Καρκίνος του μαστού και εγκυμοσύνη: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες

Ο καρκίνος του μαστού που σχετίζεται με την εγκυμοσύνη ορίζεται ως ο καρκίνος που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή τον πρώτο χρόνο μετά ή οποιαδήποτε στιγμή κατά τον θηλασμό. Η αντιμετώπιση είναι πάντα μια πρόκληση καθώς πρέπει να συνυπολογίζεται η φροντίδα της υγείας τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου. Αυτή η εμπειρία είναι, αναμφίβολα, δύσκολη, όμως η επιστήμη έχει προχωρήσει, προσφέροντας ελπίδα, λύσεις και στήριξη.

Γονιμότητα και καρκίνος του μαστού: Συμβουλές από μια γυναίκα που διαγνώστηκε με καρκίνο

Πόσο συχνός είναι;

Ο καρκίνος του μαστού στην εγκυμοσύνη εμφανίζεται περίπου σε 1 στις 3.000 εγκυμοσύνες. Συνήθως διαγιγνώσκεται σε γυναίκες άνω των 30 ετών, καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες αποκτούν παιδιά σε μεγαλύτερες ηλικίες – όταν ο κίνδυνος για καρκίνο είναι λίγο αυξημένος. Το 20% των καρκίνων μαστού στις γυναίκες κάτω των 30 σχετίζεται με εγκυμοσύνη, ενώ σε γυναίκες κάτω των 50 ετών, μόλις στο 5%, δεδομένου ότι ο κίνδυνος αυξάνεται όσο περνά η ηλικία.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Πολλές γυναίκες δεν καταλαβαίνουν αμέσως ότι κάτι δεν πάει καλά, επειδή κατά την εγκυμοσύνη οι μαστοί αλλάζουν φυσιολογικά – μεγαλώνουν, σκληραίνουν, γίνονται πιο ευαίσθητοι. Αυτό μπορεί να “καλύψει” πιθανά σημάδια. Για αυτό είναι σημαντικό:

• Να γνωρίζει το σώμα της κάθε η γυναίκα
• Να εξετάζει τακτικά το στήθος της ακόμα και στην εγκυμοσύνη
• Να ενημερώνει τον γιατρό της για οποιαδήποτε αλλαγή (π.χ. ένα «καρούμπαλο» που δεν υπήρχε πριν)

Ο υπέρηχος είναι απόλυτα ασφαλής για την εγκυμοσύνη και αποτελεί το βασικό διαγνωστικό εργαλείο. Αν χρειαστεί, μπορεί να γίνει και βιοψία.

Προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Μπορεί να αντιμετωπιστεί ο καρκίνος του μαστού κατά την εγκυμοσύνη;

Η απάντηση είναι ναι – και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις χωρίς να χρειαστεί να διακοπεί η εγκυμοσύνη.

Η θεραπεία εξαρτάται από:

• Το στάδιο του καρκίνου
• Το τρίμηνο της εγκυμοσύνης
• Τη γενική κατάσταση της γυναίκας

Σε αρκετές περιπτώσεις, μπορεί να γίνει (ογκεκτομή ή μαστεκτομή) με ασφάλεια κατά την κύηση. Ορισμένα χημειοθεραπευτικά σχήματα επιτρέπονται από το 2ο τρίμηνο και μετά. Η ακτινοθεραπεία και ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές συνήθως αναβάλλονται μέχρι μετά τον τοκετό.

Η κάθε περίπτωση είναι μοναδική και η θεραπευτική προσέγγιση καθορίζεται από ειδική ομάδα γιατρών: μαιευτήρα, ογκολόγο, χειρουργό μαστού και παιδίατρο.

Μπορώ να θηλάσω μετά;

Αυτό εξαρτάται από το είδος της θεραπείας. Αν έχεις κάνει μονόπλευρη μαστεκτομή και δεν λαμβάνεις φάρμακα που περνούν στο γάλα, ο θηλασμός είναι δυνατός από τον υγιή μαστό. Αν έχεις υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία ή λαμβάνεις ορμονοθεραπεία, πιθανώς θα χρειαστεί να αποφύγεις τον θηλασμό προσωρινά ή μόνιμα.

Ο θεράπον ιατρός είναι ο πλέον αρμόδιος για να καθοδηγήσει με βάση το εξατομικευμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο την κάθε έγκυο.

Επηρεάζει τη γονιμότητα ο καρκίνος του μαστού;

Και αν είχα καρκίνο του μαστού στο παρελθόν; Μπορώ να μείνω έγκυος;

Σε πολλές περιπτώσεις, ναι. Αν έχεις ολοκληρώσει τη θεραπεία σου και είσαι καλά στην υγεία σου, μπορείς να αποκτήσεις παιδί με ασφάλεια, μετά από συζήτηση με την ιατρική σου ομάδα. Προτείνεται να περιμένεις 2-3 χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας, αλλά κάθε ιστορικό είναι διαφορετικό.

Η εγκυμοσύνη δεν φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής σε γυναίκες που έχουν ξεπεράσει τον καρκίνο του μαστού.

Μήνυμα ελπίδας

Ο συνδυασμός «καρκίνος του μαστού και εγκυμοσύνη» μπορεί να ακούγεται τρομακτικός – αλλά δεν σημαίνει τέλος. Με την πρόοδο της ιατρικής, πολλές γυναίκες σήμερα καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο, χωρίς να θυσιάσουν τη μητρότητα ή την ποιότητα ζωής τους.

Η έγκαιρη διάγνωση, η ψύχραιμη αντιμετώπιση και η σωστή ενημέρωση είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι. Και, όπως πάντα, η πρόληψη ξεκινά από εμάς τις ίδιες: με την αυτοεξέταση, τους τακτικούς ελέγχους και τη φροντίδα του εαυτού μας.

Ημέρα Υγείας του Μαστού: Προστασία και πρόληψη για όλες τις μαμάδες

Ψαρρής Αλέξανδρος MD, MSc, PhD, Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης
Α’ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική
Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

Κούρα Σοφία
Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος
Επικουρικός Ιατρός Τμήματος Μαστού

Α’ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική
Γ.Ν.Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ