Επιλόχεια Κατάθλιψη: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η γέννηση ενός παιδιού πολλές φορές συνοδεύεται από την εμφάνιση ψυχοπαθολογίας στη μητέρα. Η πιο συχνή ψυχοπαθολογία περίπου στο 45-50% είναι ένα είδος μελαγχολίας όπου η συγκίνηση είναι έντονη και η μητέρα συχνά μετά τη γέννηση του μωρού ξεσπά σε κλάματα που κυρίως όμως είναι χαράς και υποχωρεί στους πρώτους μήνες.

Δεύτερη σε συχνότητα έρχεται η επιλόχεια κατάθλιψη, με ποσοστά 15-20% που εμφανίζεται περίπου 3 μέρες μετά τον τοκετό στη μητέρα ενώ τελευταία ο όρος εξαπλώνεται να χαρακτηρίσει και τους δύο γονείς καθώς δεν είναι λίγοι και οι μπαμπάδες που υποδηλώνουν ανάλογα συμπτώματα.

Οι συνέπειες στον ψυχισμό του παιδιού είναι πολύ σημαντικές από την κατάθλιψη.

Πόσο μπορεί να κρατήσει η επιλόχεια κατάθλιψη

Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να κρατήσει μέχρι και έναν χρόνο. Χαρακτηρίζεται από απουσία χαράς για το μωρό αλλά και γενικότερα από έντονα συναισθήματα ενοχής και αυτοκατηγορίες, έντονο στρες, συχνά κλάματα, αποχή από το σεξ και από άλλες πηγές χαράς, ψυχική κούραση και επιθυμία παραμονής στο κρεβάτι.

Γιατί μπορεί μια γυναίκα να έχει επιλόχεια κατάθλιψη;

• Η εμφάνισή της σχετίζεται με πολλούς παράγοντες. Υπάρχει ο βιολογικός παράγοντας που σχετίζεται με τις ορμονικές διαταραχές που υφίσταται ο οργανισμός της γυναίκας με τον τοκετό. Βέβαια αυτό συμβαίνει σε όλες τις γυναίκες.
• Ακόμη ένας παράγοντας είναι η μεγάλη αλλαγή που επέρχεται στη ζωή ενός ανθρώπου με τη γέννηση ενός παιδιού. Αυτή η αλλαγή έγγειται όχι μόνο στο επίπεδο της διαχείρισης της καθημερινότητας αλλά και πάλι σε επίπεδο ταυτότητας. Η γυναίκα αποκτά έναν νέο ρόλο γονεϊκό, που χαρακτηρίζεται από αυξημένη ευθύνη.
• Πολλές είναι οι περιπτώσεις που η γέννηση ενός παιδιού συμπίπτει με μία απώλεια. Δυστυχώς σε αυτή την περίπτωση η χαρά της γέννησης του παιδιού δεν μπορεί να μην συνοδεύεται από το πένθος κάποιου αγαπημένου προσώπου. Αυτός ο συνδυασμός χαρμολύπης, επιδρά καθοριστικά στη σχέση που δημιουργείται μεταξύ μητέρας και παιδιού και χαρακτηρίζει τις συναισθηματικές συναλλαγές τους.
• Άλλες αιτίες που θα μπορούσαν να συσχετιστούν με την εμφάνιση επιλόχειας κατάθλιψης είναι η εμπειρία των σημαντικών σχέσεων με τους οικείους τους, ιδιαίτερα με τον σύντροφο αλλά και την εμπειρία που η γυναίκα έχει με τη μητέρα της.

Οι πιθανότητες της επιλόχειας κατάθλιψης της μητέρας φαίνονται να αυξάνονται δραματικά αν η ίδια κατά τη γέννησή της είχε μια μητέρα που αντιμετώπιζε το ίδιο πρόβλημα.

Ποιες είναι οι συνέπειες της επιλόχειας κατάθλιψης

Οι συνέπειες της επιλόχειας κατάθλιψης στο παιδί είναι σημαντικές και έχουν μόνιμο χαρακτήρα στον ψυχισμό του. Η σχέση της μητέρας με το βρέφος στους πρώτους μήνες της ζωής του είναι συμβιωτική. Υπό αυτή την έννοια εννοούμε κυρίως ότι το μωρό δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ακόμη ως ξεχωριστό άτομο. Από την άλλη η μητέρα περισσότερο από κάθε άλλο ενήλικα είναι σε θέση να αντιληφθεί ενστικτωδώς, τις ανάγκες του μωρού και τι ζητάει με το κλάμα του. Έτσι αυτή η συμβίωση είναι απαραίτητη προϋπόθεση τους πρώτους μήνες.

Ποια είναι η συμπεριφορά μιας μητέρας με επιλόχεια κατάθλιψη;

Η μητέρα με επιλόχεια κατάθλιψη, κάνει συνήθως αυτό που πρέπει, χωρίς όμως να επενδύει τα συναισθήματά της, με ένα μηχανικό τρόπο. Έτσι φροντίζει το παιδί, το ταΐζει, το αλλάζει, το καθαρίζει, όμως υπάρχει ένα μεγάλο κενό. Δεν υπάρχει αγάπη, χάδι, βλέμμα... Η μητέρα που έχει επιλόχεια κατάθλιψη δεν μιλά στο βρέφος της, δεν του τραγουδά, δεν ασχολείται μαζί του... Η σημασία του μητρικού βλέμματος είναι καθοριστική. Το μωρό αναζητά το βλέμμα της μητέρας που είναι ο πρώτος καθρέφτης του.

Έχει διάρκεια η επιλόχεια κατάθλιψη;

Η επιλόχεια κατάθλιψη ευτυχώς δεν διαρκεί για πάντα. Η μητέρα θα ζωντανέψει κάποια στιγμή και θα αποκατασταθεί η σχέση με το παιδί της. Όμως, ένα σημαντικό στάδιο στην ανάπτυξή του σημαδεύεται. Όλα μπορούν να αλλάξουν μέσα από τη θεραπεία.

Η έγκυρη διάγνωση της επιλόχειας κατάθλιψης μπορεί να την αντιμετωπίσει και να αποφευχθούν αρκετά από τα παραπάνω. Σημαντικό ρόλο στην έγκυρη διάγνωση, έχουν ο σύζυγος, οι γονείς, οι φίλοι, που μπορούν να παρακινήσουν τη μητέρα να αναζητήσει βοήθεια. Τα οφέλη αυτής της επέμβασης είναι μόνιμα και έχουν ως αποδέκτες όλα τα μέλη της οικογένειας αλλά πρωτίστως το παιδί!