Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παιδικής Εργασίας: Στοιχεία που σοκάρουν

Η 12η Ιουνίου είναι, επίσης, αφιερωμένη στα παιδιά της αφρικανικής ηπείρου, που στην πλειοψηφία τους εργάζονται από πολύ τρυφερές ηλικίες και κάτω από αντίξοες συνθήκες.

Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, περίπου 1,2 εκατομμύρια παιδιά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης ενός οργανωμένου δικτύου, που έχει στήσει μια γέφυρα μεταφοράς παιδιών από τις αναπτυσσόμενες στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, ένα στα έξι παιδιά του πλανήτη εργάζεται σε κάποιο περιβάλλον που βλάπτει την ψυχική και σωματική του υγεία.

73 εκατομμύρια από τα εργαζόμενα παιδιά είναι ηλικίας κάτω των δέκα ετών και κάθε χρόνο τουλάχιστον 22 χιλιάδες από αυτά σκοτώνονται σε εργατικά ατυχήματα. Οχι μόνο μοχθούν πίσω από τις κλειστές πόρτες των εργοδοτών τους αλλά οι κοινωνίες δεν βλέπουν καν τι κάνουν σαν εργασία», αναφέρει η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, της οποιας τα στοιχεία δείχνουν ότι η πλειοψηφία των εργαζόμενων παιδιών- περίπου 6,5 εκατομμύρια-είναι ηλικίας 5 έως 14ων ετών, ενώ πάνω από το 71% είναι κορίτσια τα οποία είναι και τα πλέον απροστάτευτα. Βασικά δικαιώματα του παιδιού όπως το δικαίωμα στη μόρφωση και το δικαίωμα στο παιχνίδι είναι άγνωστα γι' αυτά τα παιδιά...

Περίπου 171 εκατομμύρια παιδιά στον πλανήτη εργάζονται σε ορυχεία, λατομεία και άλλους επικίνδυνους χώρους δουλειάς ή με επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά, εντομοκτόνα ή βαρύ μηχανικό εξοπλισμό, αναφέρει έκθεση της UNICEF. Περιλαμβάνονται στα κατ' εκτίμηση 246 εκατομμύρια εργαζόμενα παιδιά, κάτω των 18 ετών, τα οποία κανονικά θα έπρεπε να μορφώνονται στις σχολικές αίθουσες, αποκτώντας εφόδια για μια καλύτερη ζωή. Εκτός από αυτά που δουλεύουν σε θορυβώδη κι επικίνδυνα εργοστάσια, άλλα δουλεύουν στα χωράφια από την αυγή ως το σούρουπο και πολλά άλλα είναι θύματα της βιομηχανίας του σεξ. Πολλά είναι «αόρατα», καθώς δουλεύουν σε σπίτια ως οικιακοί βοηθοί, συχνά με κάποια μορφή σκλαβιάς. Κάποια τραυματίζονται σοβαρά, σωματικά και ψυχικά, και άλλα πεθαίνουν πριν καν την εφηβεία.

Τα σκήπτρα στην παιδική εργασία κρατά η Ασία και οι χώρες του Ειρηνικού (122,3 εκατομμύρια παιδιά) και η Αφρική (50 εκατομμύρια). Στις χώρες αυτές, η παιδική εργασία είναι μέρος της καθημερινότητας. Εκατομμύρια ανήλικα παιδιά εξαναγκάζονται να εργάζονται σε διάφορες, κατά κανόνα ανθυγιεινές εργασίες.
Η παιδική εργασία είναι ευρύτερα διαδεδομένη σε ολόκληρο τον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο, ωστόσο δεν περιορίζεται μόνο εκεί αλλά εξαπλώνεται και στην Ευρώπη: Σύμφωνα με την έκθεση της Unicef:
Μόνο στη Μεγάλη Βρετανία, σύμφωνα με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς περίπου το 25% των 11χρονων και περίπου το 66% των 14χρονων παιδιών εργάζονται, παρακολουθώντας παράλληλα και τα σχολικά του μαθήματα.
Η Γερμανική νομοθεσία απαγορεύει την παιδική εργασία, αλλά επιτρέπει στα παιδιά ηλικίας άνω των 13 ετών να απασχολούνται σε ελαφρές εργασίες και όχι για πάνω από 2 ώρες ημερησίως.
Στην Ελβετία με την άδεια των αρχών επιτρέπεται η εργασία παιδιών από την ηλικία των 13 ετών. Στην Ισπανία η παιδική εργασία αφορά 200.000 άτομα.

Οι αναφορές του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας δεν περιορίζονται στις χώρες της Ευρώπης αλλά αναφέρονται και στις Η.Π.Α. όπου το φαινόμενο παρουσιάζει μεγάλη αύξηση, και αν αξίζει να αναφέρουμε μόνο ένα νούμερο αυτό θα ήταν ότι στις φυτείες, στα σύνορα με το Μεξικό, παιδιά μόλις 4 χρόνων, πληρώνονται 2 δολάρια για 12ωρη «εργασία».

Στην Ελλάδα, περί τα 50.000 ανήλικα παιδιά δουλεύουν σε μαγαζιά, βιοτεχνίες, εργοστάσια, αγροτικές εργασίες, ενώ κάθε χρόνο 10.000 παιδιά εγκαταλείπουν την υποχρεωτική εκπαίδευση και χάνουν το δικαίωμά τους σ' ένα μέλλον ίσων ευκαιριών. Τα στοιχεία αναφέρονται κατ' εκτίμηση, καθώς δεν υπάρχουν ανάλογες έρευνες για το θέμα, και αυτό ακριβώς αποτελεί ένα από τα πολιτικά αιτήματα του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού».

Η παιδική ηλικία λοιπόν, δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις συνώνυμη με την ανεμελιά, το παιχνίδι και τα ξένοιαστα μαθητικά χρόνια, καθώς, εκατομμύρια παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο χάνουν νωρίς το παιδικό τους χαμόγελο και αναγκάζονται από την τρυφερή τους ηλικία να ενταχθούν στον σκληρό κόσμο της εργασίας. Στη χώρα μας, ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αποστολής του ως Συνήγορος του Παιδιού, έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την καταπολέμηση της απόλυτα απαγορευμένης παιδικής εργασίας (επαιτεία, δουλειά στον δρόμο, παιδική πορνεία, κ.λπ.), αλλά και τη βελτίωση των μηχανισμών ελέγχου της αγοράς, όπου μεγάλος αριθμός ανηλίκων εργάζονται ανασφάλιστοι και με μεγάλο βαθμό διακινδύνευσης.

Αφού σημειώσουμε ότι η σύνδεση μεταξύ των δικαιωμάτων του παιδιού και της επιβίωσης και ανάπτυξής του, επιτεύχθηκε με την «Σύμβαση των δικαιωμάτων του παιδιού» το 1989, που επικυρώθηκε από 187 κράτη, να κλείσουμε με ένα απόσπασμα της, με την ελπίδα σύντομα να ισχύσει παγκοσμίως και όχι μόνο για τα Συμβαλλόμενα Κράτη:

«Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του παιδιού να προστατεύεται από την οικονομική εκμετάλλευση και από την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας που ενέχει κινδύνους ή που μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο την εκπαίδευσή του ή να βλάψει την υγεία του ή τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξή του...» («Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού» - άρθρο 32, 1989)