Πώς θα βοηθήσετε τα παιδιά να διαχειριστούν τη μελαγχολία των γιορτών

Η περίοδος των Χριστουγέννων μπορεί να είναι περίοδος μελαγχολίας για αρκετούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και εφήβων.

Οι σκοτεινές και μουντές μέρες του χειμώνα μπορεί να προκαλέσουν μια ανεξήγητη μελαγχολία και οι διαφημίσεις και οι ταινίες των γιορτών να δημιουργήσουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες στα παιδιά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται μελαγχολία την περίοδο των γιορτών.

Για να βοηθήσει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την μελαγχολία τους την περίοδο των γιορτών, η Δρ Dr. Elizabeth McCauley, αναπληρώτρια διευθύντρια της Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων του Σιάτλ, συμβουλεύει για το πώς να κρατήσετε μακριά τη μελαγχολία.

«Οι άνθρωποι έχουν υψηλές προσδοκίες στις γιορτές», αναφέρει η McCauley. «Οι διαφημιστικές καμπάνιες ή τα παραμύθια, μεταφέρουν ότι τα πράγματα στις γιορτές υποτίθεται ότι είναι τέλεια αλλά η πραγματικότητα μπορεί να είναι διαφορετική και φυσικά πιο προσγειωμένη».

Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες

Η McCauley συμβουλεύει τους γονείς να ζητήσουν από τα παιδιά να τους βοηθήσουν με τον προγραμματισμό των διακοπών. Τα παιδιά μπορεί να απογοητευτούν όταν τα πράγματα δεν ανταποκρίνονται σε αυτό που έχουν φανταστεί και αυτό μπορεί να τους προκαλέσει μελαγχολία.

«Δημιουργήστε προσδοκίες που ταιριάζουν στη δική σας οικογένεια και φυσικά το δικό σας budget», αναφέρει η McCauley. «Κάντε ανοιχτές συζητήσεις για τις διαφημίσεις, για τα παραμύθια και εξηγήστε τους τι ισχύει στην πραγματικότητα και τι όχι. Αναφέρετε τους λόγους που δεν μπορείτε να προγραμματίσετε ένα ιδιαίτερο ταξίδι ή να αγοράσετε πολλά δώρα φέτος. Βάλτε τα παιδιά να συμμετέχουν στον προγραμματισμό δραστηριοτήτων, ώστε να έχουν κάτι να περιμένουν κατά τη διάρκεια των σχολικών τους διακοπών».

Κάντε ένα πρόγραμμα για τις διακοπές των Χριστουγέννων

Ο McCauley συνιστά επίσης να φτιάξετε ένα πρόγραμμα με δραστηριότητες

Ζητήστε τους να σας πουν τι θέλουν να κάνουν μέσα στις γιορτές, πού θέλουν να πάνε βόλτα ή τι πράγματα θέλουν να κάνουν μαζί σας. Να θυμάστε τα απλά πράγματα είναι και τα καλύτερα. Ψήστε μπισκότα, δείτε ταινίες, επισκεφθείτε χριστουγεννιάτικα, κάντε βόλτα στην πόλη σας ή παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια. Μπορεί να διασκεδάσετε περισσότερο.

«Σχεδιάστε μια δραστηριότητα προσφοράς που θα δώσει σε ένα παιδί μια αίσθηση χαράς», αναφέρει η McCauley. «Είναι υπέροχο να εμπλέκετε τα παιδιά σε δραστηριότητες που τους επιτρέπουν να κάνουν μια δωρεά ή να προσφέρουν εθελοντικά τον χρόνο τους, σε αντίθεση με το να εστιάζουν στα δώρα που θα λάβουν».

Όταν υπάρχει κάτι παραπάνω από τη μελαγχολία των γιορτών: Σημάδια και συμπτώματα της κατάθλιψης

Η μελαγχολία των γιορτών είναι φυσιολογική, σύμφωνα με την McCauley. Υπάρχει ωστόσο μια διαφορά ανάμεσα στη μελαγχολία των γιορτών και την κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη είναι ένα πρόβλημα που πολλά παιδιά και έφηβοι, αντιμετωπίζουν. Όπως αναφέρει και ο Ηλίας Ε. Κουρκούτας, Κλινικός Ψυχολόγος και Καθηγητής στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης, με αντικείμενο την Ψυχολογία, τα ποσοστά των καταθλιπτικών διαταραχών κυμαίνονται, διεθνώς, μεταξύ 7% και 9% στην παιδική ηλικία (4-11 ετών) και στην εφηβική ηλικία (12-16 ετών) μεταξύ 3,9% για τα αγόρια και 15.7%, για τα κορίτσια. Από την άλλη, ένα υψηλό ποσοστό παιδιών και εφήβων φαίνεται να «υποφέρει» από ανάλογες πιο ήπιες μορφές δυσκολιών που χρήζουν, όμως, και ψυχοπαιδαγωγικής παρέμβασης, αλλά και εξειδικευμένης συμβουλευτικής. Στην Ελλάδα ένα μεγάλο ποσοστό εφήβων με βάση ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς δηλώνει ότι παρουσιάζει αγχώδεις διαταραχές και συμπτώματα κατάθλιψης που σχετίζονται με το σχολείο και τις μαθησιακές επιδόσεις.

Όταν το αίσθημα μελαγχολίας παραμένει για περισσότερες από δύο εβδομάδες, εμποδίζει την ικανότητα του παιδιού ή του εφήβου να λειτουργήσει σωστά στην καθημερινότητά του (σπίτι, σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες, διαπροσωπικές σχέσεις). Σύμφωνα με την McCauley είναι σημαντικό να μιλήσετε αμέσως με τον παιδίατρό σας ή έναν ειδικό σε θέματα ψυχική υγείας εάν ένα παιδί ή ένας έφηβος έχει σκέψεις αυτοτραυματισμού. Άλλα σημεία και συμπτώματα της κατάθλιψης σε παιδιά και εφήβους περιλαμβάνουν:

• Μελαγχολία
• Ευερεθιστότητα
• Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για συνήθεις δραστηριότητες
• Υπερφαγία
• Απώλεια όρεξης
• Αλλαγές βάρους
• Αλλαγές στον ύπνο (κοιμάται πολύ ή λίγο)
• Αισθάνεται κούραση
• Νιώθει ενοχές
• Έχει έλλειψη συγκέντρωσης
• Κάνει αυτοκτονικές σκέψεις

Οι διακοπές των γιορτών μπορεί να είναι μια πολύ διασκεδαστική και συναρπαστική περίοδος του χρόνου. Είναι φυσιολογικό να βιώνει κανείς περιστασιακά μια αίσθηση μελαγχολίας, αλλά το να μάθει να μιλά μέσα από αυτά τα συναισθήματα και να θέτει ρεαλιστικές προσδοκίες για τις γιορτινές διακοπές μπορεί να βοηθήσει να γίνει αυτή η εποχή η πιο χαρούμενη εποχή του χρόνου.

^{πηγές: pulse.seattlechildrens.org}

^{Κουρκούτας, Η. (2011). Παιδί και έφηβος με «καταθλιπτικά συμπτώματα»: κλινική εικόνα, ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά και στρατηγικές παρέμβασης σε μία ενταξιακή ψυχοπαιδαγωγική οπτική. Στο Ν. Πολεμικός, Μ. Καϊλα, Ε. Θεοδωροπούλου & Β. Στρογγυλός (Επιστ. Επιμ.), Εκπαίδευση Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες: Μία πολυπρισματική προσέγγιση (σ. 313-338). Αθήνα: Πεδίο}