Υπεύθυνο παιδί γεννιέται ή γίνεται;

Κάθε γονιός θα ήθελε το παιδί του να είναι υπεύθυνο, όμως δεν είναι πάντα εύκολο και χρειάζεται αρκετή δουλειά και στο σπίτι από τους γονείς. Σίγουρα βέβαια παίζει ρόλο και η προσωπικότητα του παιδιού, αλλά αυτή δεν αρκεί για να κάνει ένα παιδί ανεύθυνο.

Παράγοντες που αποτρέπουν το παιδί να γίνει υπεύθυνο

Οι γονείς παρόλο που έχουν όλη την καλή διάθεση να εκπαιδεύσουν το παιδί ορισμένες φορές η στάση και η συμπεριφορά τους αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Για παράδειγμα όταν το παιδί θέλει να κάνει κάτι μόνο του γιατί νιώθει μεγάλο π.χ. να φορέσει το παντελόνι του, εμείς λόγω βιασύνης θα το αποτρέψουμε και θα το κάνουμε εμείς στη θέση του, ώστε να κερδίσουμε χρόνο. Άλλες φορές οι φόβοι και η ανασφάλεια μας δε μας αφήνουν να το εμπιστευτούμε, το θεωρούμε μικρό ή απογοητευόμαστε εύκολα και θεωρούμε ότι δε μπορούμε να πετύχουμε κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά του. Τέλος, η τελειομανία που συχνά έχουμε ως ενήλικοι δε μας αφήνει να αφήσουμε το παιδί να κάνει κάτι με τον δικό του τρόπο, ο οποίος λόγο ηλικίας είναι πιο ανώριμος. Έτσι αρκετές φορές το επιπλήττουμε ή το απαλλάσσουμε από αυτό το καθήκον.

Θέτουμε απλές ευθύνες

Φροντίζουμε να αναθέτουμε στο παιδί μια συγκεκριμένη ευθύνη, η οποία να είναι ανάλογη της ηλικίας του. Μπορούμε να του ζητήσουμε να γίνει βοηθός μας. Καλό είναι να παρατηρούμε τι του αρέσει και να αξιοποιήσουμε τα ενδιαφέροντα του. Για παράδειγμα, στις μικρές ηλικίες τους αρέσει να προσφέρονται να πλύνουν τα πιάτα ή να σκουπίσουν, εμείς μπορούμε να τους αναθέσουμε να τα σκουπίζουν ή να ξεσκονίζουν με ένα φτερό.

Γινόμαστε συγκεκριμένοι

Ένα λάθος που κάνουν πολλοί γονείς είναι ότι ζητάνε από το παιδί π.χ. να τακτοποιήσει το δωμάτιο του και θεωρούν ότι το παιδί έχει πάρει το σωστό μήνυμα. Δεν είναι απόλυτα λανθασμένο, αλλά είναι πιο βοηθητικό να είναι ξεκάθαρο το τι ζητάμε από αυτά π.χ. βάλε τα παιχνίδια σου στο καλάθι, βάλε τις παντόφλες σου στη θέση τους.

Βοηθάμε όσο χρειάζεται

Φροντίζουμε να τα βοηθάμε τόσο όσο έχουν ανάγκη και όχι περισσότερο. Τους προσφέρουμε πολύ μεγαλύτερη βοήθεια από όση πραγματικά χρειάζονται, με αποτέλεσμα τα παιδιά να «κακομαθαίνουν» περιμένοντας να τους τα κάνουμε εμείς όλα. Καλό είναι να ξεκινάμε νωρίς και να τους δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο και χώρο.

Είμαστε ενθαρρυντικοί

Κάθε φορά που προσπαθεί να κάνε κάτι και να δείξει υπευθυνότητα δείχνουμε την εκτίμησή μας και ανάλογα με το επίτευγμα επαινούμε λεκτικά ή με μια αγκαλιά. Ο έπαινος όμως πρέπει να δίνεται με φειδώ, ώστε πάντα να υπάρχει κίνητρο.

Δείχνουμε σταθερότητα

Θέτουμε κανόνες και είμαστε σταθεροί σε αυτοί. Μέχρι τα παιδιά να μάθουν να είναι υπεύθυνα θα χρειαστεί να επαναλάβουμε αρκετές φορές κάποιους κανόνες, τους οποίους φυσικά είναι απαραίτητο να τηρούμε και εμείς. Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λειτουργούν ως πρότυπο μίμησης για τα παιδιά.

Έχουμε υπομονή και επιμονή

Συχνά έχουμε αυξημένες απαιτήσεις από αυτά κι όταν δεν έχουμε την επιθυμητή ανταπόκριση, απογοητευόμαστε και αποσυρόμαστε από την προσπάθεια. Άλλες φορές είμαστε πολύ χαλαροί και πιστεύουμε ότι θα μάθουν από μόνα τους. Όμως η εκπαίδευση του παιδιού σε δεξιότητες ζωής είναι μια διαρκής διαδικασία και θα πρέπει να προσπαθούμε με συνέπεια και υπομονή.

Η γνώμη του ειδικού

Τα παιδιά χρειάζεται από μικρά να μυηθούν στην οργάνωση και τη συνέπεια. Οι γονείς είναι αυτοί που μπορούν να τα εκπαιδεύσουν, ώστε μεγαλώνοντας να εξελιχθούν σε υπεύθυνους ενήλικες. Αν, όμως παρά τις προσπάθειες σας, δείχνουν να μη σας ακούνε, να κάνουν συνέχεια το δικό τους, και γενικά σας δίνουν την εντύπωση ότι εκτός από ασυνεπή είναι απρόσεκτα ή πολύ ανήσυχα και σας προβληματίζει, τότε καλό είναι να απευθυνθείτε σε ένα αναπτυξιακό κέντρο και να ζητήσετε να γίνει αναπτυξιακή εξέταση, καθώς δεν αποκλείεται να σχετίζεται με κάποια αναπτυξιακή διαταραχή.