Σόγια και γονιμότητα: Μπορεί να την επηρεάσει;

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι η σόγια αποτελεί μια καλή πηγή με πολλά οφέλη για την υγεία καθώς μειώνει τη χοληστερόλη, τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, του καρκίνου του μαστού, της οστεοπόρωσης και ορισμένων συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης.

Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι ειδικοί την ίδια άποψη για τη σόγια και ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει την κατανάλωσή της με προβλήματα γονιμότητας σε άνδρες και γυναίκες.

Σόγια και υπογονιμότητα

Τα προϊόντα σόγιας περιέχουν ισοφλαβόνες. Οι δύο κυρίαρχες ισοφλαβόνες είναι η γενιστεΐνη και η νταϊτζεΐνη. Λόγω της χημικής ομοιότητάς τους με τα οιστρογόνα – πιο συγκεκριμένα την οιστραδιόλη (Ε2) – ονομάζονται συχνά «φυτοοιστρογόνα». Αυτά τα φυτοοιστρογόνα μπορούν να συνδεθούν με τους υποδοχείς οιστρογόνων σε όλο το σώμα.

Σε μια έκθεση του 1994 που δημοσιεύτηκε από το American Journal of Clinical Nutrition , οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα υψηλά επίπεδα σόγιας μπορούν να επιμηκύνουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο μιας γυναίκας κατά δυόμισι ημέρες κατά μέσο όρο και να προκαλέσουν μείωση τόσο των επιπέδων της ωχρινοτρόπου όσο και της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1998, το American Journal of Clinical Nutrition κυκλοφόρησε μια άλλη μελέτη που διεξήχθη από το Τμήμα Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας. Σε αντίθεση με την προηγούμενη μελέτη, οι ερευνητές δεν βρήκαν σημαντικές διαφορές στη γονιμότητα και την ανάπτυξη των ωοθυλακίων μετά την ένεση γενιστεΐνης σε προεφηβικούς αρουραίους.

Ωστόσο, πιο πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη το 2005 από το King's College του Λονδίνου, στην οποία οι επιστήμονες μελέτησαν την επίδραση της γενιστεΐνης στο σπέρμα ποντικού και ανθρώπου, διαπίστωσε ότι το σπέρμα που εκτέθηκε πρόσφατα στη γενιστεΐνη δεν είχε τη δυναμική να διεισδύσει στα ωάρια.

Ωστόσο, οι ισοφλαβόνες σόγιας είναι πολύ πιο αδύναμες από τα ενδογενή οιστρογόνα … περίπου χίλιες φορές πιο αδύναμες, στην πραγματικότητα. Επιπλέον, οι ισοφλαβόνες δεν συσσωρεύονται στο σώμα και μεταβολίζονται αρκετά γρήγορα.

Σόγια και γονιμότητα

Μία από τις πρώτες ερευνητικές εργασίες που εξέτασαν άμεσα τα αποτελέσματα της σόγιας και της γονιμότητας ήταν από την Adventist Health Study-2 . Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με υψηλή πρόσληψη ισοφλαβόνης (≥ 40 mg/ημέρα) είχαν 3% μικρότερη πιθανότητα να γεννήσουν σε σύγκριση με γυναίκες με χαμηλή πρόσληψη (< 10 mg/ημέρα).

Αντίθετα, μια πιο πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η διατροφική πρόσληψη φυτοοιστρογόνων δεν σχετίζεται στενά με τη γονιμότητα. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές παρατήρησαν ορισμένα στοιχεία βελτιωμένης γονιμότητας με την αύξηση της πρόσληψης ισοφλαβόνης σε γυναίκες ηλικίας ≥ 30 ετών.

Τέλος, ο Δρ. Jorge Chavarro και οι συνεργάτες του στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ εξέτασαν με ποιο τρόπο η κατανάλωση σόγιας τροποποιεί τη σχέση μεταξύ των επιπέδων δισφαινόλης (BPA) των ούρων και των αποτελεσμάτων της θεραπείας υπογονιμότητας μεταξύ των γυναικών που υποβάλλονται σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Διαπίστωσαν ότι η πρόσληψη σόγιας προστατεύει από τις δυσμενείς αναπαραγωγικές επιδράσεις της BPA, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών εμφύτευσης και κλινικής εγκυμοσύνης σε γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF).

Προκύπτει λοιπόν ότι η σόγια φαίνεται να έχει ελάχιστες έως καθόλου αρνητικές επιπτώσεις στη γυναικεία γονιμότητα.

Συμπέρασμα

Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με το αν η σόγια επηρεάζει ή όχι τη γονιμότητα του ζευγαριού. Ωστόσο η κατανάλωση 1-2 μερίδων σόγιας την ημέρα θεωρείται ασφαλής, όπως αναφέρεται στο fertilitydietitian.co.uk.