέλω να αποκτήσω παιδί

Θηλασμός: Μια φυσική ασπίδα

Ο θηλασμός έχει φανεί σε πολλές μελέτες ότι μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, και μάλιστα με τρόπο “συσσωρευτικό”: όσο περισσότερο θηλάζει μια γυναίκα συνολικά στη ζωή της, τόσο μεγαλύτερη είναι η προστασία. Στοιχεία έχουν δείξει ότι για κάθε 12 μήνες θηλασμού, υπήρχε 4,3% μείωση του σχετικού κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού.

Η προστασία αυτή είναι πολυπαραγοντική. Κατά τη διάρκεια του θηλασμού, τα επίπεδα ορισμένων ορμονών όπως τα οιστρογόνα μειώνονται. Καθώς τα οιστρογόνα συνδέονται με την ανάπτυξη ορισμένων μορφών καρκίνου του μαστού, αυτή η μείωση λειτουργεί ευεργετικά. Ακόμη, ο θηλασμός βοηθά στην απομάκρυνση πιθανών “προβληματικών” κυττάρων από τους μαστούς. Τέλος, όταν μια γυναίκα θηλάζει αποκλειστικά, η έμμηνος ρύση συχνά καθυστερεί. Αυτό σημαίνει λιγότερους εμμηνορροϊκούς κύκλους και συνεπώς λιγότερη ορμονική έκθεση στον κύκλο της ζωής.

Προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι σημαίνει πρακτικά;

Δεν σημαίνει ότι μια γυναίκα που δεν κάνει παιδιά ή δεν θηλάζει θα αναπτύξει καρκίνο του μαστού – ούτε, βέβαια, ότι ο θηλασμός αποτελεί εγγύηση προστασίας. Ο καρκίνος του μαστού επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες: γενετική προδιάθεση, τρόπος ζωής, διατροφή, σωματική δραστηριότητα και άλλα.

Ωστόσο, γνωρίζοντας ότι η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός μπορούν να προσφέρουν μακροπρόθεσμη προστασία, ενισχύεται η σημασία της σωστής ενημέρωσης και της στήριξης των γυναικών ώστε να κάνουν τις επιλογές τους ελεύθερα και με γνώση.

Η φύση έχει προνοήσει σε πολλά επίπεδα. Η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός δεν είναι μόνο κομβικές εμπειρίες στη ζωή μιας γυναίκας, αλλά φαίνεται πως ενισχύουν και τη φυσική άμυνα του σώματός της απέναντι στον καρκίνο του μαστού. Η πρόληψη ξεκινά με την ενημέρωση – και κάθε γυναίκα αξίζει να γνωρίζει τις δυνατότητες του σώματός της.

Ψαρρής Αλέξανδρος MD, MSc, PhD, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης
Α’ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική
Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Κούρα Σοφία
Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος
Επικουρικός Ιατρός Τμήματος Μαστού

Α’ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική
Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ