Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να πιέζουμε τα παιδιά για φωτογραφίες με τον Άη Βασίλη;

Ο Άη Βασίλης χαμογελαστός, συνήθως κάθεται σε μία μεγάλη και άνετη πολυθρόνα. Γύρω του παιδάκια διαφόρων ηλικιών, κυρίως νηπιακής ηλικίας. Πιο πίσω οι γονείς περήφανοι για τα αγγελούδια τους και με το κινητό στο χέρι να απαθανατίσουν τη στιγμή, δείχνουν να χαίρονται περισσότερο οι ίδιοι που το παιδί τους θα έχει ως ανάμνηση την φωτογραφία του με τον Άγιο Βασίλη. Νιώθει και το παιδί το ίδιο όμως; Αλήθεια, πόσες φορές έχετε δει μικρά παιδιά να φοβούνται, να παγώνουν και να θέλουν να απομακρυνθούν από τον καλοσυνάτο άγιο με τα κόκκινα; Να κλαίνε, να κλωτσούν, να τσιρίζουν για να απομακρυνθούν από κοντά του; Και από την άλλη γονείς που τα πιέζουν, χωρίς να καταλαβαίνουν γιατί το παιδί τους αρνείται και πιέζοντας πολλές φορές με τη γνωστή φράση «θα στενοχωρηθεί ο άγιος Βασίλης που δεν θέλεις», λες και δεν φτάνει ο φόβος τους, πρέπει να γεμίσουν και ενοχές… Και ίδιες εικόνες και ιστορίες επαναλαμβάνονται κάθε Δεκέμβρη με το ίδιο σκηνικό σε εμπορικά κέντρα, σε πλατείες, σε σχολικές γιορτές, σε παιδικά πάρτι.

Πώς πρέπει να έρχονται τα δώρα από τον Άγιο Βασίλη; Λάθη που κάνουν όλοι οι γονείς

Και όμως, πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγα ότι κανένα παιδί δεν «χρωστάει» σε κανέναν τη συγκεκριμένη φωτογραφία;

Μπορεί για εμάς τους μεγάλους ο Άη Βασίλης να αποτελεί σύμβολο, όχι όμως και για τα παιδιά προσχολικής ή και πρώτης σχολικής ηλικίας, τα οποία συνήθως τρομάζουν από το μέγεθος, τα μακριά γένια και ας τους τον έχετε δείξει στα παραμύθια όπου όμως η κλίμακα είναι πολύ πιο μικρή από το πραγματικό του μέγεθος. Για τα μικρά σας είναι ένα άγνωστο πρόσωπο με έντονη εμφάνιση, βαθιά φωνή, μυρωδιές, κόσμο γύρω του και μηδενικό έλεγχο της κατάστασης. Αναπτυξιακά τα μικρά σας είναι φυσιολογικό να φοβούνται, δεν είναι παράξενα, ιδιότροπα ή «κακά παιδιά». Απλά, το νευρικό τους σύστημα προσπαθεί να τα προστατέψει.

Πιέζετε κι εσείς το παιδί για μια φωτογραφία με τον Άγιο Βασίλη; Δείτε τι συμβουλεύει παιδοψυχίατρος

Όταν λοιπόν πιέζετε ένα μικρό παιδί που δεν θέλει, να καθίσει στην αγκαλιά ενός αγνώστου για μία φωτογραφία, το μήνυμα που περνάτε –χωρίς να το θέλετε– είναι βαθύ: «Το συναίσθημά σου δεν έχει σημασία όσο η φωτογραφία που θα βγάλεις.» Συνεπώς, το παιδί σας «θα πρέπει» να δεχτεί για να ικανοποιήσει εσάς, τον άγιο Βασίλη, την γιαγιά ή τους θείους που μπορεί να είναι μαζί…

Και κάπως έτσι, ως θεραπευτές συναντάμε ξανά και ξανά αργότερα άτομα - παιδιά ή και ενήλικες που δυσκολεύονται να πουν «όχι», που έχουν μάθει να αγνοούν τα δικά τους όρια, άτομα που έμαθαν από πολύ μικρά «να καταπίνουν» το συναίσθημα, την δυσφορία και να αγνοούν τις σωματικές τους αντιδράσεις, τα μηνύματα που στέλνει το σώμα τους για αυτοπροστασία για να μη χαλάσουν τις επιθυμίες των άλλων.

«Υπάρχει ο Άγιος Βασίλης;» Πώς να απαντήσετε στα πιο συχνά ερωτήματα των παιδιών για τον Άγιο Βασίλη

Φυσικά, υπάρχουν και παιδιά που χαίρονται πραγματικά και θέλουν να αγκαλιάσουν τον Άη Βασίλη.

Το μήνυμα είναι ότι απλά, χρειάζεται να σεβαστούμε την επιθυμία του κάθε παιδιού, τη μοναδικότητά του και να αναγνωρίσουμε πώς νιώθει, χωρίς να το πιέσουμε να κάνει κάτι που δεν θέλει. Αντί λοιπόν να του επιβάλλετε να φωτογραφηθεί με τον χαρωπό άγιο, ας το ρωτήσετε αν θέλει να το κάνει και να σεβαστείτε την επιλογή του. Μπορείτε να το ρωτήσετε αν θα ήθελε να πλησιάσει ή να σταθεί πιο μακριά και να περιεργαστεί αυτό που γίνεται – ίσως χρειάζεται και τον χρόνο του – αν θέλει τελικά να φωτογραφηθεί ή να φύγετε και ότι είστε εκεί ότι και αν επιλέξει.

Όταν ο Άγιος Βασίλης… βλέπει αν τα παιδιά μας ήταν «καλά» ή «άτακτα»

Με αυτό τον τρόπο, το μικρό σας θα νιώθει ασφαλές να επιλέξει και ίσως λίγο αργότερα ή τον επόμενο χρόνο να ζητήσει μόνο του να φωτογραφηθεί ή και να μην το θελήσει ποτέ, Τουλάχιστον δεν θα του έχει μείνει μία αίσθηση δυσφορίας για τα Χριστούγεννα και τις πιεστικές φωτογραφίες ή τις πιεστικές αγκαλιές. Αντίθετα θα νιώθει ασφάλεια μαζί σας, καθώς θα ξέρει ότι είστε εκεί δίπλα του, το στηρίζετε, το ακούτε, το λαμβάνετε υπόψη και το προστατεύετε. Σημασία έχει το παιδί σας και όχι η δική σας ανάγκη που πιθανά να προβάλλετε πάνω του για μία αναμνηστική φωτογραφία που θα μαρτυρά πόσο καλά παιδικά Χριστούγεννα έζησε…

Λέω στα παιδιά μου ότι ο Άγιος Βασίλης τα βλέπει όλα και ειλικρινά, δε μετανιώνω

Μαρίνα Μόσχα

Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Αγωγής Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας