Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και καρκίνος του μαστού: Από την ανησυχία στη σαφήνεια

Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή – είτε πρόκειται για εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) είτε για άλλες μεθόδους – έχει δώσει τη δυνατότητα σε εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο να αποκτήσουν παιδί.

Από την πρώτη στιγμή όμως που η τεχνική άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως, υπήρξε ένα σημαντικό ερώτημα: Μπορεί η έντονη ορμονική διέγερση να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού;

Πώς η διατροφή και η άσκηση βοηθούν την υγεία του μαστού

Γιατί οι πρώτες μελέτες έδειχναν ανησυχητικά αποτελέσματα

Οι πρώτες επιστημονικές έρευνες για τη σχέση μεταξύ εξωσωματικής και καρκίνου του μαστού έδωσαν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Αυτό συνέβη επειδή εκείνες οι μελέτες είχαν αρκετούς περιορισμούς.

• Μικρός αριθμός γυναικών: Οι έρευνες αφορούσαν σχετικά λίγες ασθενείς, κάτι που έκανε τα αποτελέσματα στατιστικά αδύναμα.
• Σύντομος χρόνος παρακολούθησης: Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εκδηλωθεί δεκαετίες αργότερα, ενώ οι πρώτες μελέτες παρακολούθησαν τις γυναίκες μόνο για λίγα χρόνια.
• Παρεμβολή άλλων παραγόντων: Πολλές γυναίκες που υποβλήθηκαν σε θεραπείες είχαν ήδη αυξημένο κίνδυνο, λόγω καθυστερημένης τεκνοποίησης ή οικογενειακού ιστορικού.
• Υψηλές δόσεις ορμονών: Τα πρώτα φαρμακευτικά πρωτόκολλα χρησιμοποιούσαν υψηλές δόσεις, που προκαλούσαν υπεροιστρογοναιμία και μερικές φορές υπερδιέγερση ωοθηκών.

Όλα τα παραπάνω συνέβαλαν στο να δημιουργηθεί μια λανθασμένη εντύπωση αυξημένου κινδύνου.

5 μύθοι και 5 αλήθειες για τον Καρκίνο του Μαστού

Τι έδειξαν οι νεότερες μελέτες

Με την πρόοδο της επιστήμης, η εικόνα έγινε πολύ πιο ξεκάθαρη.
Τα τελευταία χρόνια, μεγάλες διεθνείς μελέτες με δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες και παρακολούθηση έως και 30 ετών, δείχνουν ότι:

• Δεν υπάρχει ουσιαστική αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού λόγω των φαρμάκων της IVF.
• Οι μικρές διαφορές που είχαν παρατηρηθεί σε κάποιες ομάδες οφείλονταν σε άλλους παράγοντες κινδύνου και όχι στη θεραπεία.
• Οι επιστήμονες πλέον συγκρίνουν γυναίκες με υπογονιμότητα που έκαναν θεραπείες με άλλες υπογόνιμες γυναίκες που δεν έκαναν – όχι με τον γενικό πληθυσμό.
• Τα σύγχρονα πρωτόκολλα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής βασίζονται σε χαμηλότερες δόσεις ορμονών και εξατομικευμένη προσέγγιση.

Η εξωσωματική σήμερα είναι σαφώς πιο ασφαλής και οι επιστημονικές ενδείξεις δεν υποστηρίζουν αύξηση του κινδύνου για καρκίνο του μαστού.

Τι γνωρίζουμε σήμερα

Η συνολική εικόνα που προκύπτει από τις πιο πρόσφατες έρευνες είναι ξεκάθαρη:

• Δεν υπάρχει σημαντική αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού μετά από θεραπείες IVF.
• Η αρχική ανησυχία οφειλόταν στους περιορισμούς των πρώτων μελετών και όχι στα ίδια τα φάρμακα.
• Οι γυναίκες με γενετικές μεταλλάξεις όπως BRCA1/BRCA2 ή ισχυρό οικογενειακό ιστορικό χρειάζονται απλώς πιο στενή και εξατομικευμένη παρακολούθηση.

Εγκυμοσύνη & Θηλασμός: Πώς επηρεάζουν τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού;

Συμπέρασμα

Η επιστημονική έρευνα έχει πλέον περάσει από τη φάση της ανησυχίας στη φάση της σαφήνειας.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα φάρμακα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δεν αυξάνουν ουσιαστικά τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.

Οι γυναίκες μπορούν να προχωρούν στις θεραπείες με σιγουριά και εμπιστοσύνη, πάντα με τη συμβουλή του γιατρού τους και με τακτικό προληπτικό έλεγχο μαστού όπως όλες οι γυναίκες.

^{O Δρ Kωνσταντίνος Σφακιανούδης είναι μαιευτήρας γυναικολόγος με πολυετή εμπειρία, εξειδίκευση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και πρωτοπόρος στον τομέα του με παγκόσμια αναγνώριση.}

^{Είναι μέλος της ΕSHRE (Εuropean Society of Human Reproduction and Embryology) , του Γαλλικού Σωματείου Ανδρολόγων (SALF) καθώς και του Βελγικού Συνδέσμου Ιατρών εξειδικευμένων στην υπογονιμότητα (BSRM).}