Πώς να σπάσεις τον κύκλο της τοξικής ανατροφής και να μεγαλώσεις υγιή παιδιά

Κάθε νέος γονιός προσδοκά να μεγαλώσει τα παιδιά του σε ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη.

Όμως, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, οι ιδανικές επιδιώξεις για το "καλύτερο" χάνονται συχνά στην καθημερινή ένταση της γονεϊκότητας. Σε στιγμές πίεσης, αναδύονται τοξικά πρότυπα ανατροφής που βιώσαμε οι ίδιοι στην παιδική μας ηλικία, ίσως ακόμη και πρότυπα που αναπαράγονταν επί γενιές στην οικογένειά μας.

Γι’ αυτό και ορισμένοι γονείς αποφασίζουν συνειδητά να "σπάσουν τον κύκλο". Επιλέγουν να αποφύγουν συμπεριφορές και στιλ ανατροφής που οι ίδιοι βίωσαν ως επιβλαβή, και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους διαφορετικά.

Τι σημαίνει «σπάω τον κύκλο»

Όταν μιλάμε για γονείς που σπάνε τον κύκλο, εννοούμε ανθρώπους που αποφασίζουν να σταματήσουν τα τοξικά πρότυπα που προκαλούν θυμό, θλίψη και τραύματα σε άλλα μέλη της οικογένειας.

Όπως εξηγεί η οικογενειακή σύμβουλος Rachel Miller, Ph.D., LMFT και ιδρύτρια του Hold the Vision Therapy: «Μιλάμε για ανθρώπους που είναι πρόθυμοι να κοιτάξουν τα πρότυπα της οικογένειάς τους και να πουν: "Αυτό που επιτρέπαμε και το θεωρούσαμε σωστό, σταματάει σε μένα.”»

Δεν χρειάζεται να προέρχεσαι από ακραίες καταστάσεις για να θέλεις να σπάσεις τον κύκλο. Ίσως μεγάλωσες μέσα σε μια οικογένεια που είχε άλλες προτεραιότητες ή με έναν γονιό που πάλευε με την ψυχική του υγεία, οικονομικά ή άλλα προβλήματα.

Οι τοξικοί γονείς συχνά φαίνονται φυσιολογικοί - Πώς να τους αναγνωρίσετε

Παραδείγματα

Στην πράξη, αυτό συχνά σημαίνει ότι οι γονείς παίρνουν μεγάλες αποφάσεις για τις οικογένειές τους που διαφέρουν πολύ από το πώς μεγάλωσαν οι ίδιοι. Για παράδειγμα:

• Δεν χρησιμοποιούν σωματική τιμωρία.

• Μιλούν ανοιχτά για θέματα όπως το σεξ, η εφηβεία και η εμμηνόρροια.

• Αφήνουν το παιδί τους να εκφράσει γνώμη ή να επιλέξει θρησκεία, αντί να του την επιβάλλουν.

Πρόκειται για μια συνειδητή προσπάθεια να σταματήσουν συμπεριφορές που τους φάνηκαν σκληρές ή τραυματικές, ώστε να μην τις εφαρμόσουν στα παιδιά τους.

Το πρώτο βήμα για να σπάσει κανείς τον κύκλο είναι να αναγνωρίσει τα πρότυπα εξετάζοντας το οικογενειακό παρελθόν, ακόμη και γενιές πίσω.

Γιατί είναι δύσκολο

Το να σπάσεις τον κύκλο δεν είναι απλώς να κάνεις το αντίθετο από ό,τι έκαναν οι γονείς σου. Αυτό μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα- π.χ. μια γενιά αυστηρής πειθαρχίας να ακολουθείται από υπερβολική επιείκεια.

Κάποιοι γονείς, επειδή δεν έλαβαν φροντίδα όταν ήταν παιδιά, προσπαθούν ασυνείδητα να την "πάρουν πίσω" από τα δικά τους παιδιά - κάτι που αντιστρέφει τον ρόλο γονιού-παιδιού με ανθυγιεινό τρόπο.

7 τύποι τοξικών γονιών - Πώς θα τους αναγνωρίσεις

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Η οικογενειακή σύμβουλος προτείνει να ξεκινήσεις με τις εξής ερωτήσεις:

1. Ποια ήταν η φιλοσοφία ανατροφής των γονιών σου;

2. Πώς σε επηρέασε;

3. Ταιριάζει αυτή η φιλοσοφία με τις δικές σου αξίες σήμερα;

Η ιδέα είναι να ευθυγραμμίσεις τη γονεϊκή σου στάση με το σύστημα αξιών σου.

Γίνε συγκεκριμένος για το τι θέλεις να αλλάξεις

Αντί να χαρακτηρίζεις τη δική σου ανατροφή "τοξική" ή "κακή" αναγνώρισε συγκεκριμένα ποια πιστεύω, αξίες και συμπεριφορές σε πλήγωσαν, και αποφάσισε τι δεν θέλεις να επαναλάβεις.

Αναζήτησε υποστήριξη

Η εσωτερική δουλειά που απαιτείται μπορεί να φέρει στην επιφάνεια επώδυνες αναμνήσεις. Ένας θεραπευτής μπορεί να είναι πολύτιμος σε αυτή τη διαδικασία.

Το ακρωνύμιο BRAVING

Η Dr. Miller προτείνει το ακρωνύμιο BRAVING της Brené Brown ως εργαλείο αυτοαξιολόγησης:

• Boundaries (Όρια)

• Reliability (Αξιοπιστία)

• Accountability (Ανάληψη ευθύνης)

• Vault (Εχεμύθεια)

• Integrity (Ακεραιότητα)

• Nonjudgment (Μη κριτική στάση)

• Generosity (Γενναιοδωρία)

Εφάρμοσέ τα πρώτα στον εαυτό σου και στη συνέχεια στο παιδί σου.

Πώς θα καταλάβετε ότι το παιδί σας έχει τοξικούς φίλους

Το σπάσιμο του κύκλου δεν είναι γραμμικό

Θα κάνεις λάθη. Όλοι οι γονείς κάνουν. Το σημαντικό είναι να αναλαμβάνεις την ευθύνη και να ζητάς συγγνώμη όταν χρειάζεται. Έτσι καλλιεργείς μια ειλικρινή σχέση με το παιδί σου και δίνεις το παράδειγμα.

Η θεραπευτική δύναμη του κύκλου που σπάει

Συχνά, αυτό το ταξίδι οδηγεί σε συμφιλίωση ή κατανόηση των δικών μας γονιών. Ίσως να αναγνωρίσεις πως κι εκείνοι είχαν δικές τους δυσκολίες και τραύματα. Δεν σημαίνει ότι όσα έκαναν ήταν σωστά, αλλά μπορεί να σου προσφέρει απελευθέρωση και ίσως ακόμη και συγχώρεση.