Το Χαμένο Χαμόγελο: Ένα Διαφορετικό Παραμύθι από τον Νικόλα Ρώσση

«Το μόνο αληθινό χαμόγελο, είναι αυτό που μοιράζεσαι με τους άλλους». «Το Χαμένο Χαμόγελο», είναι η πρώτη του απόπειρα συγγραφής παιδικού βιβλίου και το έναυσμα να γράψει άλλα πέντε παραμύθια, που βρίσκονται στη διαδικασία της εικονογράφησης. Ξεκίνησε διστακτικά, γράφοντας τη σειρά φαντασίας Pearseus, και το The Power of Six, μία συλλογή σύντομων ιστοριών επιστημονικής φαντασίας που έγιναν Amazon best-sellers στην Αμερική.

Συνέντευξη στη Μαργαρίτα Νικολάου

Το χαμένο χαμόγελο είναι ένα βιβλίο που μιλά για ένα παιδί που έχασε το χαμόγελό του. Από πού προήλθε η ιδέα για αυτή την ιστορία;

Οι περισσότερες ιδέες μου έρχονται από διάφορα όνειρά μου. Έχω ένα σημειωματάριο δίπλα στο κρεβάτι, και κάθε τόσο γρατζουνάω, μισοκοιμισμένος, ορνιθοσκαλίσματα μέσα στο σκοτάδι. Μερικές φορές, μάλιστα, μπορώ να αποκρυπτογραφήσω το πρωί τι στην ευχή έχω γράψει.

Έτσι μου ήρθε και η ιδέα για ένα παιδί που είχε χάσει το χαμόγελό του – πρέπει να ήταν το 2011. Είχε ήδη δημοσιευτεί ένα διήγημά μου στο περιοδικό 9, ενώ ένα άλλο είχε κερδίσει στο διαγωνισμό «Εισβολή» και δημοσιευτεί στην ομώνυμη ανθολογία των εκδόσεων Κύβος. Είχε αρχίσει, λοιπόν, να μπαίνει στο μυαλό μου η ιδέα της συγγραφής ενός βιβλίου.

Έχοντας αποφασίσει ότι η αγγλική αγορά είναι πολύ μεγαλύτερη, και έχοντας ζήσει πολλά χρόνια στο Εδιμβούργο, αποφάσισα να το γράψω στα αγγλικά. Αρχικά, το Χαμένο Χαμόγελο είχε τη μορφή ποιήματος. Ένας παιδικός μου φίλος, ο Δημήτρης Φουσέκης, είναι εικονογράφος, και ειδικεύεται σε παιδικά βιβλία από το 2003. Το 2012 του έδειξα το ποίημά μου και του άρεσε τόσο, που μου πρότεινε να το εικονογραφήσει.

Θεωρώ το Δημήτρη συνδημιουργό του βιβλίου, αφού πολλές από τις ιδέες προέκυψαν μέσα από τις συζητήσεις μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σαλαμόδεντρο, που προέκυψε ως φόρος τιμής σε ένα μεγάλο κομίστα, τον Benitto Jacovitti, δημιουργό του Κοκομπίλ. Βέβαια, όλες οι ιδέες μας έπρεπε να εγκριθούν από τα ζώα μας – ένα σκύλο και δυο γάτες.

Η εικονογράφηση ολοκληρώθηκε το 2014 και το βιβλίο εκδόθηκε προς τα τέλη του χρόνου, χάρη στην πολύτιμη βοήθεια των εκδόσεων «Δέλτα Εκδοτική».

Τα σημερινά παιδιά χαμογελούν; Οι ενήλικες;

Τα παιδιά δεν έχουν χάσει ακόμα το χαμόγελό τους, όμως μεγαλώνοντας οι άνθρωποι σοβαρεύουμε (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Δυστυχώς, αυτό συχνά σημαίνει ότι χάνουμε και το χαμόγελό μας.

Θυμάμαι μία μελέτη του 2002 , σύμφωνα με την οποία τα παιδιά ηλικίας 0-15 ετών γελούν κατά 34% - ποσοστό διπλάσιο από τις ηλικίες 46-60. Το καλό είναι ότι οι άνω των 60 γελούν κατά 20%, άρα κάποια στιγμή ανακαλύπτουμε πάλι τη χαρά της ζωής.

Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι έχουν χάσει το χαμόγελό τους ή όχι;

Νομίζω ότι οι Έλληνες δεν είμαστε πολύ χαρούμενος λαός, παρά τη φήμη που έχουμε. Μας βαραίνει υπερβολικά πολλή ιστορία. Είμαστε ένα παράξενο κράμα ανεμελιάς και άγχους, με μεγάλες δόσεις ανασφάλειας. Επίσης, έχουμε μία τάση να παίρνουμε πολύ σοβαρά τον εαυτό μας, ενώ το μυστικό του γέλιου είναι να ξέρουμε να γελάμε με τον εαυτό μας, κι όχι μόνο με τους άλλους.

Πού κρύβεται η ευτυχία; Πού μπορεί να κρύβεται αυτό που κάνει κάποιον να χαμογελάει;

Αυτό είναι και το μυστικό του βιβλίου. Το αγοράκι ξυπνάει και συνειδητοποιεί ότι έχει χάσει το χαμόγελό του. Δοκιμάζει να το ξαναβρεί μέσα από την εργασία, από την εξουσία, από τα χρήματα, από την κωμωδία και από τη μάθηση, όμως τελικά το χαμόγελο κρύβεται μέσα σε κάτι πολύ πιο απλό: στην αγάπη. Στη μοιρασιά με τον άλλο. Και αυτό είναι, τελικά, το μόνο που μπορεί να επιστρέψει το χαμόγελο στα πρόσωπά μας.

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να ασχοληθείς με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων, δεδομένου ότι έχεις γράψει άλλα πέντε βιβλία, φαντασία και επιστημονικής φαντασίας, τέσσερα από τα οποία έγιναν Amazon Best Sellers στην Αμερική;

Αν και δεν έχω ακόμα παιδιά, έχω πολλά ανίψια και ο κόσμος τους με συναρπάζει. Έχουν μία μοναδική ικανότητα να βλέπουν τον κόσμο χωρίς προκαταλήψεις, ενώ η φαντασία τους τα κάνει πολύ δεκτικά σε ιδέες. Για παράδειγμα, η κόρη ενός φίλου διάβασε στο Χαμένο Χαμόγελο πώς το αγοράκι έκοψε ένα σαλάμι από το σαλαμόδεντρο και το έφαγε.

«Μα καλά», είπε στον πατέρα της. «Έτσι το έφαγε; Δεν το μαγείρεψε πρώτα;»

Γέλασα πάρα πολύ όταν άκουσα την αντίδρασή της. Το πρόβλημά της δεν ήταν αυτό που θα απασχολούσε κάθε ενήλικα – «τα σαλάμια δεν μεγαλώνουν στα δέντρα» - αλλά το πώς το αγοράκι το έφαγε έτσι, ωμό.

Αυτή η αγάπη μου στον παιδικό τρόπο σκέψης κρύβεται πίσω και από τα άλλα δύο είδη βιβλίων που γράφω – φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας. Και τα δύο μου επιτρέπουν να χτίζω νέους κόσμους, αφήνοντας τη φαντασία μου ελεύθερη να δημιουργεί.

Βέβαια, η εκπαίδευσή μου δρα περιοριστικά εκεί, με την έννοια ότι προσπαθώ οι ιστορίες μου να έχουν εσωτερική συνοχή και να είναι αληθοφανείς. Το παιδικό διήγημα, αντίθετα, μου επιτρέπει να σπάω όλους τους κανόνες της καθημερινότητας, κάτι που βρίσκω απίστευτα απελευθερωτικό.

Είναι εύκολο να γράψει κανείς βιβλίο για παιδιά;

Τι να σου πω... Από τη στιγμή που είχα την ιδέα στο μυαλό μου και αποφασίσαμε με το Δημήτρη να το κάνουμε τελικά σε μορφή διηγήματος, μου πήρε μόνο ένα πρωινό να το γράψω. Ήταν σαν κάποιος να μου το υπαγόρευε!

Έχω πολλούς φίλους συγγραφείς, όμως, που μου λένε πόσο δύσκολο τους είναι. Έτσι, έχω καταλήξει ότι ο καθένας μας έχει την έφεσή του σε κάποιο είδος. Για παράδειγμα, προσωπικά δυσκολεύομαι με το ρομαντικό είδος. Αν και θεωρώ τον εαυτό μου ρομαντικό άνθρωπο, μου πήρε πολύ χρόνο να προσθέσω ζευγάρια στη σειρά φαντασίας μου.

Τι είναι αυτό που σε μαγεύει στον κόσμο των παραμυθιών;

Η ικανότητά τους να βάζουν τρικλοποδιές και να παρακάμπτουν τη λογική, εστιάζοντας στα αρχέτυπα που κρύβονται μέσα μας. Με απλά λόγια, μιλάνε στην ψυχή μας με έναν τρόπο που κανένα άλλο είδος δεν μπορεί να καταφέρει.

Αυτό εξηγεί γιατί είναι πάντα επίκαιρα, ανεξάρτητα ηλικίας. Για παράδειγμα, ο Μικρός Πρίγκιπας του Εξιπερί είναι από τα αγαπημένα μου βιβλία. Αν και το πρωτοδιάβασα όταν ήμουν κι εγώ παιδί, κάθε φορά που το διαβάζω ανακαλύπτω και κάτι καινούριο. Ελπίζω ότι και το Χαμένο Χαμόγελο έχει την ίδια ικανότητα να συναρπάζει ανεξάρτητα ηλικίας.

Ετοιμάζεις κάτι καινούριο για τους μικρούς μας φίλους;

Έχω ήδη γράψει πέντε βιβλία ακόμα, που περιμένουν να εικονογραφηθούν από το Δημήτρη. Αυτό τον καιρό εικονογραφεί το Μουσικοχώρι. Είναι αρκετά διαφορετικό από το Χαμένο Χαμόγελο, αλλά εντάσσεται στο ίδιο σύμπαν. Αν το Χαμένο Χαμόγελο είναι ο Μικρός μου Πρίγκιπας, το Μουσικοχώρι είναι η Φάρμα των Ζώων μου.

Διαβάστε το Χαμένο Χαμόγελο εντελώς δωρεάν, στη διεύθυνση http://nicholasrossis.me/runaway-smile-greek-version/